Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu

Quảng Ninh là một trong các tỉnh ven biển thuộc khu vực nhạy cảm về biến đổi khí hậu (BĐKH) và có tính dễ tổn thương cao trước tác động của nước biển dâng, mưa lớn, bão và áp thấp nhiệt đới. Nhận thức được điều đó, thời gian qua, tỉnh đã có nhiều giải pháp chủ động ứng phó với BĐKH, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.

[links()]

Từ năm 2013 đến nay, tỉnh đã chú trọng tăng cường các hoạt động tuyên truyền, giáo dục; làm tốt công tác nâng cao nhận thức, hình thành ý thức chủ động ứng phó với BĐKH, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường trên địa bàn. Đặc biệt, đưa công tác ứng phó với BĐKH và bảo vệ tài nguyên, môi trường vào nội dung sinh hoạt của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể xã hội; chương trình giáo dục cho học sinh, sinh viên trong nhà trường.

Thông qua công tác truyền thông, nhận thức của nhân dân, của các ngành, các cấp về ứng phó với BĐKH và bảo vệ môi trường đã được nâng lên rõ rệt. Năm 2010, tỷ lệ người dân có hiểu biết, có kiến thức ứng phó, thích ứng với BĐKH chỉ chiếm khoảng 1,5% dân số của tỉnh, đến nay, tỷ lệ này đã được nâng lên thành 46%. Bên cạnh đó, tỉnh đã ban hành Kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH giai đoạn 2010-2015, tầm nhìn 2020; Quy hoạch môi trường tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; Quy hoạch môi trường Vịnh Hạ Long và quy hoạch của các huyện, thị xã và thành phố trên địa bàn tỉnh...

Cán bộ và nhân dân huyện Hải Hà trồng rừng ngập mặn tại thôn 3, xã Quảng Minh, huyện Hải Hà. Ảnh: Thái Hà (CTV)

Mặt khác, Quảng Ninh cũng tạo dựng dần các cơ chế, chính sách, lồng ghép trong các cơ chế chính sách xúc tiến đầu tư, hỗ trợ của nước ngoài cho các hoạt động ứng phó với BĐKH và nước biển dâng của tỉnh. Những hỗ trợ về thuế, đất đai, tín dụng, trợ giá cho các dự án công nghệ sạch, phát thải ít các-bon cũng được quan tâm thực hiện. Hiện tỉnh cũng đã chỉ đạo các sở, ngành đẩy mạnh việc nghiên cứu, hình thành và áp dụng các cơ chế hạn ngạch, cơ chế giá cố định, cơ chế đấu thầu và cơ chế cấp chứng chỉ cho các dự án năng lượng sạch và năng lượng tái tạo.

Công tác xây dựng cơ sở dữ liệu đặc biệt phục vụ cho cảnh báo và phòng chống thiên tai về cơ bản đã được thực hiện tốt như: Phương án ứng phó với bão mạnh và siêu bão; phương án bảo vệ 5 vùng trọng điểm trên địa bàn tỉnh; xây dựng bản đồ nước biển dâng do bão với 5 kịch bản mô phỏng (4 kịch bản tương ứng với 4 cấp bão 13, 14, 15, 16 tổ hợp với triều cường và 1 kịch bản ứng với cấp bão 13 tổ hợp với triều cường trung bình) và xây dựng bản đồ lũ quét, sạt lở tỉnh Quảng Ninh. Đồng thời, xây dựng kế hoạch hành động ứng phó với tác động của BĐKH, nước biển dâng đến các giá trị của Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long và vịnh Bái Tử Long, giai đoạn 2015-2020.

