Tất cả chuyên mục
Thứ Bảy, 20/04/2024 13:53 (GMT +7)
Hướng tới ngành kinh tế rừng bền vững
Thứ 5, 30/05/2019 | 08:15:18 [GMT +7] A A
Là tỉnh có diện tích rừng trải dài từ ven biển lên tới vùng núi cao, trong thời gian qua, ngành Lâm nghiệp Quảng Ninh đã có nhiều nỗ lực trong việc bảo vệ và phát triển rừng. Với nhiều điểm mới nhằm duy trì và nâng cao chất lượng, giá trị của rừng, Luật Lâm nghiệp 2017 đang được nhiều người dân và doanh nghiệp đặt nhiều kỳ vọng.
Cải thiện sinh kế người dân
Ban Quản lý rừng phòng hộ Yên Lập tuần tra, kiểm tra rừng. |
Xác định lâm nghiệp là ngành kinh tế quan trọng của tỉnh, Quảng Ninh đặc biệt quan tâm triển khai công tác giao đất lâm nghiệp cho nhân dân phát triển kinh tế rừng. Đến năm 2018, đã có gần 371.000ha đất có rừng (bao gồm diện tích rừng trồng chưa đạt tiêu chí thành rừng) được giao cho chủ rừng và tổ chức. Trong đó, phần lớn diện tích rừng và đất lâm nghiệp được khoán cho các hộ gia đình. Các khu vực rừng tự nhiên gắn với đời sống cộng đồng được khoán cho cộng đồng và nhóm hộ gia đình. Sau khi nhận khoán rừng sản xuất là rừng trồng, các hộ gia đình đã đầu tư thâm canh nâng cao năng suất rừng trồng nguyên liệu từ 7-10m3/ha/năm (2005) lên bình quân 15-20m3/ha/năm, rừng trồng nhiều loại cây của người dân đạt đến 30m3/ha/năm, chu kỳ kinh doanh cây nguyên liệu rút ngắn từ 8 năm còn 6 năm, nâng cao hiệu suất và giá trị kinh tế rừng trồng, tăng thu nhập bình quân từ rừng của cá nhân/hộ gia đình lên 33-52 triệu đồng/năm. Thông qua chính sách giao đất, giao rừng, người dân trên toàn tỉnh đã mạnh dạn tự bỏ vốn trồng rừng, phát triển kinh tế lâm nghiệp cho hiệu quả kinh tế cao.
Nguồn dược liệu phong phú từ rừng Hoành Bồ đã tạo sinh kế cho không ít hộ dân ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số của địa phương. (Ảnh: Ngô Dịu). |
Đặc biệt, sau khi thực hiện rà soát 3 loại rừng (phòng hộ, đặc dụng, sản xuất), UBND tỉnh phê duyệt Đề án giao rừng, thuê rừng gắn với giao đất, thuê đất cho các hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư giai đoạn 2018-2020, với tổng diện tích đất có rừng gần 371.000ha. Trong đó, diện tích giao cho các hộ gia đình, cá nhân là 102.098ha rừng trồng; diện tích giao cho cộng đồng dân cư 2.962,3ha rừng tự nhiên. Tuy nhiên, mặc dù các chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân được giao quản lý rừng tự nhiên là rừng sản xuất nhưng chính sách hưởng lợi từ rừng bị hạn chế, không được trả tiền thuê khoán, bảo vệ hàng năm nên việc quản lý rừng gặp nhiều khó khăn. Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004 chưa chấp nhận rừng là tài sản, nên các chính sách giao, cho thuê, thường là những chính sách bảo vệ tài nguyên thiên nhiên hơn là bảo hộ tài sản. Còn ở Luật Lâm nghiệp 2017, cộng đồng dân cư được công nhận là một trong 7 chủ rừng và đồng bào dân tộc thiểu số là những chủ thể được ưu tiên hàng đầu. Mỗi chủ rừng đều được quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho chủ rừng, người trồng rừng và cư dân sống gần rừng. Theo đánh giá của nhiều địa phương, việc lấy người nghèo, vùng nghèo làm trung tâm hướng đến của chính sách sẽ đem lại những lợi ích thiết thực cho hàng ngàn người dân trên địa bàn tỉnh đang sống dựa vào rừng.
Để các chủ rừng sớm biết đến những quyền lợi của mình và gắn bó hơn với rừng, từ đầu năm đến nay, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã mở lớp tập huấn Luật Lâm nghiệp 2017 và các nghị định, thông tư liên quan cho các đơn vị trực thuộc; phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh tổ chức 4 cuộc tuyên truyền cho những người dân vùng đặc biệt khó khăn. Đồng thời, Chi cục cũng đang đẩy mạnh việc giao đất, giao rừng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ rừng thuộc mọi thành phần kinh tế để tổ chức quản lý, bảo vệ và phát triển bền vững tài nguyên rừng trong năm 2020.
