Phát triển thuỷ sản bền vững

Quảng Ninh có diện tích mặt nước biển rộng, hình thành những ngư trường khai thác và vùng nuôi thủy sản rộng lớn. Tại các ngư trường thời gian qua vẫn xảy ra hiện tượng ngư dân khai thác thủy sản kiểu tận diệt như sử dụng giã cào, dùng kích điện để khai thác tôm biển, sử dụng lồng bát quái để đánh bắt hải sản…

Xử lý nghiêm những vi phạm

Các lực lượng chức năng, kiểm tra, xử lý các tàu cá sử dụng dụng cụ đánh bắt thuỷ sản tận diệt.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của nguồn lợi từ biển, Quảng Ninh đã tiên phong trong cả nước kiên quyết nói không với các hình thức khai thác hải sản theo kiểu tận diệt. Theo đó, các hành vi khai thác tận diệt thủy, hải sản trên địa bàn tỉnh sẽ bị xử lý nghiêm nhằm bảo vệ hệ sinh thái biển và cuộc sống của ngư dân tại các xã ven biển, hướng đến sự phát triển thủy sản bền vững.

Ngay từ năm 2014, UBND tỉnh đã thống nhất với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn bổ sung một số nghề cấm sử dụng trong đánh bắt hải sản, như: Nghề khai thác thủy sản bằng lồng bát quái khu vực ven bờ, nghề đăng đáy, nghề te xiệp... Đặc biệt, ngày 1/ 9/2017, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã ban hành Chỉ thị số 18-CT/TU về việc “Tăng cường công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản, ngăn chặn việc sử dụng chất nổ, xung điện, chất độc hại và các nghề khai thác thủy sản bị cấm trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh”.

Thực hiện Chỉ thị này, UBND tỉnh và UBND các địa phương cũng đã ban hành kế hoạch triển khai cụ thể. Tỉnh đã có văn bản chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chi cục Thủy sản, Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng, các đồn biên phòng tuyến biển của tỉnh phối hợp với các địa phương vùng biển tăng cường lực lượng, tổ chức phương tiện kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm đối với tàu có hành vi vi phạm trong việc khai thác hải sản ven bờ theo kiểu tận diệt trên vùng biển Quảng Ninh. Tỉnh cũng chỉ đạo lập đường dây nóng tiếp nhận thông tin phản ánh từ các địa phương, ngư dân nhằm làm tốt hơn nữa công tác kiểm tra, kiểm soát, xử lý nhanh các hành vi vi phạm trong khai thác hải sản, đặc biệt là việc khai thác bằng phương pháp giã cào, xung điện tận diệt hải sản ven bờ. Về phía các đơn vị biên phòng tuyến biển, cảnh sát đường thuỷ của Quảng Ninh đã tổ chức tuần tra, kiểm soát và xử lý rất nhiều trường hợp khai thác hải sản tận diệt.

Chỉ tính riêng trong 6 tháng đầu năm nay, các lực lượng chức năng của tỉnh đã phát hiện 540 trường hợp vi phạm, xử lý 520 trường hợp vi phạm các quy định trong lĩnh vực khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, thu phạt nộp ngân sách nhà nước hơn 1,5 tỷ đồng. Qua kiểm tra đã thu giữ nhiều tang vật gồm 40 máy nén khí, 22 bình nén khí, 11 súng bắn điện, 36 bộ kích điện, 12 bộ bình ắc quy, 872m dây điện, 69 bộ đồ lặn, 46 đai chì, 2.095m ống dẫn khí, 2 ống dẫn hơi, 20m dây hơi, 40 kính lặn, 2 tụ điện, 1 kích điện, 2 đèn pin, 20m lưới, 1 bộ guốc, 26 cào, 300 lồng bát quái...

