Nhiều địa phương chưa chú trọng phát triển sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung

Chính sách khuyến khích phát triển sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung (theo Quyết định số 45/2016/NQ-HĐND của HĐND tỉnh ngày 7/12/2016 và Quyết định số 899/QĐ-UBND của UBND tỉnh ngày 29/3/2017) được đánh giá có khung pháp lý cao, đối tượng hưởng thụ rộng, đặc biệt là người nông dân. Việc thực hiện chính sách góp phần chuyển dịch nền sản xuất nông nghiệp từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún sang hình thành các vùng hàng hóa nông nghiệp tập trung, nâng cao giá trị trên diện tích canh tác, thu nhập của người dân... Tuy nhiên, theo đánh giá của cơ quan chức năng, do nhiều nguyên nhân, nhiều địa phương chưa thực sự quan tâm triển khai chính sách này.

Vùng sản xuất chè tập trung xã Quảng Long, huyện Hải Hà.

Đến hết tháng 8, các địa phương trong toàn tỉnh đã phê duyệt 288 dự án được hưởng thụ hỗ trợ theo chính sách khuyến khích phát triển sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung, với tổng kinh phí thực hiện gần 121 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách tỉnh là 13 tỷ đồng; ngân sách huyện là 22 tỷ đồng; vốn đối ứng của người dân, doanh nghiệp là 84 tỷ đồng và vốn huy động khác trên 1,6 tỷ đồng.

Trong số 288 dự án nói trên, chủ yếu là các dự án phát triển sản xuất (72 dự án) và hỗ trợ lãi suất vốn vay (108 dự án). Các nội dung còn lại như: Hỗ trợ quy hoạch vùng sản xuất tập trung; dồn điền đổi thửa; hỗ trợ hạ tầng vùng sản xuất tập trung; hỗ trợ máy móc, nhà xưởng, thiết bị sản xuất; hỗ trợ đầu tư phát triển khoa học công nghệ; hỗ trợ các HTX, nghiệp đoàn nghề cá mới thành lập và các cơ sở sản xuất nông nghiệp an toàn; hỗ trợ xúc tiến thương mại và cửa hàng bán, trưng bày nông sản an toàn... rất thấp.

Thực tế trong 8 tháng qua, đối với nội dung hỗ trợ máy móc, nhà xưởng, thiết bị sản xuất chỉ có huyện Tiên Yên thực hiện được 1 dự án hỗ trợ nhà xưởng chế biến dược liệu với kinh phí 527 triệu đồng từ nguồn ngân sách của huyện. Nội dung hỗ trợ, phát triển mô hình lâm nghiệp cũng chỉ có huyện Bình Liêu và Tiên Yên thực hiện với 6 dự án. Nội dung hỗ trợ đầu tư phát triển khoa học công nghệ trong 8 tháng qua mới có TP Uông Bí triển khai 6 dự án, tổng kinh phí trên 3,6 tỷ đồng, trong đó chủ yếu từ nguồn ngân sách thành phố với gần 1,15 tỷ đồng, còn lại là vốn đối ứng của người dân.

Nội dung hỗ trợ các HTX, nghiệp đoàn nghề cá mới thành lập và các cơ sở sản xuất nông nghiệp an toàn cũng mới chỉ được thực hiện 4 dự án tại huyện Đầm Hà và TP Uông Bí với tổng kinh phí gần 100 triệu đồng từ ngân sách địa phương. Hay như đối với nội dung hỗ trợ gian hàng, cửa hàng bán nông sản an toàn cũng mới chỉ có huyện Hải Hà phê duyệt cho 3 dự án với tổng kinh phí trên 1,5 tỷ đồng, trong đó ngân sách huyện 900 triệu đồng, còn lại là vốn huy động từ các nguồn khác.

Năm 2018, vải chín sớm Phương Nam (Uông Bí) được mùa, sản lượng lớn nhưng giá trị thấp, do vậy rất cần được hỗ trợ đẩy mạnh khâu xúc tiến tiêu thụ thương mại.

Có thể nói, các dự án thực hiện theo chính sách khuyến khích phát triển sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung mới chủ yếu được triển khai ở một số ít địa phương. Tiêu biểu như huyện Tiên Yên (38 dự án); Ba Chẽ (29 dự án); Hải Hà (12 dự án); vựa lúa Đông Triều, vùng trọng điểm nông nghiệp toàn tỉnh cũng mới thực hiện được 12 dự án. Các địa phương còn lại đều chỉ thực hiện được dưới 7 dự án. Riêng 4 địa phương là: Hạ Long, Cẩm Phả, Quảng Yên, Vân Đồn chủ yếu chỉ thực hiện được số ít dự án hỗ trợ lãi suất, không có dự án ở nội dung sản xuất khác của chính sách khuyến khích phát triển sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung.

Không chỉ số lượng dự án được phê duyệt theo chính sách khuyến khích phát triển sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung thấp, mà việc giải ngân vốn cho các dự án đã và đang triển khai cũng khá hạn chế. Tính đến hết tháng 8, toàn tỉnh mới giải ngân gần 10 tỷ đồng, chiếm gần 30% vốn đầu tư cho các dự án từ nguồn ngân sách nhà nước. Trong đó, chỉ có tỷ lệ giải ngân cho các nội dung hỗ trợ lãi suất và hỗ trợ xúc tiến thương mại đạt khá, lần lượt là 63% và 85% tổng vốn ngân sách đầu tư cho dự án, các dự án còn lại tỷ lệ giải ngân vốn ngân sách rất thấp.

Chính sách khuyến khích phát triển sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung qua thời gian thực hiện đã cho thấy tính hiệu quả, tác động rất tích cực đến các phong trào, mô hình sản xuất nông nghiệp, hình thành vùng sản xuất theo hướng tập trung, hàng hóa quy mô lớn, giá trị cao. Chính bởi vậy, các địa phương trong tỉnh cần thiết phải có sự quan tâm, dành nguồn lực của địa phương, tranh thủ nguồn lực của tỉnh để đầu tư hơn nữa, khuyến khích, tạo điều kiện hỗ trợ các dự án trong khuôn khổ chính sách.

Việt Hoa