Nỗi niềm từ một vùng sản xuất nông nghiệp tập trung

Mặc dù được huyện Hải Hà lựa chọn là một trong những khu vực thuộc vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, bao gồm trồng cây ăn quả và nuôi trồng thủy sản, nhưng nhiều năm nay người dân thôn Hải Đông, xã Quảng Thành đang sản xuất tại vùng quy hoạch mà những điều kiện thiết yếu như nước tưới, điện lại thiếu trầm trọng khiến cho việc phát triển sản xuất gặp rất nhiều khó khăn.

Được đầu tư hơn 50 triệu đồng nhưng hệ thống tưới nước phun sương của gia đình anh Nguyễn Văn Thiện vẫn không được sử dụng do thiếu nước.

Đến thôn Hải Đông, xã Quảng Thành vào những ngày đầu tháng 7, trên khắp các đồi trồng cây ăn quả, trồng chè, người dân đang tranh thủ tưới cây từ nước mưa được tích tại các ao.

Anh Nguyễn Văn Thiện, người dân trong thôn cho biết: 2 hôm trước trời mưa, nhờ có ao chứa nên mới có nước tưới cây. Hơn 3ha bưởi Diễn, bưởi da xanh, cam Vinh, chè của gia đình trong thời gian vừa rồi chịu nắng hạn, ảnh hưởng nghiêm trọng tới quá trình sinh trưởng và phát triển. Gia đình tôi đầu tư trồng vườn cây ăn quả và trồng chè từ năm 2015, tuy nhiên, do thiếu nước, cây phát triển chậm. Toàn bộ nước tưới cho vườn cây hiện nay chỉ trông chờ vào nước giếng khoan. Mặc dù đã khoan sâu đến 70m nhưng vẫn không có nước tưới do điện quá yếu không bơm được. Chúng tôi vừa đầu tư hơn 50 triệu đồng để lắp đặt hệ thống tưới phun sương và một bể chứa nước nhưng cũng chỉ để đấy, không sử dụng được.

Hệ thống đường ống dẫn nước tưới của gia đình anh Đinh Bằng Giang cũng để không do thiếu nước.

Ngay gần khu vực vườn cây ăn quả nhà anh Thiện là khu rừng trồng, vườn cây ăn quả rộng 10ha của gia đình anh Đinh Bằng Giang. Anh Giang cho biết, gia đình anh trồng các loại cây ăn quả như: Mít, cam, bưởi, hồng xiêm, ổi... Mặc dù thôn Hải Đông được quy hoạch là vùng trồng cây ăn quả, cây có múi nhưng trên địa bàn không có hệ thống kênh mương dẫn nước tưới nên người dân gặp khó khăn về nước tưới. Để có nước tưới, gia đình anh đã đào ao, khoan giếng nhưng cứ vào thời điểm từ tháng 9 (âm lịch) đến tháng giêng là ao “cạn như sân bóng”, giếng khoan thì không bơm được nước do điện quá yếu. Ban ngày không thể bơm được nước nên gia đình anh phải tưới cây vào lúc 3h, vì lúc này mới chạy được máy bơm.

Đường dây điện này hiện nay có 4 gia đình dùng chung nên gia đình anh Giang và các hộ khác phải bơm nước tưới cây vào lúc 3h.

Theo anh Giang, từ năm 2016, nhận thấy thổ nhưỡng và khí hậu rất phù hợp với việc phát triển mô hình trồng cam, huyện Hải Hà đã có chủ trương hỗ trợ người dân tại xã Quảng Thành phát triển mô hình trồng cam V2 và cam đường Canh theo hình thức đối ứng, huyện hỗ trợ 80%, người dân đối ứng 20%. Nhiều hộ dân tại xã Quảng Thành đã mạnh dạn triển khai thực hiện mô hình trồng cam trên diện tích đất vườn đồi của gia đình mình. Theo đó, gia đình anh Giang cũng được hỗ trợ vài trăm cây cam giống, nhưng trong suốt quá trình tham gia dự án lại không được hỗ trợ phân bón hay kỹ thuật. Đến nay, hầu hết số cam của gia đình anh và một số hộ khác được hỗ trợ theo dự án đã chết do sâu bệnh.