Phát triển lâm nghiệp theo chuỗi
Chế biến gỗ tại nhà máy gỗ Thanh Lâm (huyện Đầm Hà). |
Theo quy hoạch của tỉnh, diện tích rừng và đất lâm nghiệp tới năm 2025, định hướng tới năm 2030 chiếm xấp xỉ 68,47% so với toàn bộ diện tích tự nhiên của tỉnh. Xét về tỷ lệ diện tích, ngành Lâm nghiệp có vai trò quan trọng. Tuy nhiên xét về tỷ trọng trong cơ cấu lại chỉ chiếm xấp xỉ khoảng 5%, tốc độ tăng trưởng chưa cao (trung bình đạt từ 1,5-2,5%), đóng góp cho nền kinh tế của tỉnh mới chỉ đạt khoảng 0,29% (năm 2018). Đây là những con số khá khiêm tốn so với tiềm năng của ngành. Việc phát triển sản xuất theo chuỗi là một trong những điểm mới của Luật Lâm nghiệp 2017 và cũng là một trong những mục tiêu lớn mà tỉnh đang hướng đến để có thể phát huy được tiềm năng, thế mạnh từ rừng.
Trong hơn 370.000ha đất lâm nghiệp giao cho các chủ rừng thì có 8 công ty lâm nghiệp nhà nước (bao gồm các công ty TNHH MTV lâm nghiệp Tiên Yên, Ba Chẽ, Vân Đồn, Uông Bí, Hoành Bồ, Đông Triều, Bình Liêu và Cẩm Phả) đang quản lý trên 53.500ha. Là doanh nghiệp nhà nước, tuy nhiên nhiều năm qua các công ty lâm nghiệp hoạt động tự chủ, không được cấp vốn ngân sách, nhiều công ty khó khăn về tài chính, thiếu vốn đầu tư nên đã lựa chọn phương án khai thác rừng non. Những hạn chế này khiến cho các công ty không thể phát triển theo đúng định hướng gắn vùng nguyên liệu với công nghiệp chế biến, sản xuất theo chuỗi, chế biến sâu để tạo giá trị gia tăng... Theo ông Nguyễn Đình Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty lâm nghiệp Bình Liêu, để khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất theo chuỗi, điều kiện tiên quyết là địa phương phải có vùng nguyên liệu ổn định và hình thành các khu vực chế biến. Đây đều là những hoạt động dài hơi, cần có sự quan tâm và hỗ trợ của tỉnh, vì có những vùng nguyên liệu phải mất 5-10 năm mới có thể hình thành.
Chi cục Kiểm lâm kiểm tra rừng Tràng Lương (TX Đông Triều). |
Với mục đích nâng cao chất lượng và giá trị kinh tế từ rừng, ông Nguyễn Văn Bông, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết, để cụ thể hóa Luật Lâm nghiệp 2017 và phát huy tiềm năng, thế mạnh ngành Lâm nghiệp của tỉnh, đơn vị đang xây dựng và hoàn thiện Đề án phát triển lâm nghiệp bền vững tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2018-2025, định hướng đến 2030. Trong 4 mục tiêu cụ thể của Đề án có mục tiêu phải xây dựng được chuỗi giá trị lâm sản. Ngay sau khi Đề án được UBND tỉnh phê duyệt, chúng tôi sẽ tiến hành lựa chọn, xây dựng thương hiệu và chuỗi cung ứng sản phẩm cho 5-10 loài thực vật cho lâm sản ngoài gỗ có giá trị kinh tế cao đóng góp vào việc nâng cao giá trị rừng, cải thiện sinh kế cho người dân. Trên cơ sở quy hoạch và đầu tư phát triển các cơ sở chế biến lâm sản, xây dựng chuỗi cung ứng nguyên liệu bền vững cho các cơ sở sản xuất này tiến tới từng bước dần tự chủ về nguyên liệu; xây dựng mạng lưới các cơ sở chế biến lâm sản theo địa bàn. Đồng thời, quy hoạch các vùng nguyên liệu và sắp xếp các công ty lâm nghiệp, đơn vị sự nghiệp trên địa bàn theo hướng kinh doanh liên kết, sản xuất chuyên môn hóa, từ đó nâng cao giá trị gia tăng, giảm cạnh tranh nội bộ và phát triển ổn định, bền vững.
Hoàng Nga
[links()]
Liên kết website
Ý kiến ()