Cần tăng cường hậu kiểm sản phẩm OCOP

Nhiệm vụ trọng tâm của chương trình OCOP giai đoạn 2017-2020 là chuyển từ “lượng” sang “chất”. Để thực hiện thành công nhiệm vụ này, từ tỉnh đến các địa phương, doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất đang khẩn trương khắc phục những bất cập, qua đó, đảm bảo ổn định chất lượng sản phẩm, khẳng định chỗ đứng trên thị trường và phát triển thương hiệu OCOP.

[links()]

Nông sản bày bán tại hội chợ OCOP.

Nhằm đưa chương trình OCOP nói chung và sản phẩm nói riêng chuyển từ “lượng” sang “chất”, năm 2018, Ban Chỉ đạo OCOP tỉnh đã đổi mới trong đánh giá và phân hạng sản phẩm. Theo đó đã ban hành bộ tiêu chí giai đoạn 2017-2020 với nhiều sửa đổi, chất lượng sản phẩm chiếm phần lớn số điểm trong bộ tiêu chí, kiểm tra thực tế đồng loạt các sản phẩm tại địa phương thay vì kiểm tra xác suất...

Dù có những đổi mới, song nhiều năm nay việc đánh giá và xếp hạng sản phẩm chỉ được thực hiện 1 lần/năm, vào tháng 4. Thêm vào đó, đánh giá sản phẩm chủ yếu dựa trên một số sản phẩm mẫu mà các doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất tham gia dự thi. Việc kiểm tra thực tế đồng loạt sản phẩm trực tiếp tại cơ sở sản xuất cũng chỉ trong thời gian ngắn, cố định, nên khó có thể đánh giá khách quan các tiêu chí về môi trường, nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm...

Điều này khiến cho không ít doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất thực hiện các tiêu chí mang tính đối phó để tham gia cuộc thi. Trong khi đó, sự vào cuộc của một số địa phương trong giám sát chưa chặt chẽ; trách nhiệm, ý thức của một số doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất trong nâng cao chất lượng sản phẩm chưa cao... đã làm ảnh hưởng không nhỏ tới uy tín của thương hiệu OCOP.

Cuối năm 2017, Ban Chỉ đạo OCOP tỉnh đã ban hành Quyết định 90/QĐ-OCOP quy định quản lý, sử dụng nhãn hiệu OCOP và tem, nhãn các sản phẩm tham gia, trong đó quy định: Nhãn hiệu OCOP-QN chỉ được sử dụng cho các sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên; kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất việc sử dụng nhãn hiệu OCOP-QN của tổ chức, cá nhân; mọi vi phạm sẽ bị đình chỉ việc sử dụng nhãn hiệu. Đối với sản phẩm đã thực hiện in nhãn OCOP trước thời gian quy định ban hành, các địa phương rà soát, thu hồi nhãn hiệu.

Toàn tỉnh chỉ có 62/131 sản phẩm được cấp nhãn hiệu OCOP-QN.

Quy định rõ ràng, song thực tế số sản phẩm hiện nay được cấp nhãn hiệu này còn rất khiêm tốn. Ngay cả các sản phẩm OCOP đã được xếp hạng từ 3 sao trở lên được cấp nhãn hiệu OCOP-QN chỉ có 62/131 sản phẩm. Từ đầu năm 2018 đến nay, từ tỉnh đến các địa phương cũng chưa tổ chức kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất bất cứ cơ sở sản xuất nào đã được cấp nhãn hiệu.

Một điều dễ nhận thấy, tại các kỳ hội chợ, tuần kết nối tiêu dùng sản phẩm, trung tâm bán hàng OCOP, nhiều sản phẩm chưa đạt sao, chưa tham gia đánh giá và phân hạng hoặc chỉ mới đăng ký tham gia chương trình, song vẫn sử dụng nhãn hiệu OCOP-QN, như: Nem chua Quang Dần, khoai lang sấy Móng Cái...

Thời gian qua, từ tỉnh đến các địa phương đã tổ chức các kỳ hội chợ, triển lãm, lễ hội, như: Lễ hội hoa sở, lễ hội trà hoa vàng, tuần kết nối tiêu dùng sản phẩm OCOP... qua đó, tạo điều kiện để các doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất quảng bá, tiêu thụ, giới thiệu sản phẩm. Tuy nhiên, các cơ sở tham gia chương trình OCOP hiện nay quy mô nhỏ lẻ, sản xuất theo phương pháp thủ công, năng lực hạn chế, do đó, tình trạng có gì bán nấy diễn ra phổ biến. Nếu không có biện pháp khắc phục sẽ ảnh hưởng lớn đến uy tín của hội chợ, triển lãm, lễ hội và thương hiệu OCOP địa phương.

Vì vậy, Ban Chỉ đạo OCOP từ tỉnh đến các địa phương cần đẩy mạnh công tác hậu kiểm; tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát để kịp thời chấn chỉnh, hướng dẫn cơ sở hoàn thiện thủ tục, kiên quyết xử lý những cơ sở vi phạm. Các doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất tập trung hoàn thiện sản phẩm theo quy định, nâng cao chất lượng, ứng dụng khoa học công nghệ để có chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

Quỳnh Hoa