Động lực phát triển Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ

Trước những cơ hội, thách thức, dựa trên những tiềm năng, lợi thế riêng có, thời gian qua, bằng nhiều giải pháp thiết thực, cách làm sáng tạo, Quảng Ninh đã chủ động tìm tòi, đề xuất cơ chế, chính sách; vận dụng hợp lý các quy luật khách quan, cụ thể hóa một cách bài bản, khoa học, nên đã đạt được những kết quả quan trọng trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng - an ninh. Kết quả đó là nền tảng, tạo động lực phát triển Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.

Quảng Ninh luôn là điểm đến của các nhà đầu tư và khách du lịch quốc tế. Ảnh: Đỗ Phương

Nêu cao trách nhiệm tỉnh thành viên

Ngày 25/6/2015, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 941/QĐ-TTg về việc thành lập Tổ chức điều phối phát triển các vùng kinh tế trọng điểm giai đoạn 2015-2020 trên cơ sở tổ chức lại Tổ chức điều phối phát triển các vùng kinh tế trọng điểm hiện có, để thực hiện chức năng giúp Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, chỉ đạo, điều phối hoạt động phát triển các vùng kinh tế trọng điểm. Trong đó, Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ gồm các địa phương: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Bắc Ninh và Vĩnh Phúc.

Với nhiệm vụ là thành viên Hội đồng Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, tỉnh Quảng Ninh đã tích cực tham gia vào các hoạt động của Hội đồng, như: Phối hợp với TP Hà Nội tổ chức hội nghị hợp tác phát triển Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ; ký biên bản hợp tác các tỉnh, thành phố Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, Vùng đồng bằng sông Hồng, Vùng thủ đô Hà Nội giai đoạn 2017-2020; thống nhất ban hành kế hoạch điều phối phát triển Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ giai đoạn 2017-2020.

Cụ thể hóa các nội dung đã được thống nhất, tỉnh Quảng Ninh đã tích cực phối hợp với các bộ, ngành Trung ương và các địa phương trong Vùng triển khai các quy hoạch đã được phê duyệt, như: Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, Vùng đồng bằng sông Hồng; quy hoạch phát triển giao thông vận tải Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Đồng thời, phối hợp lập các quy hoạch tổng thể phát triển ngành điện lực, GT-VT, thủy sản, thương mại, nông - lâm nghiệp, thủy lợi. Đặc biệt, tỉnh đã tích cực xây dựng quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội KKT Vân Đồn; quy hoạch chung xây dựng KKT Vân Đồn; quy hoạch chung TP Hạ Long; điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung xây dựng KKT Cửa khẩu Móng Cái.

Cầu Bạch Đằng gắn kết giao thông giữa các tỉnh Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Ảnh: Đỗ Phương

Cùng với đó, tỉnh Quảng Ninh tích cực phối hợp với các bộ, ngành Trung ương trong việc rà soát, sửa đổi và bổ sung các quy định về cơ chế chính sách ưu đãi và hỗ trợ theo Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách, Luật Doanh nghiệp, các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển KKT, KCN…phù hợp với đặc thù vùng kinh tế trọng điểm và đề xuất các cơ chế, chính sách chung toàn vùng, đảm bảo tính thống nhất cho các quy định về thuế, đầu tư, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả và phù hợp với cam kết thế giới.

Thực hiện các cam kết giữa các tỉnh thành viên trong Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, tỉnh Quảng Ninh và TP Hải Phòng đã hợp tác, đẩy mạnh liên kết phát triển quy hoạch vùng, nhất là quy hoạch có tính chất liên vùng, quy hoạch xây dựng hạ tầng, quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực, để khai thác hiệu quả lợi thế của hai địa phương; như: Quy hoạch vùng, liên kết khu vực Lạch Huyện - Đầm Nhà Mạc, với định hướng phát triển Khu dịch vụ cảng biển, công nghiệp và đô thị tại khu vực Đầm Nhà Mạc (TX Quảng Yên) liên kết với khu vực cảng biển, khu công nghiệp, dịch vụ cảng biển thuộc khu vực Lạch Huyện và KKT Đình Vũ - Cát Hải. Quảng Ninh cũng phối hợp với TP Hà Nội phát triển chuỗi cung cấp rau, thịt an toàn cho TP Hà Nội và các tỉnh lân cận, nhằm kết nối tiêu thụ sản phẩm, tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ các đơn vị sản xuất nông sản trên địa bàn tỉnh. Tỉnh Quảng Ninh và tỉnh Hải Dương đã thống nhất lập dự án đầu tư xây dựng tuyến đường nối hai tỉnh, từ giao QL5 (đoạn Kim Thành, Hải Dương) đến QL18 (đoạn qua TX Đông Triều) dài 15,6km, trong đó có cầu Triều dài 719m.

