Duy trì, nâng cao chất lượng từng tiêu chí NTM

Các địa phương trong tỉnh sau khi đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) đều ngay lập tức bắt tay vào nhiệm vụ nâng cao chất lượng các tiêu chí, hướng tới xây dựng NTM kiểu mẫu từ mỗi khu dân cư. 

Ngay từ năm 2017, khi chưa có tiêu chí thống nhất của Trung ương về xây dựng NTM kiểu mẫu, Quảng Ninh đã chủ động ban hành Bộ tiêu chí Khu dân cư (thôn) NTM kiểu mẫu áp dụng trên địa bàn các xã thuộc tỉnh (Quyết định số 848/QĐ-UBND, ngày 17/3/2017).

Bộ 10 tiêu chí này được đưa ra trên cơ sở đánh giá kỹ lưỡng kết quả xây dựng NTM toàn tỉnh giai đoạn 2011-2016; đồng thời tham khảo, học tập kinh nghiệm, giải pháp của một số tỉnh, thành là điểm sáng đi đầu cả nước trong lĩnh vực này.

Tuyến đường trục chính thôn 5, xã Hải Tiến (Móng Cái) được chỉnh trang để đảm bảo sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn giao thông, phục vụ tốt nhân dân địa phương.

Ngay sau đó, Ban Xây dựng NTM tỉnh đã chủ trì, phối hợp với Sở NN&PTNT và các ngành, đơn vị liên quan để có văn bản hướng dẫn quy trình cụ thể để triển khai tới cấp huyện, cấp xã, thôn. Trong đó xác định rõ 7 bước thực hiện, như: Tổ chức tuyên truyền, tập huấn; điều tra, khảo sát, đánh giá thực trạng; quy hoạch tổng thể Khu dân cư NTM kiểu mẫu, quy hoạch - thiết kế vườn hộ; kiểm tra, đánh giá, nghiệm thu... 

Từ năm 2018, tỉnh thực hiện xây dựng xã NTM kiểu mẫu gồm 4 nhóm tiêu chí, 13 nội dung theo Quyết định số 691/QĐ-TTg ngày 5/6/2018 của Thủ tướng Chính phủ. Các nội dung về phát triển sản xuất, thu nhập - hộ nghèo, hạ tầng, giáo dục - y tế - văn hóa, môi trường, hệ thống chính trị, an ninh trật tự... đều được chỉ đạo quyết liệt trong thực hiện, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc nhằm phát huy tốt điều kiện, đặc thù của từng địa phương, vùng miền của tỉnh.

Yếu tố được chú trọng hàng đầu là các nguyên tắc về công khai, dân chủ, minh bạch, tuyệt đối không chạy theo thành tích, không chủ quan nóng vội, càng không được trông chờ, ỷ lại.

Nhà văn hóa thôn Đài Mỏ, xã Vạn Yên (huyện Vân Đồn) được nâng cấp khang trang, phục vụ tốt nhu cầu sinh hoạt của người dân địa phương.

Từng khu dân cư NTM kiểu mẫu được xây dựng theo thực chất, bền vững trên cơ sở đánh giá đúng thực trạng, tiềm năng, lợi thế của từng xã, từng vùng để có sự đầu tư có trọng tâm, trọng điểm. Có thể “dễ làm trước, khó làm sau”, nhưng khi đã xác định rõ nhiệm vụ, tiêu chí thì phải tập trung, kiên trì thực hiện rõ hiệu quả.

Các tiêu chí về NTM nâng cao được xây dựng dựa trên việc “nâng chất” các tiêu chí xây dựng NTM, do đó mục tiêu hướng đến vẫn là ấm no về vật chất, vui tươi về tinh thần cho nhân dân. 

Ví dụ như tiêu chí về hạ tầng giao thông được yêu cầu cao hơn: Phải có hệ thống đảm bảo an toàn giao thông, chiếu sáng và trồng cây xanh tại các tuyến đường khu trung tâm tập trung dân cư; phải có tên đường, số nhà trên các tuyến chính đường liên thôn, liên xã.

Hay như tiêu chí về phát triển sản xuất phải đảm bảo có mô hình ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất và chế biến hoặc mô hình sản xuất theo hướng hữu cơ; liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị hàng hóa đối với sản phẩm chủ lực của xã đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm...

