Phát triển rừng ngập mặn: Hành lang vững chắc bảo vệ đê điều

Quảng Ninh có diện tích rừng ngập mặn (RNM) khá lớn 19.740ha, tập trung chủ yếu ở các địa phương: Móng Cái, Hải Hà, Đầm Hà, Tiên Yên, Cẩm Phả, Vân Đồn. RNM của Quảng Ninh không chỉ là nơi trú ngụ của nhiều loài hải sản, phục vụ đời sống của người dân mà còn giữ vai trò quan trọng trong việc đảm bảo cân bằng hệ sinh thái, bảo vệ đê điều, là cứu cánh của con người trong việc ứng phó với sự biến đổi khí hậu, khi mực nước biển dâng cao.

Rừng ngập mặn xã Đồng Rui (huyện Tiên Yên) phát triển xanh tốt và trở thành lá chắn sóng cho người dân địa phương.

Với đặc thù là tỉnh ven biển dài trên 200km, Quảng Ninh xác định được tầm quan trọng của RNM trong việc ngăn chặn xâm thực bờ biển, bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân trước bão biển. Vì thế, tỉnh luôn quan tâm phát triển hệ thống RNM. Trong các dự án tu bổ nâng cấp công trình đê điều bằng nguồn vốn trung ương, tỉnh luôn bố trí kinh phí để trồng và phát triển hệ thống RNM để bảo vệ đê.

Hiện nay Sở NN&PTNT đang tổ chức triển khai thực hiện Dự án Bảo vệ và phát triển hệ thống rừng phòng hộ, đặc dụng ven biển tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2015-2020 với tổng diện tích 1.444ha (trong đó trồng mới 510ha; cải tạo phục hồi rừng kém chất lượng 934ha), tạo lập dải rừng ngập mặn phòng hộ dọc hành lang các tuyến đê biển thuộc 18 xã, phường ở 5 địa phương gồm: Móng Cái, Hải Hà, Đầm Hà, Tiên Yên, Vân Đồn. Theo tính toán của ngành NN&PTNT, nếu so sánh việc đầu tư kinh phí xây dựng hệ thống đê điều và trồng RNM thì kinh phí xây dựng đê điều lớn hơn rất nhiều. Trong khi việc đầu tư trồng RNM chi phí thấp hơn song lại có tác dụng rất lớn trong việc chắn sóng bảo vệ đê điều.

Những năm gần đây ý thức của người dân trong bảo vệ RNM ngày càng được nâng cao và trở thành nguồn lợi sinh kế cho người dân sống gần những cánh RNM. (xã Đồng Rui, huyện Tiên Yên).

Đáng chú ý, công tác bảo vệ rừng được tập trung thực hiện. Từ năm 2017 đến nay tỉnh đã có văn bản chỉ đạo không chuyển đổi mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác, trừ các dự án phục vụ cho mục đích quốc phòng, an ninh hoặc dự án đặc biệt cấp thiết do Chính phủ quyết định. Do vậy, diện tích rừng tự nhiên nói chung và diện tích RNM được bảo vệ. Trong phương án bảo vệ rừng, tỉnh cũng đã triển khai các giải pháp về sinh kế cho người dân sống ven biển gần RNM, sống chủ yếu bằng nghề nuôi trồng, khai thác, đánh bắt thủy sản nhằm giảm tối đa tình trạng xâm hại RNM. Nghiên cứu phát triển các ngành nghề nuôi trồng thủy sản ở các vùng ven biển như nuôi sò, vạng hoặc các loài cá có giá trị kinh tế cao để dần dần thay thế nghề nuôi tôm ở các vùng RNM.

Đồng thời, đưa ra các giải pháp về cơ chế chính sách như nâng cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác phát triển lâm nghiệp bền vững; triển khai khoán bảo vệ rừng hàng năm bằng ngân sách nhà nước đảm bảo cho công tác bảo vệ rừng theo Chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững. Chỉ đạo xử lý dứt điểm các diện tích đất đang bị lấn chiếm, tranh chấp, phá rừng, khai thác rừng trái phép…

Có thể thấy, với hàng loạt các giải pháp được triển khai đến nay hệ thống RNM trên địa bàn tỉnh đã có những cải thiện đáng kể. Về cơ bản, các tuyến đê cửa sông và cửa biển hầu hết đã có cây chắn sóng bảo vệ với mật độ mau, thưa khác nhau; chiều rộng bãi cây chắn sóng trong khoảng từ 10-500m; nhiều tuyến đê có hệ thống rừng chắn sóng phát triển rất tốt, cây chắn sóng mọc và phát triển lâu đời.

Trong những năm gần đây, cùng với việc các lực lượng chức năng phát huy tốt nhiệm vụ bảo vệ rừng, ý thức của người dân cũng đã được nâng cao. Qua đó, tình trạng xâm hại RNM có xu hướng giảm dần, rừng có điều kiện phát triển thêm, hạn chế tối đa các rủi ro do biến đổi khí hậu gây nên.

Thanh Hằng

[links()]