Tạo sinh kế mới cho các hộ dân tộc thiểu số ở Tiên Lãng

Từ cuối năm 2017, 21 hộ dân người dân tộc thiểu số các thôn Cái Mắt, Thủy Cơ (xã Tiên Lãng, huyện Tiên Yên) gửi đơn kiến nghị đến chính quyền địa phương xin được khai thác cây keo do các hộ trồng từ năm 2012. Dù huyện đã có thông báo về chủ trương cho phép khai thác diện tích rừng trồng này, song phải chờ quyết định giao đất rừng. Nguyện vọng của các hộ là sớm được khai thác gỗ keo đã trồng; xa hơn là tạo sinh kế mới không chỉ trông chờ vào nghề trồng rừng, khai thác rừng như nhiều năm qua.

Vụ lúa năm nay của gia đình ông Lý A Tài, thôn Cái Mắt, xã Tiên Lãng, huyện Tiên Yên gần như mất trắng.

Vụ lúa mùa năm nay, gia đình ông Lý A Tài (thôn Cái Mắt, xã Tiên Lãng) coi như mất trắng. Mọi năm, 3 sào ruộng trồng lúa của ông cho thu hoạch 7-8 tạ thóc; nhưng năm nay nhiều lắm cũng chỉ được 1 tạ. Nhanh tay cào vội số thóc đang phơi trước sân nhà, tránh cơn mưa sắp đến, ông Tài cho biết: “Năm nay, phát triển nông nghiệp khó. Bà con nuôi con gì, trồng cây gì cũng đều không thuận. Đặc biệt, vụ lúa năm nay bà con gần như mất trắng. Gia đình tôi chỉ thu được một ít, không đủ ăn. Lúa mất mùa, cây keo thì chưa được khai thác, chúng tôi đang lo không biết lấy gì để sống”.

Cũng như nhiều hộ khác trong thôn, xã, mấy năm nay gia đình ông Tài sống chủ yếu dựa vào nghề trồng rừng. Hiện rừng trồng của gia đình ông đã đến tuổi thu hoạch, nhưng chưa được khai thác, khiến việc trang trải sinh hoạt gia đình trở nên khó khăn.Theo lời ông Tài, năm 2012, do tự ý chặt phá gần 60ha rừng tự nhiên thuộc quy hoạch rừng sản xuất được giao khoanh nuôi, bảo vệ để lấy đất trồng gỗ keo, nhiều hộ dân, trong đó có gia đình ông, bị xử phạt hành chính và buộc phải trồng lại rừng cho Nhà nước trên diện tích rừng đã tự ý chặt phá. Trong số gần 60ha bị phá năm 2012, các hộ đã trồng 51,67ha cây keo (được chuyển từ rừng sản xuất sang quy hoạch rừng phòng hộ), hiện có chiều cao vút ngọn khoảng 10-12m, có thể khai thác để chế biến dăm gỗ. Vì vậy, 21 hộ dân đã kiến nghị lên UBND huyện xin khai thác gỗ keo trên diện tích đã trồng.

“Từ tháng 12/2017 đến tháng 11/2018, các hộ đã gửi 6 đơn, thư xin khai thác gỗ keo lên UBND huyện. Tuy nhiên, do không đồng thuận với giải quyết của chính quyền về phương thức khai thác cây gỗ keo và hình thức hưởng lợi sau khai thác, chúng tôi tiếp tục gửi đơn lên các cấp. Mặc dù trước đó huyện đã có thông báo cho phép các hộ dân khai thác gỗ keo, nhưng phải chờ ban hành quyết định giao đất rừng..." - Ông Tài cho biết thêm.

Cán bộ huyện, xã phối hợp đến tuyên truyền chính sách, pháp luật của Nhà nước về quản lý và khai thác rừng cho gia đình ông Lý A Tài, thôn Cái Mắt, xã Tiên Lãng, huyện Tiên Yên.

Ngay khi nhận được đơn kiến nghị của các hộ dân, huyện Tiên Yên đã tổ chức nhiều cuộc họp bàn giải pháp giải quyết, đảm bảo kịp thời, hợp tình, hợp lý. Huyện phân công nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan chức năng tổ chức kiểm tra toàn bộ diện tích rừng đã trồng trả lại cho Nhà nước của các hộ gia đình. Ngày 11/4/2018, UBND huyện đã ban hành Thông báo số 34/TB-UBND về kết luận của Chủ tịch UBND huyện tại cuộc họp bàn giải pháp giải quyết đơn kiến nghị của các hộ dân xin khai thác cây gỗ keo. Theo đó, UBND huyện cho phép khai thác gỗ keo do các hộ dân đã trồng sau khi chấp hành quyết định xử phạt hành chính năm 2012, với phương thức khai thác trắng theo đám, diện tích đám không quá 3ha/năm. Sau khai thác, các hộ phải trồng lại rừng bằng loài cây lâu năm như cây thông mã vỹ, cây sở… trên diện tích đã khai thác và thực hiện quản lý, bảo vệ theo đúng quy chế quản lý rừng phòng hộ.

Đồng thuận với cách giải quyết của chính quyền địa phương, các hộ dân đang chờ UBND huyện ban hành quyết định giao rừng đối với từng hộ dân để thực hiện quản lý, bảo vệ, sử dụng và phát triển rừng theo quy định sau khai thác. Tuy nhiên, các hộ dân cho rằng, chủ trương trồng rừng theo quy hoạch rừng phòng hộ là hết sức cần thiết, nhưng về lâu dài sau khi khai thác hết diện tích keo đã trồng, họ chưa biết chuyển hướng sản xuất ra sao, không chỉ trông chờ vào thu nhập từ quản lý, bảo vệ rừng phòng hộ. Đây cũng đang là câu hỏi được đặt ra cho chính quyền địa phương.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Thế Nam, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Tiên Lãng, cho biết: Để 21 hộ dân có cuộc sống ổn định lâu dài, bên cạnh thực hiện các mô hình, dự án phát triển sản xuất trong chương trình xây dựng nông thôn mới, xã đang đề xuất bổ sung vùng nuôi tôm công nghiệp vào quy hoạch vùng nuôi trồng thủy sản của xã. Nếu được phê duyệt, nuôi tôm công nghiệp sẽ là một hướng phát triển kinh tế mới cho 21 hộ dân ở 2 thôn Cái Mắt, Thủy Cơ nói riêng, người dân xã Tiên Lãng nói chung.

Ngô Dịu

[links()]