Không phê duyệt các dự án có mục đích phân lô, bán nền

Trong những năm gần đây, hạ tầng đô thị Quảng Ninh, đặc biệt là đô thị Hạ Long phát triển mạnh mẽ. Nhiều khu đô thị mới hình thành, được đầu tư xây dựng đồng bộ, tuân thủ các tiêu chí về quy hoạch, cảnh quan, môi trường sống như Khu đô thị Vinhomes, MonBay, Marine… Nhờ đó bộ mặt đô thị ngày càng hiện đại, văn minh, các khu dân cư được quy hoạch bài bản, khoa học hơn đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Khu du lịch Bãi Cháy, TP Hạ Long.

Sở dĩ Quảng Ninh có được sự đổi thay mạnh mẽ như vậy chính là nhờ sự thay đổi lớn trong tư duy về công tác quản lý quy hoạch, thu hút đầu tư và xây dựng hạ tầng.

Vào những năm cuối thập kỷ 80, đầu thập kỷ 90 của thế kỷ trước, việc đầu tư hạ tầng bằng hình thức đổi đất lấy công trình được coi là giải pháp trong việc tạo quỹ đất, mở rộng không gian đô thị. Với hình thức này, nhà đầu tư xin lập dự án, kêu gọi góp vốn và san gạt, đổ đất, sau khi quỹ đất hình thành tiến hành phân lô, bán nền.

Công bằng mà nói, hình thức này cũng đã có những đóng góp tích cực cho việc phát triển quỹ đất đô thị ở thời điểm nhất định, hình thành các khu dân cư mới, giảm áp lực về nhà ở cho xã hội, giảm gánh nặng về ngân sách cho nhà nước. Tuy nhiên, bên cạnh những đóng góp nói trên, hình thức này đã bộc lộ những bất cập. Hầu hết các dự án đều áp dụng hình thức chỉ định thầu để lựa chọn nhà đầu tư, thanh toán cho nhà đầu tư thông qua hình thức giao đất không qua đấu giá... dẫn đến việc nhiều chủ đầu tư dù thiếu năng lực vẫn được giao dự án.

Bên cạnh đó, nhiều dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tuy chưa hoàn thành các thủ tục theo quy định, nhưng đã phân lô, bán đất theo kiểu góp vốn đầu tư, nhiều chủ dự án “tay không bắt giặc”, thu về nguồn lợi lớn nhưng không chịu hoàn thiện công trình dẫn đến nhiều dự án dở dang... Chưa kể, nhiều dự án hạ tầng kỹ thuật thi công chưa đảm bảo kết nối với khu vực chung, chất lượng công trình không được giám sát đảm bảo theo quy chuẩn, tiêu chuẩn trước khi đưa vào sử dụng; các khu đất phân lô không được đầu tư hệ thống hạ tầng xã hội (trường học, công viên, chợ...) gây quá tải cho hạ tầng xã hội hiện hữu, phá vỡ quy hoạch chung của khu vực. Điển hình như Dự án khu đô thị Đồn Điền, Dự án khu đô thị Bắc Cầu Bang của Công ty 508; Dự án đồi Thủy sản của Công ty 577 hay dự án của Monaco... gây ra bao hệ lụy.

Khu đô thị Vinhomes Dragon Bay.

Rất may là Quảng Ninh đã sớm nhận thấy những hạn chế, bất cập nêu trên để nhanh chóng thay đổi. Quan điểm của tỉnh dứt khoát và rõ ràng: Đối với vấn đề quy hoạch, phải thuộc thẩm quyền quản lý nhà nước, phải đảm bảo tính đồng bộ trong tất cả các quy hoạch, tránh sự chồng chéo, quy hoạch sau phá vỡ quy hoạch trước. Đối với việc quản lý đô thị, phải thực hiện đầu tư đồng bộ hệ thống cây xanh, vỉa hè, chiếu sáng, phải có tính thẩm mỹ, đảm bảo đúng quy hoạch...

Đặc biệt, trong công tác thu hút đầu tư, ưu tiên hàng đầu cho các nhà đầu tư chiến lược, những nhà đầu tư có năng lực, tâm huyết, loại bỏ dần những nhà đầu tư yếu kém, thiếu năng lực. Tuyệt đối không phê duyệt các dự án có mục đích phân lô, bán nền mà ưu tiên cho các dự án xây dựng hạ tầng hoàn chỉnh, các khu đô thị, khu dân cư đồng bộ theo hình thức “chìa khóa trao tay”.

Với tư duy trên, chỉ trong một thời gian ngắn Quảng Ninh đã vươn lên trở thành tỉnh có tốc độ phát triển năng động nhất khu vực, nhiều khu đô thị thành phố kiểu mẫu được hình thành, là hình mẫu cho nhiều địa phương trong cả nước học tập.

Đặng Nhung