Qua thực trạng trên cho thấy với tình trạng khai thác tận diệt vẫn tiếp diễn và ngày càng tinh vi, đòi hỏi các lực lượng chức năng phải tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát trên biển. Bên cạnh đó, cũng rất cần sự vào cuộc của ngư dân cùng tham gia bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Xây dựng sinh kế bền vững cho ngư dân

Thời gian gần đây, các giải pháp để phát triển khai thác thuỷ sản phải gắn với cải thiện đời sống cộng đồng lao động nghề cá và xoá đói giảm nghèo cho người dân nông thôn, đặc biệt ở ven biển, vùng sâu, vùng xa, các bãi ngang và các vùng hải đảo đã được tỉnh đặc biệt quan tâm.

Nghề đánh đánh bắt hải sản bằng giã cào làm suy giảm nghiêm trọng nguồn lợi thuỷ sản. Ảnh: Hữu Việt

Thực tế cho thấy, ở những vùng biển Cô Tô, Vân Đồn, Hải Hà, Quảng Yên…, bằng nhiều biện pháp khuyến khích đầu tư bám biển, như: Chương trình khai thác xa bờ 393; chính sách hỗ trợ tiền dầu cho ngư dân theo Quyết định 289 của Chính phủ, chương trình khuyến ngư, hỗ trợ giống, vốn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, kinh tế thủy sản luôn chiếm tỷ trọng lớn trong chuỗi giá trị kinh tế hằng năm của các địa phương này.

Đến nay, toàn tỉnh có 8.413 tàu, trong đó số tàu có tổng công suất từ 90CV trở lên là 605 tàu cá, tăng 51 chiếc so với năm 2017. Cơ quan chức năng cũng đã thực hiện đăng ký, đăng kiểm cho 192 tàu cá (trong đó: Đóng mới 61 tàu, chuyển nhượng 11 tàu, cải hoán 11 tàu; tổ chức kiểm tra cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá cho 109 tàu). Bên cạnh các chính sách hỗ trợ, khuyến khích ngư dân đầu tư thiết bị đánh bắt xa bờ, giảm áp lực khai thác gần bờ gây cạn kiệt nguồn lợi thì tỉnh cũng đã xây dựng và ban hành nhiều chính sách khuyến khích ngư dân chuyển nghề, ưu tiên không thu phí của ngư dân khi nhận mặt đất, mặt nước để nuôi thuỷ sản.

Theo đó, cơ cấu ngành Thuỷ sản của tỉnh đã có sự chuyển biến tích cực, sản lượng thuỷ sản nuôi trồng đã tăng mạnh trong những năm gần đây. Tổng sản lượng thủy sản 6 tháng đầu năm nay đạt 55.871 tấn, bằng 46,5% so với kế hoạch năm, tăng 7% so với cùng kỳ. Trong đó, sản lượng thuỷ sản khai thác đạt 32.667 tấn, sản lượng thuỷ sản nuôi trồng đạt 23.204 tấn. Nuôi trồng thủy sản chuyển dịch từ bán thâm canh, quảng canh sang thâm canh. Năm 2018, diện tích nuôi thâm canh là 4.671ha, tăng 1.066ha so với cùng kỳ năm 2017 và sản lượng nuôi trồng thủy sản cũng tăng 9,1%. Khai thác thủy sản xa bờ phát triển mạnh, tổng số tàu khai thác xa bờ đạt 605 chiếc, tăng 51 chiếc so với năm 2017.

Trong những năm gần đây, tỉnh Quảng Ninh đã có bước phát triển năng động và toàn diện về nuôi trồng, khai thác, chế biến thủy sản. Đây là những bước đi cơ bản, vững chắc để từng bước đưa kinh tế thuỷ sản của tỉnh trở thành ngành kinh tế mũi nhọn quan trọng, góp phần phát triển kinh tế địa phương. Tỉnh đang tiếp tục xây dựng chính sách hỗ trợ hoạt động khai thác thủy sản bền vững cũng như chuyển đổi nghề nghiệp phù hợp cho ngư dân; hỗ trợ kinh phí cho lực lượng chức năng thực thi hoạt động tuần tra, giám sát khai thác thủy sản trên biển…

Thanh Phong