Phát huy vai trò chủ thể của người dân

Việc triển khai đồng bộ các giải pháp đã tạo được sự chuyển biến tích cực về nhận thức trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; người dân tin tưởng vào chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, nhận thức được vai trò chủ thể, tự giác tham gia xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu bằng nhiều việc làm cụ thể như: Tập trung phát triển kinh tế; chỉnh trang vườn nhà, cảnh quan môi trường thôn xóm, đảm bảo an ninh trật tự...

Tổ tuần tra Công an xã Hạ Long (huyện Vân Đồn) nắm tình hình tại thôn 7 của xã.

Thực tế thời gian qua, Tiêu chí số 20 về xã NTM kiểu mẫu, khu dân cư (thôn) NTM kiểu mẫu, vườn mẫu NTM (trong Bộ tiêu chí xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020) đã được các địa phương triển khai với kế hoạch bài bản, xác định lộ trình, lựa chọn xây dựng điểm từng thôn kiểu mẫu, vườn mẫu, hộ gia đình kiểu mẫu để lấy kinh nghiệm nhân rộng đại trà. Ở giai đoạn này, vai trò của Nhà nước cũng “lùi dần”, ưu tiên cho người dân khẳng định rõ vai trò chủ thể trong tham gia xây dựng NTM nâng cao.

Phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” được thực hiện thông qua việc tranh thủ và huy động nhiều nguồn lực từ nhân dân, sự đóng góp của các HTX, doanh nghiệp đóng trên địa bàn, lồng ghép có hiệu quả nguồn vốn từ các chương trình, dự án... để tạo ra nguồn lực tổng hợp.

Do đó công tác tuyên truyền, vận động phải được thực hiện khéo léo, hiệu quả để người dân thực sự tự nguyện, tự mình chung tay, góp sức, tuyệt đối không vì thành tích mà huy động quá sức dân.

Người dân huyện Đầm Hà đến tham quan, mua sắm nông sản địa phương tại Trung tâm OCOP huyện (Nhà hàng Ba Miền).

Điển hình như Đông Triều là địa phương cấp huyện đầu tiên trong tỉnh, hoàn thành chương trình xây dựng NTM và bắt tay ngay vào xây dựng NTM nâng cao. Thị xã đã chú trọng làm tốt ngay từ khâu thông tin tuyên truyền, vận động, huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc.

Cụ thể là các phong trào, cuộc vận động được MTTQ và các đoàn thể được đẩy mạnh; hệ thống truyền thanh cơ sở, tuyên truyền lưu động được triển khai liên tục; gần 1.000 pano tuyên truyền được lắp đặt, 1.500 cẩm nang, tài liệu về nội dung xây dựng NTM kiểu mẫu được cấp phát tới các khu dân cư vùng nông thôn của thị xã. Đội ngũ cán bộ phụ trách công tác xây dựng NTM cũng được quan tâm bồi dưỡng, nâng cao năng lực hoạt động.

Còn tại Cẩm Phả, cả 3 xã nông thôn của thành phố là Dương Huy, Cẩm Hải, Cộng Hòa đều đang tập trung thực hiện các giải pháp nâng chất các tiêu chí NTM sau khi về đích.

Nguồn lực xã hội hóa từ nhân dân được huy động, sử dụng khá hiệu quả. Điển hình như: Gần 10.000m² đất ở, đất sản xuất được người dân bàn giao; trên 1.000m tường rào cùng vật kiến trúc trên đất được bà con tự nguyện tháo dỡ để phục vụ chỉnh trang diện mạo, nâng cấp đường giao thông; 21/21 nhà văn hóa thôn, 14 tuyến đường kiểu mẫu được hoàn thành có sự đóng góp lớn về ngày công, kinh phí của nhân dân.

Ý thức của người dân ngày càng được nâng lên trong việc tích cực tham gia bảo vệ cảnh quan môi trường, giữ gìn an ninh trật tự từ cơ sở... Đến nay, thành phố đã có gần 400 vườn mẫu, trên 50 hộ gia đình kiểu mẫu.

Chủ động chuyển đổi cây trồng, áp dụng khoa học kỹ thuật, quy hoạch vườn mẫu là hướng đi mới của nhiều nông dân xã Cộng Hòa (TP Cẩm Phả) để tăng thu nhập.

Để xây dựng nên được những khu dân cư NTM kiểu mẫu vẫn cần sự quyết tâm, đồng lòng của các cấp ủy, chính quyền và nhân dân. Tuy nhiên, đây không chỉ là nhiệm vụ, mà phải làm sao để phong trào lan tỏa sâu rộng, tô màu áo mới cho các miền quê, đem đến cho người nông dân đời sống khấm khá, lành mạnh, phấn khởi.

Hoàng Giang

[links()]