Tạo thế và lực mới cho vùng trọng điểm

Xác định hạ tầng giao thông là điểm nghẽn cho phát triển kinh tế, tỉnh Quảng Ninh đã mạnh dạn, chủ động đề xuất Trung ương các ý tưởng, hình thức huy động nguồn lực triển khai các dự án hạ tầng giao thông liên vùng và những công trình giao thông có tính chất quan trọng đối với cả vùng nằm trên địa bàn Quảng Ninh. Đặc biệt, Quảng Ninh đã tiên phong trong việc đầu tư ngân sách, ứng vốn cho Trung ương cải tạo, nâng cấp quốc lộ, xây dựng đường cao tốc và thực hiện các dự án lớn theo hình thức đối tác công - tư (PPP). Từ năm 2016 đến nay, Quảng Ninh đã huy động được trên 36.000 tỷ đồng phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, trong đó nguồn vốn xã hội hóa chiếm 75% tổng vốn đầu tư.

Đến nay, một số dự án có tính chất động lực, liên kết giữa các địa phương trong Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ đã và đang hoàn thành, như: Đường nối TP Hạ Long với cầu Bạch Đằng; đường dẫn cầu Bạch Đằng và nút giao cuối tuyến; đường dẫn và cầu Bắc Luân II; cao tốc Hạ Long - Vân Đồn; cải tạo, nâng cấp QL18A đoạn Hạ Long - Mông Dương; đường nối từ cao tốc Hạ Long - Hải Phòng với KCN Nam Tiền Phong. Quảng Ninh đang triển khai đầu tư cao tốc Vân Đồn - Móng Cái theo hình thức BOT. Sau khi hoàn thành dự án này, sẽ cơ bản hoàn chỉnh hệ thống đường bộ cao tốc trên địa bàn tỉnh kết nối với hệ thống cao tốc trong vùng. Đặc biệt, Tập đoàn Sun Group đã hoàn thiện và đưa vào khai thác Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, kết nối giao thông các nước trong khu vực và trên thế giới.

Nhiều dự án hạ tầng, chỉnh trang đô thị phục vụ phát triển dịch vụ đang được Quảng Ninh triển khai. (Trong ảnh: Dự án mở rộng Cầu Bài Thơ 1).

Thực hiện kế hoạch điều phối phát triển Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ giai đoạn 2017-2020 về “Xây dựng hệ thống cảng biển đồng bộ, hiện đại, mang tầm khu vực và quốc tế với trung tâm làm cụm cảng Hải Phòng - Quảng Ninh”, tỉnh Quảng Ninh đã bắt đầu triển khai dự án cảng biển Nam Tiền Phong của Tập đoàn Ren A Port và cảng biển khu vực Hải Hà. Đồng thời đang mời gọi nhà đầu tư nghiên cứu đầu tư cảng Hòn Nét - Con Ong (Cẩm Phả); các cảng biển khu vực Đầm Nhà Mạc, sông Chanh, sông Bạch Đằng; cảng thủy nội địa đầu mối khu vực Quảng Yên.

Từ sự đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, tốc độ tăng trưởng kinh tế Quảng Ninh năm sau đều cao hơn năm trước. Năm 2016 tăng 10,1%, năm 2017 tăng 10,2%, năm 2018 tăng 11,1% (cao nhất trong 6 năm gần đây). GRDP bình quân đầu người đến hết năm 2018 đạt 5.110 USD/người/năm, tăng bình quân 11,3%/năm; năng suất lao động bình quân trên 208 triệu đồng/người, tăng bình quân 12,5%/năm. Đến nay, cơ cấu kinh tế của tỉnh có sự chuyển dịch tích cực theo hướng tăng dần tỷ trọng khu vực dịch vụ so với thời điểm năm 2015.

Cơ cấu thu ngân sách nhà nước có sự chuyển dịch mạnh, tăng tỷ trọng thu nội địa, giảm dần tỷ trọng thu từ xuất, nhập khẩu. Qua thống kê, tổng thu ngân sách nhà nước 3 năm (2016-2018) trên địa bàn tỉnh đạt 117.160 tỷ đồng, trong đó thu nội địa 83.443 tỷ đồng (chiếm 71%), với tốc độ tăng bình quân 14,5%/năm. 

Đồng chí Nguyễn Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, cho biết: Với vai trò là tỉnh thành viên Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, tỉnh Quảng Ninh đề nghị Trung ương nghiên cứu ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích, ưu đãi riêng mang tính đặc thù vùng, do đặc điểm mỗi vùng có một thế mạnh riêng và đặc trưng riêng, vì vậy sẽ không khả thi nếu đưa ra các chính sách ưu đãi chung cho các vùng. Còn đối với những địa phương được xác định là đầu tàu trong Vùng kinh tế trọng điểm (Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh), cần có các cơ chế, chính sách đặc thù mở rộng phân cấp, tăng quyền chủ động cho chính quyền địa phương cấp tỉnh quản lý nguồn vốn, quản lý đầu tư, thu hút đầu tư nước ngoài, chính sách tái phân phối nguồn thu thuế xuất nhập khẩu để đầu tư hạ tầng giao thông thiết yếu tại khu vực cửa khẩu, biên giới, tạo đòn bẩy để các địa phương chủ động, phát triển trở thành những điểm đột phá về tăng trưởng kinh tế, đóng góp cho Vùng và đất nước.   

Mạnh Trường

[links()]