Thành lập doanh nghiệp mới: Khó chạm đích

Năm 2019, Quảng Ninh đặt kế hoạch phát triển 3.940 doanh nghiệp, tuy nhiên đến thời điểm này, số lượng doanh nghiệp thành lập mới trên địa bàn tỉnh mới đạt khoảng 40%. Theo dự báo của các ngành chức năng, chỉ tiêu thành lập mới doanh nghiệp không chỉ khó trong 2019 mà còn ảnh hưởng cả lộ trình đến năm 2020, với mục tiêu toàn tỉnh phải có 25.000 doanh nghiệp.

Doanh nghiệp khởi nghiệp của Quảng Ninh giới thiệu sản phẩm tại Diễn đàn khởi nghiệp quốc gia, tổ chức tại TP Hạ Long (tháng 6/2019).

Nhiều chính sách ưu đãi...

Theo tổng hợp của Sở KH&ĐT, trong tháng 7/2019, toàn tỉnh có 152 đơn vị thành lập mới. Trong đó có 102 doanh nghiệp và 50 đơn vị phụ thuộc, giảm 12% so với cùng kỳ năm 2018; tổng số vốn điều lệ đăng ký ước đạt 680 tỷ đồng. Có 36 đơn vị gặp khó khăn, ngừng hoạt động đã hoạt động trở lại, giảm 20% so với cùng kỳ. Số lượng đơn vị giải thể đạt 24 đơn vị, giảm 27% cùng kỳ; doanh nghiệp khó khăn buộc phải tạm ngừng 50 đơn vị, giảm 18% so với cùng kỳ.

Tính chung 7 tháng đầu năm 2019, toàn tỉnh có 1.252 đơn vị thành lập mới. Trong đó có 902 doanh nghiệp và 350 đơn vị phụ thuộc, đạt 31,8% kế hoạch năm 2019, giảm 15,4% so với cùng kỳ năm 2018; tổng số vốn đăng ký đạt 8.380 tỷ đồng. Đến nay toàn tỉnh có 18.900 doanh nghiệp, tổng số vốn đăng ký đạt 179.080 tỷ đồng.

Được biết, với mục tiêu phát triển doanh nghiệp mới, thời gian qua, Trung ương và tỉnh Quảng Ninh đã ban hành rất nhiều chính sách ưu đãi, hỗ trợ.  Đơn cử: Hộ kinh doanh chuyển lên doanh nghiệp sẽ được miễn lệ phí đăng ký doanh nghiệp và phí cung cấp thông tin doanh nghiệp; miễn phí thẩm định, phí, lệ phí cấp phép kinh doanh lần đầu đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện; miễn lệ phí môn bài trong thời hạn 3 năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu; doanh nghiệp siêu nhỏ được áp dụng các thủ tục hành chính thuế và chế độ kế toán đơn giản theo quy định của pháp luật về thuế, kế toán....

Riêng đối với tỉnh, cùng với thực thi các chính sách của Trung ương, tỉnh xây dựng chính sách được đánh giá là ngày càng có lợi hơn đối với doanh nghiệp.  Đáng chú ý, ngày 7/12/2018, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 148/NQ-HĐND về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh đến năm 2020. Trong đó, chính sách tập trung hỗ trợ về: Mặt bằng sản xuất kinh doanh, nguồn vốn, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp tham gia vào cụm liên kết ngành, doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh thành doanh nghiệp và các nhà đầu tư vào khu công nghiệp.

Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh và các doanh nhân giải đáp, chia sẻ những kinh nghiệm, bài học trong quá trình khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp tại Diễn đàn Khởi nghiệp quốc gia, tháng 6/2019.

Ngoài ra, cơ bản các nội dung giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp từ phía cơ quan công quyền của tỉnh hiện đều có thể sử dụng qua mạng internet. Doanh nghiệp không cần thiết phải đến trực tiếp. Điều này tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp mới thành lập.

Ghi nhận tại các cuộc họp thường kỳ của UBND tỉnh cho thấy, trong kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh đều yêu cầu các cấp, ngành, địa phương phải thường xuyên tìm hiểu những khó khăn và tạo điều kiện tối đa để doanh nghiệp phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh; kịp thời hỗ trợ, khuyến khích việc thành lập doanh nghiệp mới...

