Tháo gỡ khó khăn trong xuất khẩu thủy sản

Từ cuối năm 2018 đến nay, phía Trung Quốc siết chặt chính sách biên mậu, nhất là thực hiện hàng rào phi thuế quan, nhằm kiểm duyệt chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ, nhãn mác các mặt hàng nhập khẩu, nhất là nông, lâm, thủy sản. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến người nuôi trồng, doanh nghiệp chế biến thủy sản trên địa bàn tỉnh.

Chế biến mực xuất khẩu tại Công ty CP Xuất khẩu Thuỷ Sản 2 Quảng Ninh (AQUAPEXCO).

Theo Sở NN&PTNT, 6 tháng đầu năm nay, trị giá mặt hàng nông sản, thủy sản xuất khẩu qua cửa khẩu, lối mở trên địa bàn tỉnh đạt 79,6 triệu USD, giảm 32,1% so với cùng kỳ năm 2018. Nguyên nhân  là do phía Trung Quốc tiếp tục siết chặt chính sách biên mậu, nhất là việc thực hiện hàng rào phi thuế quan nhằm kiểm duyệt chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ, nhãn mác các mặt hàng nhập khẩu. Trong đó, các yêu cầu về chế biến, đóng gói, chỉ tiêu về an toàn thực phẩm, mã số, mã vạch, truy xuất hàng hóa… ngày càng nghiêm ngặt, khiến người nuôi trồng, doanh nghiệp chế biến thủy sản trên địa bàn tỉnh gặp rất nhiều khó khăn.

Trước thực trạng trên, UBND tỉnh đã chỉ đạo các Sở NN&PTNT, Công Thương và UBND TP Móng Cái phối hợp cùng các Cục, Vụ của Bộ NN&PTNT) trao đổi với cơ quan quản lý nước bạn (chính quyền Đông Hưng, Hải quan Nam Ninh…) và các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh để tháo gỡ. Bước đầu hai bên đã thống nhất được biện pháp giám sát cấp giấy chứng thư và các thông tin, nhãn mác lô hàng thủy sản.

Nhiều lô hàng container đông lạnh của các doanh nghiệp phải lưu gửi kho lạnh của Công ty Cổ phầnThành Đạt (TP Móng Cái) nhiều ngày, chờ xuất sang Trung Quốc.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP Móng Cái, cho biết: UBND thành phố đã phối hợp với các sở, ngành liên quan của tỉnh và các doanh nghiệp, người nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tổ chức nhiều cuộc họp, trao đổi, thống nhất phương án giải quyết những vướng mắc về thủ tục, việc kiểm soát chất lượng hàng hóa, công tác bảo quản hàng đông lạnh, nhất là giải quyết số lượng sản phẩm đang tồn đọng tại cửa khẩu và số thủy sản chuẩn bị thu hoạch. Nhờ đó, tháng 6/2019, đã thông quan được 23 lô hàng thủy sản (hơn 400 tấn) sang Trung Quốc, trong đó có gần 300 tấn tôm thu hoạch tại Quảng Ninh. Tuy nhiên, số hàng đông lạnh tồn đọng tại Móng Cái vẫn còn nhiều, chủ yếu là hải sản được đánh bắt, nuôi trồng từ các tỉnh miền Trung, miền Nam.

Mặc dù các cơ quan chức năng đã hướng dẫn những thay đổi trong chính sách kiểm soát xuất, nhập khẩu sản phẩm thủy sản vào thị trường Trung Quốc, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn không biết hoặc không đầu tư nhà xưởng, xin cấp mã và các yêu cầu khác của phía Trung Quốc, vẫn đưa hàng ra Móng Cái và bị phía Trung Quốc trả về, gây tồn đọng. Theo công bố từ phía Trung Quốc, hiện danh mục sản phẩm thủy sản của Việt Nam xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc là 128 sản phẩm, qua cặp chợ biên giới là 137 sản phẩm. Tuy nhiên, trong danh mục này thiếu rất nhiều sản phẩm đã từng thông quan qua cặp chợ biên giới, như: Sứa, ngao trắng, ngao 2 cùi, rươi... Mặt khác, hình thức bảo quản sản phẩm không thống nhất và phù hợp.

Ông Dương Văn Thành, Giám đốc Công ty CP Thành Đạt, cho biết: Lưu kho lạnh tại công ty là 1 triệu đồng/container/ngày. Nhằm hỗ trợ cho các doanh nghiệp, đơn vị đã giảm xuống còn 500-700.000 đồng/container/ngày. Số tiền này chỉ đủ cho đơn vị trang trải tiền điện, còn các chi phí khác hầu như không có. Hiện có những doanh nghiệp lưu đến gần chục container hàng thủy sản, chịu không ít chi phí...

Nhân viên  Công ty CP Thành Đạt vận chuyển hàng thủy sản đông lạnh của các doanh nghiệp  gửi vào kho của đơn vị.

Theo ông Nguyễn Văn Hoàn, Chi cục trưởng, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Móng Cái: Để hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc, Chi cục đã tạo điều kiện về thủ tục, hướng dẫn doanh nghiệp nắm các chính sách thông tin mới từ phía Trung Quốc; kịp thời phản hồi kiến nghị của doanh nghiệp đến các cơ quan chức năng để có giải pháp tháo gỡ…

Tại cuộc họp của UBND tỉnh với các ngành, địa phương liên quan bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hoạt động xuất khẩu thủy sản vào thị trường Trung Quốc (ngày 24/7/2019), Phó chủ tịch UBND tỉnh Bùi Văn Khắng yêu cầu: Các sở, ngành, địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền cho người nuôi trồng, doanh nghiệp chế biến thủy sản nắm được chính sách nhập khẩu của Trung Quốc; đồng thời tuân thủ nghiêm quy định, tiêu chuẩn, kỹ thuật nuôi trồng, chế biến, xuất khẩu hàng thủy sản Việt Nam và yêu cầu nhập khẩu mặt hàng này ở thị trường quốc tế, trong đó có thị trường Trung Quốc. Các ngành chức năng cần nâng cao hiệu quả hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng đầu ra cho sản phẩm thủy sản; làm tốt nhiệm vụ kết nối “4 nhà” (nhà nước, nhà doanh nghiệp, nhà khoa học, nhà sản xuất) để đảm bảo các sản phẩm được sản xuất đúng quy trình, chất lượng và khả năng bao tiêu.

Trước mắt, để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp đang tồn đọng hàng thủy sản tại Móng Cái, Sở NN&PTNT, Sở Công Thương, UBND TP Móng Cái tiếp tục có văn bản đề nghị các bộ, ngành liên quan tham gia đàm phán với phía Trung Quốc giãn thời gian thực hiện yêu cầu bảo quản hàng hóa đối với các mặt hàng thủy sản bằng phương pháp bảo quản như trước (cấp đông, ướp đá); tháo gỡ vướng mắc về chứng thư kiểm dịch đối với các lô hàng chưa có chứng thư. Các đơn vị liên quan tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp thực hiện các thủ tục xuất khẩu hàng thủy sản. Về lâu dài, người dân, doanh nghiệp cần chủ động nâng cao yêu cầu về nuôi trồng, chế biến thủy sản để đáp ứng được các thị trường khó tính.

Tuấn Hương

[links()]