Không chỉ vậy, hiện Quảng Ninh đã được đầu tư 39 trạm quan trắc khí tượng thủy văn. Ngoài ra, nhiều đơn vị ngành Than và công ty thủy lợi cũng đầu tư xây dựng các trạm chuyên dùng để phục vụ cho cảnh báo, sản xuất của các cơ sở. Hằng năm, tỉnh đã đẩy mạnh công tác kiểm tra, khảo sát, xác định các khu vực trọng điểm để có phương án phòng chống khi có bão, lũ xảy ra như: Hệ thống kho tàng, doanh trại, trụ sở làm việc, các hồ, đập, đê, kè trọng yếu, các khu neo đậu tàu thuyền và những khu vực hay xảy ra lốc xoáy, lũ lụt, sạt lở đất (đặc biệt tại các địa phương là Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Bình Liêu, Ba Chẽ, các bãi thải của ngành Than...).

Tuyến đê Quan Lạn  được đầu tư phục vụ cho phòng chống thiên tai.

Qua các nghiên cứu khoa học cho thấy, BĐKH rõ nét nhất là hiện tượng nước biển dâng, chính vì vậy trong giai đoạn 2013-2017, tỉnh đã quyết định đầu tư nhiều dự án củng cố, nâng cấp, xây mới các đoạn đê biển, đê sông xung yếu, phát triển rừng chắn sóng, chắn cát, rừng ngập mặn ven biển để phát huy vai trò “lá chắn tự nhiên”, bảo đảm chống chịu được với thiên tai, triều cường, xâm nhập mặn theo kịch BĐKH và nước biển dâng.

Dự án nâng cấp tổng thể đê Hà Nam (TX Quảng Yên) đến nay đã bê tông hóa tường chắn sóng được 22,5/33,67km. Hiện đơn vị thi công đang tiếp tục thực hiện đoạn từ K25-HC27 và xây mới cống Phong Cốc. Đối với Dự án nâng cấp hệ thống đê Quan Lạn, đã thực hiện 7.544m, xây dựng mới 10 cống dưới đê. Thời gian qua tỉnh cũng đã hoàn thành việc nâng cấp, xây mới tuyến đê sông Hồng Phong (TX Đông Triều); hoàn thành Dự án cải tạo, gia cố 2 đoạn đê xung yếu thuộc tuyến đê Lò Vôi, xã Đường Hoa (huyện Hải Hà). Đồng thời, tỉnh cũng đã phê duyệt 6 dự án khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, trong đó có 5 dự án đang được triển khai thực hiện với tổng kinh phí 410,729 tỷ đồng...

Ứng phó với BĐKH, ngành Nông nghiệp đã đẩy mạnh các biện pháp kỹ thuật canh tác nông nghiệp bền vững; thay đổi phương thức canh tác, thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp xanh nhằm giảm phát thải khí nhà kính trong sản xuất nông nghiệp như: Áp dụng các giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường trong sản xuất nông nghiệp; xử lý chất thải trong chăn nuôi bằng hầm biogas nhằm giảm phát thải khí methane; xử lý môi trường chăn nuôi bằng men sinh học; sử dụng đệm lót sinh học trong chăn nuôi; xử lý phân bằng công nghệ ép tách phân...

Để phòng tránh và ứng phó với sạt lở, ngập lụt, tỉnh đã phê duyệt kế hoạch và triển khai thực hiện Đề án di dân tổng thể ra khỏi vùng sạt lở, ngập lụt nguy hiểm và quy hoạch bố trí dân cư phòng tránh thiên tai trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2020, định hưóng đến năm 2025. Đồng thời, triển khai rà soát các khu vực thường xuyên ngập lụt để đề xuất, thực hiện các dự án khắc phục tình trạng ngập lụt cục bộ tại các tuyến đường giao thông và khu vực dân cư (xây dựng hồ điều hòa, các hạng mục hệ thống mương, cống thoát nước...).

Với những giải pháp đã đề ra và vận dụng phù hợp những kinh nghiệm về BĐKH từ các địa phương khác, hy vọng Quảng Ninh sẽ giảm thiểu tối đa những tổn thất do BĐKH gây ra.

Hiểu Trân