Quảng Ninh - Trung tâm liên kết vùng

Quảng Ninh vốn được biết đến là tỉnh có hạ tầng giao thông cách trở, thiếu tính cạnh tranh và kém hấp dẫn. Tuy nhiên, chỉ trong thời gian ngắn, bằng nội lực, Quảng Ninh đã nhanh chóng phá thế độc đạo của QL18, vươn mình trở thành một trong những tâm điểm thu hút đầu tư, trung tâm liên kết vùng, có hạ tầng giao thông tốt nhất miền Bắc với 3 cửa ngõ kết nối quốc tế.

NHỮNG CÔNG TRÌNH TẠO ĐỘT PHÁ

Năm 2019 là mốc thời gian vô cùng ấn tượng đối với Quảng Ninh, đánh dấu sự tăng hạng về vị thế của tỉnh đối với các tỉnh, thành phố trong cả nước. Quảng Ninh tiếp tục đạt quán quân PCI (chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh), sở hữu và đưa vào sử dụng 3 loại hình giao thông kết nối quốc tế tiện lợi, hiện đại nhất hiện nay, là: Sân bay quốc tế, cảng tàu quốc tế và chuỗi cao tốc chạy dọc tỉnh nối với Trung Quốc, đất nước có nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới.

Để có được thành tựu to lớn đó, Quảng Ninh đã sớm định vị lại những tiềm năng, lợi thế. Đặc biệt, tỉnh xác định rõ những “nút thắt” làm hạn chế sự phát triển của địa phương, trong đó cốt lõi là hạ tầng giao thông thiếu đồng bộ, kết nối vùng kém, khiến chi phí và thời gian vận tải lớn; khiến Quảng Ninh thiếu tính cạnh tranh, kém hấp dẫn nhà đầu tư, ảnh hưởng đến tốc độ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 

Nhận định được những tồn tại, tỉnh đã nhanh chóng tháo gỡ bằng việc huy động tối đa nguồn lực để hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ. Đồng thời, chú trọng thực hiện tiết kiệm chi, cơ cấu lại đầu tư, tập trung vốn cho các dự án động lực, có sức lan tỏa lớn. Điểm nổi bật trong quyết tâm hoàn thiện đồng bộ hạ tầng giao thông, Quảng Ninh là tỉnh đầu tiên trong nước đề xuất với Chính phủ cho phép huy động nguồn vốn hợp pháp để triển khai các công trình. Đến thời điểm này, Quảng Ninh là tỉnh đầu tiên tự làm đường cao tốc, có sân bay do tư nhân đầu tư, cảng tàu khách chuyên biệt và là tỉnh duy nhất khu vực phía Bắc đón được tàu container sức chở trên 5.000 Teu vào làm hàng...

Năm 2019, các công trình giao thông quan trọng của Quảng Ninh lần lượt đưa vào sử dụng, phát huy ngay hiệu quả sau đầu tư. Điển hình là Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn đã có 5 hãng hàng không hoạt động đưa, đón khách. Sân bay không chỉ kết nối trong nước tại 2 đường bay Vân Đồn - TP Hồ Chí Minh, Vân Đồn - Đà Nẵng, mà chỉ sau có 5 tháng hoạt động đã kết nối các chuyến bay quốc tế đến Trung Quốc, Hàn Quốc với tổng số các chuyến bay đạt gần 2.000 chuyến, vận chuyển gần 250.000 lượt hành khách.

Cảng tàu khách chuyên biệt đang là điểm đến trong “hành trình đỏ” của các tour tàu biển quốc tế với các tàu hạng sang, đẳng cấp nhất thế giới, như: Star Cruises, Royal Caribbean Cruise Lines, Costa… với lượng khách có mức độ chi tiêu lớn, giá trị doanh thu cao hơn khoảng 40% so với loại hình du lịch khác. Công trình còn trở thành cửa ngõ thứ hai của Vịnh Hạ Long (sau Cảng tàu khách quốc tế Tuần Châu), là sản phẩm du lịch độc đáo để Quảng Ninh giải bài toán du lịch mùa thấp điểm.

Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long - cảng tàu chuyên biệt đầu tiên, duy nhất hiện nay ở Việt Nam.

