Để OCOP thích ứng với thị trường

Giữa sự bão hòa về các sản phẩm truyền thống, OCOP đang dần khẳng định vị trí và thương hiệu riêng của Quảng Ninh trên thị trường. Những con số doanh thu qua các kỳ hội chợ và hơn hết, nhận thức tư duy tiêu dùng của người dân đã thay đổi. Để OCOP tiếp tục giữ vị trí và khẳng định giá trị, thích ứng với sự thay đổi thị trường, không chỉ cần sự chủ động của các đơn vị mà còn cả các cơ chế, chính sách đồng hành của Nhà nước.

Cán bộ Phòng Kinh tế hạ tầng huyện Ba Chẽ kiểm tra chất lượng sản phẩm của HTX Kinh doanh dịch vụ lâm sản ngoài gỗ Ba Chẽ.

Theo chân đoàn giám sát của HĐND tỉnh về tình hình triển khai, kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) tại Ba Chẽ, chúng tôi đến thăm những khu vườn kiểu mẫu với bạt ngàn cây trà hoa vàng. Chị Hoàng Thị Cúc (thôn Đồng Tán, xã Minh Cầm) vừa nhập thêm 200 gốc trà hoa vàng, chia sẻ: 6 năm trước, trà hoa vàng thường được các thương lái nước ngoài thu mua. Giá bán tại vườn chỉ dao động ở mức hơn 2 triệu/kg hoa khô, người dân chưa biết nhiều đến công dụng của loại cây này. Vì vậy, với mức giá cao gấp 20 lần so với cây lúa, cũng đủ mang lại giá trị kinh tế cho các hộ dân.

Cho đến khi phát triển chương trình OCOP, giá trị của các sản phẩm từ trà hoa vàng còn cao gấp 4-5 lần so với chỉ cung cấp nguyên liệu thô. Người dân đầu tư và chăm chút nhiều hơn, vì đây là “cây vàng” giúp các hộ dân thoát nghèo.

Được biết, hiện nay, diện tích trà hoa vàng ở Ba Chẽ ước khoảng gần 200ha, là một trong những loại dược liệu quý được huyện quy hoạch bảo tồn và phát triển lên 500ha đến năm 2030.

Không chỉ trà hoa vàng, nhiều sản phẩm OCOP cũng đang thích ứng thị trường bằng cách mở rộng diện tích, cung cấp nguyên liệu sản xuất, đáp ứng các đơn hàng số lượng lớn. Thông qua việc quy hoạch 18 vùng sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung, Quảng Ninh đã phát triển một số loại cây phục vụ cho sản xuất sản phẩm OCOP và tiêu thụ trên thị trường như: Ba kích 682ha, tăng 360ha tại Ba Chẽ, Hoành Bồ; cây hồi 4.852ha, tăng 252ha tại Bình Liêu, Hải Hà; cây quế 3.117ha, tăng 120ha tại Đầm Hà, Ba Chẽ, Hải Hà. Ngoài ra, còn có các vùng chăn nuôi tập trung như: Vùng nuôi gà hơn 212.000 con tại Tiên Yên; chăn nuôi gia súc, gia cầm tập trung 8,2ha tại Đông Triều, 30ha tại Quảng Yên, 30ha tại Hoành Bồ...

Nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về ATVSTP cũng như nhu cầu sử dụng của người dân, các đơn vị đã từng bước nâng cao chất lượng sản phẩm, đầu tư khoa học công nghệ, thay đổi bao bì, nhãn mác để thu hút khách hàng... Cụ thể là các sản phẩm đã qua chế biến được hút chân không, kéo dài thời gian sử dụng, hay như mật ong, rượu, được nhà sản xuất đóng gói đẹp mắt, tiện lợi để làm quà tặng. Một số đơn vị sản xuất miến dong Bình Liêu đã thay đổi kích cỡ đóng gói sản phẩm, từ 1kg sang 250g, 500g để phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng.

Khách hàng tin dùng lựa chọn sản phẩm OCOP tại Điểm dừng chân Nam Phong Coffee, khu vực Tiên Yên.

Để đáp ứng và tăng tính cạnh tranh trên thị trường, Quảng Ninh đã định hướng, từng bước phát triển các sản phẩm OCOP theo chuỗi giá trị; xây dựng sản phẩm OCOP trở thành thương hiệu có uy tín, chất lượng được người tiêu dùng trong và ngoài nước tin dùng. Phó trưởng Ban Xây dựng NTM Nguyễn Văn Đức chia sẻ: Tính đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh có 322 sản phẩm tham gia chương trình OCOP,  trong đó có 138 sản phẩm được xếp hạng. Trong thời gian tới, tỉnh sẽ yêu cầu mỗi địa phương tập trung xây dựng 1-2 sản phẩm gắn với nâng cao chất lượng, sản lượng và hàm lượng chế biến.

Đồng thời, phối hợp các đơn vị, tăng cường hỗ trợ phát triển sản xuất theo hướng tập trung cho 12 sản phẩm chủ lực cấp tỉnh và 6 sản phẩm định hướng quốc gia cùng các sản phẩm thế mạnh của từng địa phương. Qua đó, xây dựng các sản phẩm này đạt chuẩn tiêu chí về VSATTP, kiểu dáng, nhãn mác, bao bì, nguồn gốc xuất xứ và được công bố hợp quy hoặc quy định phù hợp.

Cùng với đó, Ban Xây dựng NTM sẽ chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan, tổ chức rà soát, kiểm tra, đánh giá đối với các sản phẩm đã được chứng nhận đạt sao để làm cơ sở cho việc cấp chứng nhận sản phẩm đạt sao theo quy định. Đồng thời tước danh hiệu sao của những sản phẩm không giữ tiêu chuẩn đã được chứng nhận. Ban cũng sẽ phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ rà soát, tổng hợp các bao bì, mẫu mã, tem nhãn sản phẩm chưa đáp ứng yêu cầu về thẩm mỹ và quy định của pháp luật để tư vấn, hướng dẫn doanh nghiệp thiết kế lại cho phù hợp theo quy định, xử lý nghiêm và công bố công khai tên các đơn vị có sản phẩm vi phạm việc sử dụng tem nhãn OCOP theo quy định.

Hoàng Quỳnh