Còn anh Vũ Văn Thiết, một hộ dân trồng chanh đào tham gia chương trình OCOP của địa phương thì cho biết: Hiện nay, gia đình tôi trồng gần 2ha chanh đào với hơn 1.600 gốc. Do thiếu nước mà vụ vừa rồi chanh không phát triển được. Những năm trước, chanh đạt khoảng 25 quả/kg, thì vụ vừa rồi chanh rất bé, chỉ đạt 45 quả/kg. Tôi đang dự tính lắp đặt một máy chế biến nhưng do điện yếu nên không thể lắp được.

Phần lớn diện tích ao, đầm của gia đình ông Kỳ bị bỏ hoang trong vụ nuôi này do thiếu điện.

Thiếu nước, thiếu điện không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng tới các hộ dân trồng cây ăn quả tại thôn Hải Đông mà các hộ chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản cũng nhiều phen điêu đứng. Anh Phạm Đức Đê, chủ trang trại chăn nuôi gà tại thôn Hải Đông cho hay: Với quy mô hơn 1 vạn gà thịt mỗi năm, trang trại của gia đình tôi cần có nguồn điện ổn định để thắp sáng, quạt gió, úm gà... nhất là trong mùa hè, thời điểm nắng nóng. Do điện không ổn định nên các thiết bị trong trang trại liên tục bị cháy, bị hỏng. Hiện nay, gia đình tôi cùng với 4 hộ gia đình khác đang dùng chung một đường điện nên không đảm bảo cho sản xuất. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị tới địa phương, tới ngành điện nhưng chưa được quan tâm xem xét.

Ông Nguyễn Văn Kỳ, một hộ dân nuôi tôm tại thôn Hải Đông với diện tích khoảng 28ha ao, đầm, nhưng do không có điện ổn định cho sản xuất nên vụ nuôi này chỉ thả nuôi được hơn 5.000m2 và hoàn toàn sử dụng nguồn điện từ máy phát. Ao, đầm bỏ hoang. Từ nghề chính là nuôi tôm, ông Kỳ đã phải chuyển sang chăn nuôi vịt.

Để nuôi được đầm tôm hơn 5.000m2 trong vụ này, gia đình ông Kỳ chủ yếu dùng máy phát điện nên chi phí rất lớn.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Văn Trí, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Quảng Thành cho biết: Từ năm 2014, huyện Hải Hà đã phê duyệt quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung trên địa bàn với mục tiêu xây dựng ngành nông nghiệp huyện phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, chuyên canh, bền vững; ưu tiên phát triển những cây trồng, vật nuôi có tiềm năng, lợi thế, ổn định và nâng cao thu nhập, đời sống của nông dân. 

Theo đó, huyện đã quy hoạch vùng trồng cây ăn quả với diện tích 80ha, vùng nuôi trồng thủy sản hơn 50ha, tập trung chủ yếu ở thôn Hải Đông, xã Quảng Thành. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất đối với 2 khu vực sản xuất tập trung này là nước tưới và điện. Hiện nay, cả thôn Hải Đông không có hệ thống kênh mương phục vụ nước tưới. Người dân chủ yếu khoan giếng trên đồi để tưới cây, nhưng do nguồn điện yếu, vào lúc cao điểm cắm nồi cơm không chín nên người dân không thể bơm được nước. Với việc quy hoạch vùng trồng cây ăn quả và nuôi trồng thủy sản tập trung, xã đã nhiều lần kiến nghị lên huyện về việc cần thiết xây dựng tuyến kênh, mương tưới tiêu và nguồn điện phục vụ sản xuất. Đây cũng là kiến nghị của người dân từ nhiều năm nay, tuy nhiên đến nay việc kiến nghị này vẫn chưa được đáp ứng.

Hữu Việt