Lực đẩy để phát triển chuỗi cung ứng thực phẩm theo chiều sâu

Ngày 20/8/2018, Nghị định 98/2018/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp (gọi tắt là Nghị định 98) chính thức có hiệu lực. Với nhiều chính sách hỗ trợ toàn diện, tập trung vào tất cả các lĩnh vực lớn của ngành, Nghị định 98 đang được kỳ vọng sẽ trở thành lực đẩy để phát triển chuỗi cung ứng các sản phẩm nông sản của tỉnh.

Trong những năm gần đây, Quảng Ninh đã triển khai một loạt các chính sách ưu đãi cho phát triển sản xuất nông nghiệp, đưa ngành kinh tế này đạt được bước phát triển đáng kể. Kết thúc năm 2017, giá trị tăng thêm toàn ngành đạt 3,45%, trở thành con số ấn tượng nhất trong 3 năm trở lại đây. Tuy nhiên, phần lớn các mô hình sản xuất HTX, trang trại vẫn thiếu sự kết nối với doanh nghiệp và thị trường nên sản phẩm làm ra chất lượng chưa cao, tính cạnh tranh thấp.

Do vậy, Nghị định 98 đang được kỳ vọng sẽ làm thay đổi toàn diện ngành nông nghiệp, cụ thể sẽ tập trung vào 5 lĩnh vực lớn là: Trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, lâm nghiệp và diêm nghiệp. Như vậy chắc chắn sẽ giúp tháo gỡ được điểm nghẽn về chính sách ở các địa phương khi mở rộng cả về đối tượng và hình thức triển khai.

Nghị định 98 của Chính phủ quy định rõ các HTX, doanh nghiệp phải là đơn vị đứng ra chịu trách nhiệm trong việc thực hiện dự án.

Tìm hiểu cụ thể Nghị định 98 cho thấy, việc hỗ trợ đã trải đều ở tất cả các khâu, chứ không còn rải rác như một số chính sách trước của Chính phủ và ở địa phương. Đơn cử như tại Nghị quyết số 45/NQ-HĐND ngày 7/12/2016 của HĐND tỉnh về việc ban hành chính sách khuyến khích phát triển sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2017-2020, mặc dù được coi như một cú hích mạnh mẽ để ngành nông nghiệp tỉnh tăng tốc trong thực hiện nhiệm vụ tái cơ cấu, tuy nhiên việc triển khai hỗ trợ trong nghị quyết vẫn lẻ tẻ, rời rạc khi chỉ thực hiện theo khâu của dự án. Có dự án chỉ hỗ trợ mỗi việc chuyển giao công nghệ, có dự án chỉ hỗ trợ ở khâu xúc tiến thương mại, có dự án thì chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ giống mới...

Điều này đã khiến cho nhiều người dân, HTX, doanh nghiệp không mấy mặn mà, không hình thành được chuỗi liên kết thực sự. Từ đó xảy ra hiện tượng nhiều vùng nguyên liệu không đủ đáp ứng nhu cầu chế biến (cây ba kích), hoặc nhiều vùng phát triển ồ ạt, nhưng không đảm bảo và kết nối được ở khâu tiêu thụ (cây dong riềng).

Một trong những nét nổi bật khác của Nghị định 98 là việc chỉ rõ đối tượng chủ trì liên kết, đó chính là các HTX hoặc doanh nghiệp. Đây đều là những đối tượng có tư cách pháp nhân, có vốn, có trình độ kỹ thuật hơn hẳn so với các cá nhân, nông dân. Qua đó sẽ nâng cao được tính chủ động, tính trách nhiệm, phát huy được năng lực và đảm bảo dự án có ít rủi ro hơn so với các chính sách cũ. Chưa kể, Nghị định 98 còn yêu cầu phải xây dựng được dự án theo chuỗi kết nối từ cung ứng vật tư đầu vào cho đến đào tạo lao động, tổ chức, thu hoạch, sơ chế, chế biến, tiêu thụ. Có nghĩa là bất cứ doanh nghiệp, HTX nào khi sản xuất sản phẩm cũng phải gắn với tiêu thụ.

Ông Nguyễn Văn Công, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT khẳng định: Từ trước đến nay, Chính phủ và tỉnh cũng đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ trong sản xuất nông nghiệp, tuy nhiên chưa có một chính sách nào thực sự hoàn chỉnh và đảm bảo tính đồng bộ như Nghị định 98. Để Nghị định sớm đi vào thực tiễn, hiện Sở NN&PTNT đang gấp rút xây dựng chính sách để báo cáo UBND tỉnh và trình HĐND tỉnh trong thời gian sớm nhất.

Hoàng Nga

[links()]