Vi phạm trong khai thác thủy sản vẫn diễn biến phức tạp

Thời gian qua, công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, qua thực tế kiểm tra, xử lý của lực lượng chức năng cho thấy, vi phạm trong lĩnh vực này vẫn còn diễn biến phức tạp.

Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT) phối hợp tuyên truyền Luật Thủy sản, các vấn đề về biển đảo cho ngư dân khu vực đảo Ông Cụ, hòn Bọ Cắn, phường Cẩm Đông (TP Cẩm Phả). Ảnh: Đăng Triệu (CTV)

Đẩy mạnh tuyên truyền, xử lý vi phạm

Theo đánh giá của cơ quan chức năng, hiện nay, nguồn lợi thủy sản tại một số khu vực, nhất là vùng biển Vịnh Hạ Long đã có dấu hiệu phục hồi tích cực. Để có kết quả này, là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt sau khi Chỉ thị số 18-CT/TU ngày 1/9/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường quản lý khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh được ban hành, thông qua những giải pháp phù hợp làm cho ý thức, trách nhiệm của các sở, ban, ngành, chính quyền các cấp có nhiều chuyển biến; nhận thức của người dân đối với việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản đã được nâng lên rõ rệt.

Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh với nhiều hình thức phong phú, dễ tiếp cận. Đơn cử, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, trong 2 năm thực hiện Chỉ thị 18-CT/TU, đơn vị này đã tổ chức tuyên truyền cho gần 10.000 lượt ngư dân; in, cấp phát 43.500 tờ rơi tuyên truyền; mở 28 lớp tập huấn cho trên 1.100 lượt người; tổ chức hội nghị đối thoại... Các địa phương đã cấp phát hàng chục nghìn tờ rơi đến ngư dân; tổ chức cho các hộ ngư dân ký cam kết không sử dụng ngư cụ cấm để đánh bắt, khai thác thủy sản...

Qua đó, nhận thức nhân dân được nâng lên, ngày càng xuất hiện nhiều gương người tốt trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Người dân cũng chủ động nắm bắt thông tin, tố giác vi phạm. Chỉ tính trong tháng 9/2019, qua mạng lưới đường dây nóng bảo vệ nguồn lợi thủy sản đã tiếp nhận hơn 18 phản ánh của các tổ chức, cá nhân về tình trạng vi phạm trong khai thác, bảo vệ nguồn lợi. Sau khi kiểm tra, lực lượng chức năng đã xử phạt 12 chủ phương tiện vi phạm, thu phạt 157,5 triệu đồng nộp ngân sách nhà nước. 

Song song với tuyên truyền, nhiều giải pháp được triển khai thực hiện như: Bổ sung nghề cấm; nghiên cứu, ban hành chính sách hỗ trợ chuyển đổi các nghề khai thác có tính chất hủy diệt; rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch chi tiết các khu vực đánh bắt thủy sản theo mùa; dừng khai thác thủy sản trong vùng lõi Vịnh Hạ Long...

Cùng với đó, công tác tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn các hành vi vi phạm được các đơn vị phối hợp, kịp thời xử lý. Các lực lượng giữ vai trò nòng cốt trong công tác kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm như: Bộ đội biên phòng, Cảnh sát đường thủy, Thanh tra Chi cục Thủy sản tiếp tục quan tâm, duy trì tần suất kiểm tra, kiểm soát hoạt động khai thác, hạn chế tối đa tình trạng một số ngư dân sử dụng ngư cụ cấm để khai thác thủy sản. 

Các địa phương đã thành lập các đoàn kiểm tra ngăn chặn, chấn chỉnh các hành vi vi phạm. Một số địa phương như huyện Đầm Hà, Vân Đồn, TP Hạ Long đã thực hiện tốt công tác kiểm tra, xử lý và đạt được kết quả tích cực trong việc ngăn chặn các hành vi vi phạm về khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

9 tháng năm nay, các lực lượng chức năng đã phát hiện 790 vụ vi phạm trong khai thác thủy sản, đã xử phạt 777 vụ, thu phạt trên 4,2 tỷ đồng. Tịch thu, tiêu hủy 90 bộ kích điện, 12 súng điện, 2.543m dây điện, 6.278 bộ lồng bát quái, 67 bộ đồ lặn, 28 bộ chã cào, 32 lưới te, 44 bộ càng te...

Đồn Biên phòng Trà Cổ (TP Móng Cái) bắt giữ phương tiện khai thác thủy sản trái phép trên vùng biển thuộc phường Bình Ngọc, ngày 1/6/2019. Ảnh: Hữu Việt

Vẫn còn diễn biến phức tạp

Có thể thấy, nhờ những giải pháp đồng bộ, công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, qua thực tế kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm về khai thác thủy sản cho thấy công tác này vẫn gặp phải không ít khó khăn, diễn biến phức tạp. Tình trạng ngư dân chống đối, không hợp tác trong thực hiện, khắc phục lỗi vi phạm hành chính có chiều hướng gia tăng, gây nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng trong xử lý vi phạm. Nguyên nhân do quy định mới về xử phạt hành chính các hành vi vi phạm trong khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản với mức xử phạt tăng gấp nhiều lần so với trước đây. Cùng với đó, số vụ vi phạm có chiều hướng gia tăng, chỉ tính trong tháng 9, số vụ vi phạm bị xử lý là 105 vụ (tăng 23,5%), với số tiền thu phạt trên 1,38 tỷ đồng (tăng 30%) so với tháng 8/2019. 

Mặt khác, tình trạng ngư dân tái phạm các hành vi vi phạm, nhất là hành vi sử dụng, tàng trữ ngư cụ cấm để khai thác thủy sản vẫn tồn tại. Tính từ 1/1/2018 đến hết tháng 9/2019 có 48 trường hợp ngư dân tái phạm từ lần thứ 2 trở lên. Chỉ tính trong tháng 9 năm nay có 4 trường hợp ngư dân tái diễn hành vi vi phạm, trong đó, có 1 trường hợp ngư dân TX Quảng Yên với lỗi tái phạm về giấy tờ, sổ sách tàu, còn lại 3 trường hợp ngư dân tỉnh ngoài tái phạm hành vi sử dụng, tàng trữ ngư cụ cấm để khai thác thủy sản. Qua đây cho thấy, hiệu quả bước đầu của công tác tuyên truyền, vận động, thực thi pháp luật của tỉnh đối với ngư dân địa phương. Tuy nhiên, cũng chứng tỏ việc quản lý hoạt động khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản trên các vùng biển thuộc địa bàn tỉnh còn rất khó khăn, phức tạp. Bởi phải kiểm soát thêm hoạt động khai thác thủy sản của tàu cá tỉnh khác, trong đó có một bộ phận không nhỏ thường xuyên sử dụng ngư cụ khai thác mang tính xâm hại nguồn lợi, khai thác thủy sản trong khu vực cấm khai thác, cấm khai thác có thời hạn. 

Được biết, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn đã có kiến nghị xem xét, xử lý hình sự đối với một số trường hợp tái phạm các lỗi về sử dụng chất độc, chất nổ, hóa chất, dòng điện hoặc phương tiện, ngư cụ bị cấm để khai thác thủy sản. Đây có thể coi là một trong những động thái cứng rắn của tỉnh trước vi phạm. Mong rằng, cùng với những giải pháp quyết liệt khác, những tồn tại, bất cập sớm được khắc phục triệt để, đảm bảo hoạt động khai thác thủy sản phát triển an toàn, bền vững, nâng cao hiệu quả trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Thanh Hoa