...vẫn khó phát triển doanh nghiệp mới

Chính sách là vậy, nhưng việc phát triển doanh nghiệp thời gian qua trên địa bàn tỉnh vẫn khá ì ạch. Trong đó, nguồn phát triển dồi dào nhất là đối tượng hộ kinh doanh lại chẳng mấy mặn mà.

Theo ngành Thuế, toàn tỉnh hiện có tới 18.000 hộ kinh doanh cá thể có phát sinh thuế, tuy nhiên việc vận động các hộ chuyển qua mô hình doanh nghiệp chưa có kết quả cao. Việc chuyển từ mô hình hộ kinh doanh cá thể qua mô hình doanh nghiệp còn gặp một số khó khăn do việc duy trì mô hình hộ kinh doanh vẫn đang có lợi thế về quản lý và thực hiện các nghĩa vụ tài chính nhiều hơn so với mô hình doanh nghiệp nhỏ và vừa hoặc siêu nhỏ.

Khảo sát riêng của chúng tôi đối với một số hộ kinh doanh lớn trên địa bàn tỉnh, hầu hết các hộ này đều cho rằng: Mặc dù quy trình, thủ tục thành lập doanh nghiệp của tỉnh rất nhanh và đơn giản, không hề phiền hà. Tuy nhiên, điều các hộ kinh doanh quan tâm là sau khi thành lập doanh nghiệp hoạt động có thuận lợi hay không. Bởi khi thành lập doanh nghiệp, các hộ kinh doanh sẽ phải thực hiện các vấn đề như mở sổ sách, thuê kế toán, lập báo cáo tài chính, lưu giữ hóa đơn, sổ sách... quy mô hơn; rồi còn các thủ tục hành chính về lao động, bảo hiểm xã hội, phòng cháy chữa cháy... cũng phức tạp hơn.

TX Đông Triều tổ chức hội nghị gặp gỡ, tiếp xúc doanh nghiệp, tháng 5/2019. Ảnh: Minh Đức

Một nguyên nhân nữa, theo cơ quan chức năng đánh giá, đó là các quy định đối với các hộ kinh doanh hiện nay vẫn chưa thực sự được siết chặt. Nhiều hộ kinh doanh vẫn có điều kiện “lách luật”, “trốn luật”, không hoàn thành nghĩa vụ với Nhà nước, nhất là trong vấn đề đóng thuế. Trong khi chế tài xử lý các vi phạm này đôi khi còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Dẫn chứng rõ nhất là theo thống kê của ngành Thuế tỉnh, số thu thuế từ hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn hiện vẫn còn dư địa rất lớn.

Như vậy, một phần của sự ì ạch trong phát triển doanh nghiệp mới của tỉnh hiện nay chính là bắt đầu từ chính tư duy của người dân, trong đó đáng chú ý nhất là từ các hộ kinh doanh. Đi cùng với nguyên nhân này, có thể hiểu những chính sách của tỉnh do nhiều nguyên nhân vẫn thực sự “chạm” tới được những đối tượng trên.

Để các hộ kinh doanh thực sự thấy được các lợi ích, tiến tới có nhu cầu tự nguyện chuyển đổi lên doanh nghiệp, thì cần tiếp tục đơn giản hóa các thủ tục về thuế, chính sách kế toán; cắt giảm tối đa các điều kiện kinh doanh và hạn chế tối thiểu việc kiểm tra, thanh tra. Công tác truyền thông về chính sách mới, ưu đãi hộ kinh doanh... phải được triển khai mạnh mẽ hơn, tới từng hộ kinh doanh. Bên cạnh đó, cần thực thi đúng các quy định đối với từng loại đối tượng như hộ kinh doanh, doanh nghiệp một cách chặt chẽ hơn, đảm bảo tính công bằng, nghiêm minh của pháp luật. Qua đó, tiếp tục làm thay đổi tư duy, nhận thức của người dân, hộ kinh doanh, coi việc thành lập doanh nghiệp thực sự là lộ trình phát triển cần thiết, tất yếu.

Hồng Nhung
[links()]