Thực hiện Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020: Quảng Ninh tạo đột phá

Thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TW ngày 9/2/2007 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020, trong những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã chủ động trong công tác chỉ đạo, điều hành, xác định những bước đi vững chắc mang tính đột phá, tiếp tục chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy phát triển kinh tế hàng hải, góp phần gia tăng giá trị trong cơ cấu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Qua đó, góp sức cùng cả nước đẩy nhanh tiến trình phát triển KT-XH theo hướng CNH-HÐH, phấn đấu đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

Tàu MG Hammond (quốc tịch Panama) vận chuyển 52.000 tấn nông sản cập cảng CICT Cái Lân, TP Hạ Long.

Xây dựng hạ tầng đồng bộ

Ngoài những tiềm năng về vị trí địa lý, tỉnh Quảng Ninh còn có khoảng 2.077 hòn đảo lớn nhỏ trên Vịnh Hạ Long và Vịnh Bái Tử Long… Hệ thống đảo có vai trò to lớn trong sự nghiệp phát triển KT-XH của tỉnh. Với vị trí phân bố đặc thù, hệ thống đảo có lợi thế rất lớn về phát triển du lịch biển, đảo, vận tải hành khách đường thủy... Đây được coi là ưu thế nổi bật, đặc thù mà các địa phương khác không có. Với tiềm năng lợi thế nêu trên, tỉnh Quảng Ninh có vai trò rất quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế của cả nước và vùng cũng như của tỉnh trong nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt là trong chiến lược phát triển kinh tế biển nói chung và kinh tế hàng hải nói riêng.

Trong những năm qua, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh đã ban hành một số nghị quyết về Chương trình hành động cụ thể phát triển kinh tế biển. Trong đó, xác định các vấn đề cơ bản của tỉnh là: Phát triển hệ thống cảng, dịch vụ cảng và vận tải biển; phát triển công nghiệp biển, các khu kinh tế, khu công nghiệp ven biển; kinh tế thủy sản; du lịch biển; khoa học - công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực. Tỉnh cũng đã thực hiện việc đánh giá, thẳng thắn nhìn nhận các hạn chế, tồn tại trong quá trình thực hiện phát triển kinh tế biển.

Đáng chú ý, từ năm 2015 đến nay, tỉnh đã tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông với tổng nguồn vốn đầu tư hơn 30.000 tỷ đồng (trong đó nguồn vốn đầu tư từ ngân sách 10.172 tỷ đồng, nguồn vốn xã hội hóa 19.828 tỷ đồng). Hiện trên địa bàn tỉnh có 4 KCN thuộc khu vực ven biển, gắn với hệ thống cảng biển, bến, khu bến.

Tàu Huyndai Premium bốc dỡ hàng container tại Cảng Cái Lân. Ảnh: Đỗ Phương

Thời gian qua, Quảng Ninh đã thu hút nhiều nhà đầu tư lớn trong và nước ngoài đầu tư xây dựng, phát triển hệ thống cảng biển theo quy hoạch, như: Công ty SSA Holding International - Việt Nam Inc, Cayman (Hoa Kỳ) liên doanh đầu tư dự án xây dựng và vận hành khai thác cầu tầu số 2, 3, 4 Cảng Cái Lân; Tập đoàn Sun Group đầu tư Bến số 1 (Bến khách Hòn Gai với mục tiêu kết hợp du thuyền - cảng khách quốc tế Hòn Gai)... Một số dự án về đầu tư cảng biển quy mô lớn cũng đang trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định chủ trương đầu tư.

Cùng với đó hạ tầng giao thông trong tỉnh đang tiếp tục được đầu tư đồng bộ, hoàn thành đưa vào hoạt động đã kết nối Quảng Ninh với Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, tạo điều kiện thuận lợi cho cảng Cái Lân cũng như các cảng biển khác trên địa bàn kết nối với các trung tâm kinh tế, với các cửa khẩu, khu công nghiệp trong và ngoài tỉnh, tạo ưu thế cạnh tranh phát triển cảng biển và Logistic.