Để phá thế độc đạo của QL18 vốn đang rơi vào giai đoạn mãn tải, Quảng Ninh đang triển khai chuỗi cao tốc dài gần 200km kết nối từ Hải Phòng - Móng Cái và sẽ trở thành địa phương sở hữu đường cao tốc dài nhất Việt Nam hiện nay, hành lang đường bộ kết nối Việt Nam, ASEAN với Trung Quốc. Chuỗi cao tốc hiện còn tuyến từ Vân Đồn - Móng Cái đang trong giai đoạn đầu tư, tuy nhiên chỉ trong thời gian ngắn, Quảng Ninh sẽ chính thức đóng góp 1/10 vào kế hoạch có 2.000km đường cao tốc của Chính phủ.

ĐỘNG LỰC TRUNG TÂM LIÊN KẾT VÙNG

Bằng nội lực, Quảng Ninh đã có sự đột phá mạnh mẽ trên nhiều mặt công tác. Từ việc ưu tiên dành nguồn lực đầu tư hạ tầng giao thông, Quảng Ninh đã tạo sự liên kết vùng, khu vực và thuận lợi ở cả 3 loại hình giao thông thông dụng nhất hiện nay là đường bộ, đường hàng không và đường biển. Điều này đã tạo ra cuộc cách mạng, đột phá trong kết nối từ Quảng Ninh đến khu vực và quốc tế.

Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh dự lễ khởi công Dự án Khu Công nghiệp Sông Khoai (TX Quảng Yên) của Tập đoàn Amata (Thái Lan).

Những đột phá của Quảng Ninh còn góp phần quan trọng phát huy hiệu quả những lợi thế, tiềm năng của tỉnh và kích thích sự phát triển của các vùng lân cận, hình thành chuỗi liên kết các sản phẩm du lịch, dịch vụ nghỉ dưỡng vốn là thế mạnh của Quảng Ninh. Đây là nguồn tài nguyên vô giá, phù hợp với mục tiêu đẩy mạnh thực hiện 3 đột phá chiến lược của Đảng, gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cấu trúc nền kinh tế, phát triển bền vững. Trong bức tranh đó, không gian kinh tế - xã hội của Quảng Ninh sẽ phát triển theo “Một tâm - Hai tuyến - Đa chiều - Hai mũi đột phá”... Quảng Ninh trở thành trung tâm của hai hành lang kinh tế: Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; Nam Ninh - Bằng Tường - Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và vành đai kinh tế Vịnh Bắc Bộ trong giao thương với các nước Đông Nam Á, khu vực Tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng; là cửa ngõ kết nối Việt Nam, ASEAN với Trung Quốc...

Với vai trò là trung tâm liên kết sau khi hạ tầng giao thông hình thành, ở cả giai đoạn hiện tại và tương lai, vị thế của Quảng Ninh được ví như “thỏi nam châm” hấp dẫn các nhà đầu tư. Điều này minh chứng chỉ trong thời gian ngắn, số lượng nhà đầu tư đến Quảng Ninh không ngừng tăng, không chỉ là những tập đoàn lớn, tên tuổi của Việt Nam, như Sun Group, Vingroup, FLC, mà còn có cả các tập đoàn quốc tế như Amata (Thái Lan), Trung Đông (UEA), Texhong (Hồng Kông, Trung Quốc)… Các tập đoàn đã lựa chọn đầu tư vào lĩnh vực du lịch, nghỉ dưỡng, bất động sản với các siêu dự án có số vốn đến hàng tỷ USD. Đặc biệt, đã đánh thức tiềm năng phát triển của nhiều địa phương vốn là vùng khó của tỉnh, như Hoành Bồ, Hải Hà, Quảng Yên, để khai thác thế mạnh về công nghệ cao, chế tạo, công nghiệp nhẹ…, hình thành chuỗi giá trị liên kết bền vững, tương hỗ nhau trong phát triển.

Từ tỉnh xuất phát điểm thấp, nằm nơi địa đầu Tổ quốc với thế “ngõ cụt”, chỉ trong thời gian ngắn, bằng tư duy sáng tạo, đột phá trong hành động, sự thống nhất trong chỉ đạo, điều hành của cả hệ thống chính trị, Quảng Ninh đã nhanh chóng tháo gỡ “nút thắt”, trở thành trung tâm liên kết vùng và địa bàn năng động trong phát triển kinh tế. Với nền tảng đó, Quảng Ninh hứa hẹn tiếp tục bứt phá nhanh, vững trong giai đoạn mới. Đây cũng là nền tảng vững chắc để Quảng Ninh đẩy nhanh tiến trình tái cơ cấu nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng, trở thành một trong những đầu tàu kinh tế của Việt Nam.

Đỗ Phương