Quản lý, bảo vệ, khai thác và phát triển rừng: Huy động nguồn lực xã hội hóa

Huy động nguồn lực xã hội hóa trong công tác bảo vệ và phát triển rừng đã được các cơ quan, đơn vị chức năng, địa phương trong tỉnh đẩy mạnh thực hiện thời gian qua. Qua đó, góp phần quan trọng phát huy tiềm năng, thế mạnh rừng của Quảng Ninh.

Lực lượng kiểm lâm tuần tra, bảo vệ rừng trên địa bàn huyện Hoành Bồ.

Hiện toàn tỉnh có khoảng 430.000ha rừng, trong đó có 163.000ha rừng phòng hộ và rừng đặc dụng. Theo thống kê của cơ quan chức năng, hằng năm nguồn kinh phí hỗ trợ từ Nhà nước cho công tác quản lý, bảo vệ, khai thác và phát triển rừng chỉ đáp ứng khoảng 1/3 hoạt động thực tế. Vì vậy, trong công tác bảo vệ, phát triển rừng, thu từ dịch vụ môi trường rừng là nguồn kinh phí chính để hỗ trợ cho các chủ rừng, thuê khoán bảo vệ, chăm sóc rừng. Trong khi nguồn hỗ trợ của Nhà nước còn hạn hẹp, thì đây là nguồn lực quan trọng để các đơn vị chức năng thực hiện tốt nhất trách nhiệm bảo vệ và phát triển rừng.

Do nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng hiện không lớn, nên việc chi trả hỗ trợ cho nhóm đối tượng chủ rừng được thụ hưởng là các hộ gia đình hầu như chưa thực hiện được. Thời gian qua, nguồn kinh phí này được nhập vào Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh, được các đơn vị chức năng sử dụng để hỗ trợ phòng chống cháy rừng, trồng rừng, chăm sóc rừng, phòng trừ sâu bệnh hại.

Quảng Ninh hiện có công nghiệp khai khoáng, sản xuất nhiệt điện, xi măng... phát triển nhanh, mạnh. Theo quy định, đây là những đối tượng buộc phải chi trả dịch vụ môi trường rừng. Tỉnh đang nghiên cứu thí điểm triển khai cơ chế chi trả dịch vụ môi trường rừng đối với dịch vụ hấp thụ và lưu giữ carbon; nghiên cứu nguồn thu từ các đơn vị sử dụng nước công nghiệp, bãi thủy sản tự nhiên, rừng ngập mặn… Ước tính, từ nguồn thu này tỉnh có thêm hàng chục tỷ đồng để hỗ trợ cho công tác quản lý, bảo vệ rừng, giảm gánh nặng kinh phí của Nhà nước trong hỗ trợ thuê khoán, bảo vệ rừng.

Ông Mạc Văn Xuyên, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm (Sở NN&PTNT), cho biết: Việc huy động nguồn lực xã hội hóa trong công tác bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn tỉnh được thể hiện rõ qua hoạt động của Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh. Thời gian qua, Quỹ đã có nhiều hoạt động thể hiện được vai trò quan trọng và là địa chỉ tin cậy trong việc huy động nguồn tài chính cho bảo vệ, phát triển rừng. Quỹ còn góp phần gia tăng đóng góp của ngành lâm nghiệp trong nền kinh tế quốc dân. Nguồn vốn của Quỹ đã hỗ trợ thêm một phần cho các chủ rừng, các ban quản lý, các công ty lâm nghiệp trong việc đầu tư trồng rừng, chăm sóc và thuê khoán bảo vệ rừng. Nếu những quy định mới trong việc thu dịch vụ môi trường rừng được nghiên cứu, trình, phê duyệt và áp dụng, Quỹ chắc chắn sẽ có thêm nguồn thu lớn, từ đó có điều kiện làm tốt hơn nữa công tác quản lý, bảo vệ, khai thác và phát triển rừng.

Rừng lim nguyên sinh của già làng Triệu Tài Cao (xã Tân Dân, huyện Hoành Bồ) là một mô hình hiệu quả trong xã hội hóa công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị rừng.

Cùng với nghiên cứu mở rộng nguồn thu cho Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng, tỉnh đang tích cực xây dựng Nghị quyết của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý, bảo vệ, phát triển và khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế rừng và đất lâm nghiệp đến năm 2025 và những năm tiếp theo. Dự thảo Nghị quyết đặt ra một số mục tiêu cơ bản: Tăng tỷ lệ che phủ rừng toàn tỉnh lên 55% vào năm 2020 và duy trì ổn định; ít nhất 50% diện tích rừng sản xuất được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững vào năm 2030; đến năm 2030 hoàn thiện rà soát, định giá giá trị dịch vụ môi trường rừng cho 422.937ha rừng, trong đó chú trọng 163.000ha rừng phòng hộ và rừng đặc dụng, đồng thời bảo vệ giá trị dịch vụ môi trường rừng.

Để thực hiện các mục tiêu trên, tỉnh đề ra nhiều biện pháp, trong đó chú trọng bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, quản lý, khai thác và phát triển tiềm năng, lợi thế rừng và đất lâm nghiệp. Cụ thể: Hoàn thiện, bổ sung cơ chế, chính sách đầu tư cho công tác bảo vệ và phát triển rừng; quy định thống nhất trách nhiệm của các bên liên quan; tạo điều kiện thông thoáng cho các nhà đầu tư kinh doanh du lịch sinh thái; đảm bảo kinh phí cho ngân sách các xã để quản lý, bảo vệ rừng...

Cùng với đó, tỉnh sẽ nghiên cứu, ban hành chính sách theo hướng khuyến khích công tác bảo vệ rừng tự nhiên cho các hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư; hỗ trợ giống, liên kết sản xuất, cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững; hỗ trợ đầu ra cho lâm sản; xem xét hỗ trợ lãi suất vay ưu đãi cho các tổ chức, cá nhân đầu tư vào công tác quản lý, bảo vệ, khai thác và phát triển rừng...

Minh Hà

[links()]