Công cụ đắc lực trong công tác bảo vệ môi trường

Tháng 3/2011, tỉnh chính thức thành lập và đưa vào hoạt động Quỹ Bảo vệ môi trường. Đến nay đã có 107 đơn vị tham gia ký quỹ bảo vệ môi trường với tổng số tiền trên 1.000 tỷ đồng. 

Công ty CP Đầu tư xây dựng Việt Long - một trong những doanh nghiệp được hỗ trợ tài chính để đầu tư xây dựng Nhà máy xử lý chất thải y tế tại xã Thượng Yên Công (TP Uông Bí). Ảnh: Việt Hoa

Cùng với việc nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp trong công tác khai thác khoáng sản, từ nguồn vốn vay với lãi suất ưu đãi của quỹ, nhiều doanh nghiệp đã có thêm trợ lực để đầu tư vào các dự án liên quan đến hoạt động bảo vệ môi trường.

Theo quy định, các tổ chức, cá nhân khi hoạt động khai thác khoáng sản phải lập dự án cải tạo, phục hồi môi trường sau khai thác và tiến hành ký quỹ tại Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam hay Quỹ Bảo vệ môi trường của địa phương nơi có mỏ khai thác. Mục đích của việc ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường là để đảm bảo tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản thực hiện việc cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định của pháp luật.

Tại Quảng Ninh, toàn bộ các doanh nghiệp có hoạt động khai thác khoáng sản đều thực hiện nghiêm túc việc ký quỹ môi trường theo đúng các dự án đã được phê duyệt. Với nguyên tắc hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, do đó, tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường của các doanh nghiệp được gửi vào ngân hàng lấy lãi và trả lãi 3%/năm cho các doanh nghiệp, phần lãi chênh lệch quỹ sẽ báo cáo và nộp về ngân sách tỉnh; số tiền ký quỹ sẽ được trả lại sau khi doanh nghiệp kết thúc dự án, thực hiện cải tạo, phục hồi môi trường, hoàn trả mặt bằng.

Việc ký quỹ môi trường trong những năm qua đã buộc các đơn vị kinh doanh khi thực hiện bất cứ một dự án khai thác khoáng sản nào đều phải ưu tiên bảo vệ môi trường lên hàng đầu. Trong trường hợp doanh nghiệp phá sản hoặc không thực hiện việc cải tạo, phục hồi môi trường, quỹ sẽ lấy nguồn này để thực hiện.

Điển hình như Công ty CP Hảo Hảo, năm 2017 doanh nghiệp này tổ chức khai thác quặng silic ở phường Quang Hanh (TP Cẩm Phả). Tuy nhiên đến năm 2018, doanh nghiệp này tuyên bố phá sản, không tiến hành phục hồi môi trường theo cam kết, Quỹ Bảo vệ môi trường đã chuyển trả 200 triệu đồng mà doanh nghiệp này ký quỹ trước đó để TP Cẩm Phả thực hiện công tác hoàn nguyên môi trường.

Quỹ Bảo vệ môi trường và phát triển đất tỉnh trao tặng thùng rác và thực hiện các hoạt động thu gom rác thải tại bãi biển Trà Cổ năm 2019. Ảnh: Hữu Việt

Không chỉ mang lại hiệu quả lớn về mặt môi trường, từ nguồn vốn hoạt động 50 tỷ đồng do ngân sách tỉnh cấp, Quỹ Bảo vệ môi trường còn là “kênh” hỗ trợ tài chính cho những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Với số tiền vay lên tới 10 tỷ đồng, thời gian cho vay 5 năm và lãi suất ưu đãi cho vay chỉ 3%/năm đã giúp cho các doanh nghiệp được tiếp thêm nguồn lực đáng kể để phát triển sản xuất kinh doanh.

Đơn cử như trong năm 2017, Quỹ Bảo vệ môi trường đã cho Công ty CP Than Hà Tu vay gần 4,5 tỷ đồng đề đầu tư xe téc chở nước tưới đường dập bụi; năm 2018, Công ty CP Xử lý chất thải miền Đông cũng đã được vay 5 tỷ đồng để đầu tư xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn ở TP Móng Cái; năm 2019, 2 đơn vị này tiếp tục được cho vay bổ sung từ 5-6 tỷ đồng để tiếp tục thực hiện các dự án đầu tư trên.

Ông Phạm Tiên Phong, Giám đốc Công ty CP Xử lý chất thải miền Đông cho biết: Đầu tư vào nhà máy xử lý chất thải thường yêu cầu vốn rất lớn, có thể lên tới hàng trăm tỷ đồng, trong khi đó tỷ suất về lợi nhuận thấp và rủi ro trong công tác quản lý, vận hành cũng khá cao. Vì vậy việc được vay 10 tỷ đồng với lãi suất thấp từ Quỹ Bảo vệ môi trường của tỉnh đã cung cấp nguồn tài chính cho chúng tôi kịp thời và giảm bớt chi phí cho nhà máy khi mới đi vào hoạt động.

Dự kiến năm 2020, Quỹ Bảo vệ môi trường sẽ cho Công ty TNHH Du lịch Mai Quyền vay 10 tỷ đồng để đầu tư hạng mục xử lý nước thải ở khu đô thị mới Ao Tiên (Vân Đồn) và Công ty CP Đầu tư xây dựng Việt Long vay 10 tỷ đồng để đầu tư xây dựng nhà máy xử lý chất thải y tế tại xã Thượng Yên Công (TP Uông Bí). Đồng thời, Quỹ cũng sẽ triển khai nhiệm vụ tuyên truyền phổ biến tác hại của rác thải nhựa và tặng thùng phân loại rác cho 10 trường học trên địa bàn tỉnh.

Bà Phan Thị Duyên, Phó Giám đốc Quỹ Bảo vệ môi trường và phát triển đất của tỉnh cho biết: Năm 2019, Quỹ Bảo vệ môi trường tỉnh được bổ sung thêm nhiệm vụ ứng vốn cho các địa phương để thực hiện bồi thường GPMB và tạo quỹ đất theo quy hoạch, do đó được đổi tên thành Quỹ Bảo vệ môi trường và phát triển đất của tỉnh. Để tăng hiệu quả hoạt động của Quỹ trong hoạt động bảo vệ môi trường, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu, thực hiện các chương trình, dự án về bảo vệ môi trường; giám sát chặt chẽ các doanh nghiệp có hoạt động khai thác khoáng sản; phát hành thư ngỏ đến các đơn vị có hoạt động bảo vệ môi trường, tạo điều kiện cho các đơn vị có cơ hội tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi... Qua đó, góp phần vào Dự án thúc đẩy tăng trưởng xanh của tỉnh, giai đoạn 2021-2025.

Hoàng Nga

[links()]