Khó khăn trong thi hành án dân sự liên quan đến hoạt động tín dụng, ngân hàng

Trong tổng số vụ việc thi hành án dân sự, số việc liên quan đến tín dụng, ngân hàng chiếm một tỷ lệ nhỏ (4% tổng số vụ việc) nhưng lại chiếm số tiền rất lớn (53,4% tổng số tiền). Việc giải quyết loại án này hiện đang gặp không ít khó khăn.

Một buổi họp chuẩn bị cho việc cưỡng chế thi hành án dân sự liên quan đến tín dụng, ngân hàng.

Có thể nói, công tác thi hành án dân sự liên quan đến hoạt động tín dụng, ngân hàng luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Trung ương, tỉnh. Đặc thù của loại việc này hầu hết là có tài sản để đảm bảo cho các nghĩa vụ thi hành án. Đây là điểm thuận lợi cơ bản cho các cơ quan thi hành án khi tổ chức thi hành đối với loại việc này, đó là không phải xác minh, tìm kiếm tài sản, điều kiện thi hành án của người phải thi hành án. Sự phối hợp của cơ quan hữu quan cũng giúp cho việc giải quyết các vụ việc thuận lợi hơn.

Ông Hoàng Đức Nam, Phó Cục trưởng Cục thi hành án dân sự tỉnh cho biết: Mặc dù thuận lợi về tài sản để đảm bảo, nhưng quá trình triển khai thi hành án dân sự liên quan đến tín dụng, ngân hàng gặp không ít khó khăn. Số tiền chưa có điều kiện thi hành án ngày càng tăng cao. Có những vụ việc tài sản thế chấp là quyền sử dụng đất, người phải thi hành án tự nguyện bàn giao tài sản cho cơ quan thi hành án xử lý bán nhưng khi đấu giá thành, tổ chức giao tài sản cho người trúng đấu giá thì tọa độ thửa đất bị sai lệch so với hiện trạng sử dụng. Có những vụ việc tài sản thế chấp là động sản như tàu, thuyền, ôtô, máy xúc... nhưng không xác định được tài sản hiện đang ở đâu, ai là người quản lý tài sản. Nhiều khi, số tiền thu được từ việc bán đấu giá tài sản bảo đảm trong các vụ việc tín dụng, ngân hàng chỉ đủ hoặc thấp hơn nghĩa vụ phải thanh toán cho tổ chức tín dụng, ngân hàng khiến số lượng các vụ việc thi hành án chủ động về khoản tiền án phí dân sự tồn đọng ngày càng gia tăng.

Ngoài ra, ý thức chấp hành pháp luật của người phải thi hành án chưa cao. Phần lớn người phải thi hành án trong các vụ việc liên quan đến tín dụng ngân hàng đều mất khả năng thanh toán các khoản tiền vay, nên cố tình dây dưa, chống đối bằng nhiều cách (thay đổi hiện trạng tài sản thế chấp, cản trở việc xác minh điều kiện thi hành án, định giá tài sản, bán đấu giá tài sản để thi hành án). Đối với động sản như ôtô, máy xúc... họ tìm cách đưa ra khỏi địa phương hoặc chuyển đến những khu vực vùng núi, tỉnh ngoài không thể truy tìm được để xử lý. Thậm chí, có trường hợp lợi dụng cả vấn đề tôn giáo để cản trở việc thi hành án. Một số trường hợp tài sản thế chấp là nhà ở duy nhất, có nhiều nhân khẩu cùng sống chung, trong đó có người già, trẻ nhỏ dẫn đến việc cưỡng chế giao tài sản gặp rất nhiều khó khăn.

Chấp hành viên Cục Thi hành án dân sự tỉnh trao đổi về việc trông giữ tài sản với người nhận trông giữ trong một vụ cưỡng chế thi hành án dân sự tại TP Cẩm Phả.

Bên cạnh đó, tâm lý ngại mua tài sản bán đấu giá thi hành án cũng dẫn đến việc phải bán đấu giá nhiều lần, giá thấp. Đã có nhiều vụ việc, cơ quan thi hành án tổ chức vận động, thuyết phục ngân hàng nhận tài sản giảm giá nhiều lần nhưng không bán được, để làm phòng giao dịch, đồng thời trừ vào khoản tiền vay, nhưng phía ngân hàng từ chối không nhận. Quá trình tiến hành thẩm định tài sản cho vay, một số trường hợp ngân hàng không thực hiện đúng quy trình, quy định; không xác định kỹ hiện trạng tài sản, không thẩm định kỹ nguồn gốc, giá trị tài sản...

6 tháng đầu năm 2019, tổng số vụ việc liên quan đến tín dụng, ngân hàng là 356 vụ, ứng với số tiền trên 791 tỷ đồng. Trong số này, 202 vụ việc có điều kiện thi hành thì mới thi hành xong 25 vụ (đạt 12,4%) với số tiền trên 111 tỷ đồng. Đối với 154 vụ việc chưa có điều kiện thi hành, các cơ quan thi hành án của tỉnh đã xử lý xong tài sản đảm bảo và đưa hồ sơ vào diện chưa có điều kiện thi hành.

Khắc phục những khó khăn trên, thời gian tới, ngành thi hành án dân sự tỉnh tiếp tục thực hiện nhiều biện pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động thi hành án dân sự, nhất là thi hành án liên quan tín dụng, ngân hàng. Đặc biệt, tăng cường kiểm soát chặt chẽ hồ sơ ngay từ bước đầu, tập trung giải quyết thi hành đối với vụ việc có điều kiện thi hành, các vụ việc có số tiền phải thi hành lớn. Phối hợp cùng Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng trao đổi, cung cấp thông tin, bàn giải pháp tháo gỡ...

Thanh Hoa

[links()]