Để đầu tư vào nông nghiệp đạt hiệu quả

Tháng 12/2016, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 45/NQ-HĐND về việc khuyến khích phát triển sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2017-2020. Nghị quyết ban hành có chính sách hỗ trợ tổng thể, đồng bộ cho phát triển sản xuất nông nghiệp trong tất cả các khâu (thực hiện quy hoạch, hạ tầng, máy móc nhà xưởng, dự án phát triển sản xuất, hỗ trợ lãi suất, xúc tiến thương mại...). Tuy nhiên, việc triển khai nội dung về hỗ trợ đầu tư phát triển KHCN chưa đạt như kỳ vọng.

[links()]

Công ty CP Xây dựng Đầm Hà (huyện Đầm Hà) đang lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt theo công nghệ Israel cho dự án sản xuất rau công nghệ cao.

Theo số liệu tổng hợp của Sở NN&PTNT, trong năm 2017 các địa phương đã thực hiện được 708 dự án/phương án, tổng kinh phí phê duyệt gần 201 tỷ đồng, thế nhưng chỉ có 19 dự án đầu tư phát triển KHCN với tổng kinh phí phê duyệt trên 13,5 tỷ đồng, chiếm số lượng khá khiêm tốn so với các nội dung hỗ trợ khác. Sang năm thứ 2 triển khai Nghị quyết, con số này cũng không có sự thay đổi lớn. Tính đến tháng 7, toàn tỉnh có 228 dự án/phương án được phê duyệt thì số dự án hỗ trợ đầu tư phát triển KHCN mới chỉ có 7, trong đó TP Uông Bí là 6 và huyện Đầm Hà là 1.

Nhiều địa phương cho rằng hỗ trợ đầu tư phát triển KHCN có những đặc thù riêng như: Dự án phải là nội dung mới, chưa từng được triển khai trên địa bàn; dự án phải có hàm lượng KHCN cao; phải nằm trong vùng sản xuất quy hoạch tập trung của tỉnh hoặc của địa phương; phải có quỹ đất ổn định, không có sự tranh chấp... Trong khi đó, quy mô đất đai nhỏ lẻ, đặc thù sản xuất nông nghiệp phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết, mức độ thu hồi vốn chậm, tỷ lệ rủi ro cao nên các doanh nghiệp không mạnh dạn đầu tư vào các vùng sản xuất nông nghiệp. Chưa kể thời gian thu hồi vốn dài, nhưng cơ chế hỗ trợ chính sách là hỗ trợ sau đầu tư, do vậy việc bỏ 100% vốn ban đầu khiến cho nhiều doanh nghiệp và người dân gặp khó.

Đơn cử như với Dự án sản xuất rau công nghệ cao của Công ty CP Xây dựng Đầm Hà, dự án duy nhất trên địa bàn huyện về phát triển KHCN cũng từng gặp không ít khó khăn trong việc vận động người dân tham gia dồn điền, đổi thửa, cho doanh nghiệp thuê lại đất.

Dự án trồng thanh long ruột đỏ leo giàn của TP Uông Bí sau khi phê duyệt hiện đang được triển khai tốt. Ảnh: Cao Quỳnh

Ông Vũ Xuân Khải, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Đầm Hà, cho biết: Đối với các huyện thuần nông, doanh nghiệp vừa thiếu và yếu nên việc huy động doanh nghiệp tham gia rất khó. Cơ chế vận hành của chính sách yêu cầu phải có vốn đối ứng và ứng trước 100% kinh phí nên trong quá trình triển khai rất nhiều doanh nghiệp không có đủ tiềm lực theo đuổi dự án. Nếu không thực sự tâm huyết trong lĩnh vực nông nghiệp như Công ty CP Xây dựng Đầm Hà thì việc thực hiện các dự án có hàm lượng KHCN cao rất khó, vì vốn đầu tư ban đầu khá lớn. Chỉ riêng việc lắp đặt nhà màng và hệ thống tưới nhỏ giọt theo công nghệ Israel, doanh nghiệp đã phải đầu tư trên 3 tỷ đồng, chưa kể các hạng mục khác.

Theo chia sẻ của lãnh đạo TP Uông Bí, để được phê duyệt và triển khai thực hiện 6 dự án hỗ trợ đầu tư phát triển KHCN với tổng kinh phí trên 3,6 tỷ đồng, ngay trong năm 2017 thành phố đã phải xây dựng kế hoạch cho các xã, phường phổ biến đến người dân và doanh nghiệp. Sau khi các xã, phường đăng ký, cán bộ chuyên môn của thành phố sẽ phải tiến hành thẩm định, đánh giá tiềm lực tài chính, viết đề án, giới thiệu các đơn vị tư vấn... tức là phải hoàn tất các thủ tục cần thiết theo quy định trước năm 2018. Ngay như tại thời điểm này, bên cạnh việc đôn đốc triển khai các dự án của năm 2018, thành phố đã phải làm các bước triển khai thực hiện cho năm 2019, đảm bảo các hồ sơ được thẩm định trước 31/10/2018.

Rõ ràng, ứng dụng KHCN cao là giải pháp trọng tâm để ngành nông nghiệp đổi mới, nâng cao giá trị nông sản, do vậy để nội dung này có sự khác biệt trong những năm tới, đòi hỏi trách nhiệm và sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa của các cơ quan quản lý nhà nước và địa phương.

Hoàng Nga