Đáng chú ý, từ năm 2017 đến nay, đánh dấu sự tăng trưởng trở lại của vận tải container đến khu vực cảng biển Quảng Ninh nói chung, bến cảng Cái Lân nói riêng. Năm 2017, kim ngạch XNK qua địa bàn tỉnh đạt 10,1 tỷ USD, thu nộp NSNN qua các cảng biển đạt 10.300 tỷ đồng. Từ đầu năm tới nay, đã có 18.019 chuyến tàu biển làm hàng tại các cảng của Quảng Ninh, tăng 53% so với cùng kỳ năm 2017. Tổng lượng hàng hóa thông qua đạt gần 59 triệu tấn, tăng 37% so cùng kỳ năm 2017.

Tăng cường công tác quản lý và bảo vệ tài nguyên biển

Song song với đó, thời gian qua, các cơ quan, địa phương và các ngành chức năng liên quan đã tích cực phối hợp thực hiện các chương trình thanh tra, kiểm tra liên ngành về lĩnh vực bảo vệ môi trường, sử dụng đất tại các cảng, bến thủy nội địa để kinh doanh xuất nhập than, sỏi, cát, đá.

Nhìn chung từ năm 2011 đến nay, hoạt động kinh doanh khoáng sản tại các bến thủy nội địa trên địa bàn tỉnh từng bước được quản lý chặt chẽ hơn, các doanh nghiệp có chuyển biến tích cực trong ý thức chấp hành quy định pháp luật và chỉ đạo của địa phương.

Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Đọc cùng đoàn công tác của tỉnh kiểm tra bản đồ quy hoạch mặt bằng dự án Cụm cảng Km6, TP Cẩm Phả.

Tỉnh cũng quy hoạch sắp xếp lại các cảng và bến thủy nội địa tiêu thụ than, xóa bỏ các bến, bãi chế biến và xuất than nhỏ lẻ dọc ven bờ Vịnh Cửa Lục, Vịnh Hạ Long và tại Cẩm Phả, Đông Triều, Uông Bí, Hoành Bồ; xây dựng tuyến đường chuyên dùng vận chuyển than, thay đổi dần phương thức vận chuyển than bằng ô tô sang các phương thức vận tải khác (vận chuyển bằng băng tải, đường sắt) nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường các khu đô thị, địa bàn đông dân cư. Chấm dứt hoạt động bốc xếp, chuyển tải hàng hóa rời clinke, xi măng và dăm gỗ trên Vịnh Hạ Long.

Bên cạnh đó tỉnh đã thực hiện thành công việc di dời các làng chài trên Vịnh Hạ Long về khu tái định cư tại phường Hà Phong (TP Hạ Long). Đồng thời hoàn thành di dời các nhà bè kinh doanh không theo quy hoạch trên Vịnh Hạ Long.

Về phát triển thủy sản, tỉnh định hướng các địa phương tập trung nuôi trồng thuỷ sản theo hướng bền vững với môi trường, áp dụng tiến bộ KHCN ở các vùng bãi triều, hạn chế tình trạng nuôi quảng canh và di chuyển các lồng bè ra khỏi khu vực bảo tồn di sản; khuyến khích và kêu gọi các nhà đầu tư xây dựng các nhà máy chế biến thuỷ sản công nghệ cao. Đồng thời, tập trung đầu tư xây dựng trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá Bắc Vịnh Bắc Bộ tại Cô Tô và các khu neo đậu tránh, trú bão cho tàu thuyền tại các điểm dọc tuyến biển.  

Với các giải pháp và bước đi đúng hướng, kinh tế biển Quảng Ninh đang có sự bứt phá mạnh mẽ. Hệ thống hạ tầng hàng hải phát triển, không chỉ góp phần phát triển kinh tế hàng hải mà còn tạo động lực phát triển kinh tế du lịch tạo sức hút đối với các hãng lữ hành đưa khách du lịch quốc tế bằng tàu biển đến với Quảng Ninh.

Những kết quả trên đã tạo động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển KT-XH của tỉnh theo hướng nhanh, mạnh và bền vững. Cách làm của Quảng Ninh đã được các bộ, ngành trung ương đánh giá cao và khẳng định, tỉnh có những cách làm riêng, mang tính đột phá. Đây cũng là yếu tố quan trọng thúc đẩy thực hiện Quy hoạch phát triển vành đai kinh tế ven biển Vịnh Bắc Bộ đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; và hướng tới xây dựng Quảng Ninh trở thành một trung tâm kinh tế năng động, hấp dẫn, phát triển, trong đó kinh tế biển, đảo giữ vai trò chủ đạo.

Hồng Nhung