Liên kết sản xuất theo chuỗi – Mũi tên trúng nhiều đích

Điệp khúc “được mùa, mất giá” từ lâu đã trở thành nỗi ám ảnh lớn đối với người dân sản xuất nông nghiệp, song việc tìm đầu ra tiêu thụ nông sản ổn định lại không phải chuyện dễ dàng. Do đó, việc TX Đông Triều đẩy mạnh thực hiện liên kết sản xuất theo chuỗi trong lĩnh vực nông nghiệp có thể ví như “cơn mưa rào” giải cơn khát đầu ra cho nông sản địa phương.

Nông dân xã Bình Dương, TX Đông Triều thu hoạch khoai tây Atlantic vụ đông 2016-2017. Ảnh: Thu Trang (Trung tâm VH-TT Đông Triều)

Năm 2012, TX Đông Triều bắt tay vào phối hợp với các đơn vị để sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp theo chuỗi và trở thành địa phương đi đầu của tỉnh trong việc liên kết sản xuất theo chuỗi. Cụ thể, nông dân các xã, phường Bình Dương, Nguyễn Huệ, Hưng Đạo đã liên kết với Viện Cây lương thực và cây thực phẩm sản xuất, tiêu thụ lúa giống PC26 để xuất khẩu sang Nhật Bản; nông dân xã Hồng Phong phối hợp với Công ty CP Giống cây trồng Quảng Ninh liên kết sản xuất giống lúa nếp cái hoa vàng trên cánh đồng mẫu với quy mô 51,6ha.

Đặc biệt, nông dân xã Bình Dương liên kết sản xuất khoai tây Atlantic với Công ty TNHH Thực phẩm Orion Vina Hàn Quốc đã tạo thành vùng sản xuất cây vụ đông tập trung, giá trị cao. Ông Trịnh Xuân Dương, Chủ tịch Hội Nông dân xã, Phó Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp xã, cho hay: Thực hiện mô hình liên kết 4 nhà, xã Bình Dương được thị xã chọn trồng thí điểm 10ha khoai tây Atlantic từ vụ đông 2012-2013. Các hộ dân được Viện Sinh học nông nghiệp Việt Nam cung ứng giống, chuyển giao KHKT và thanh toán bằng đối trừ sản phẩm sau thu hoạch; Công ty TNHH Thực phẩm Orion Vina Hàn Quốc bao tiêu sản phẩm. Trung bình 1ha trồng khoai tây Atlantic cho doanh thu từ 75-80 triệu đồng. Đến nay, mô hình này đã làm được 4 vụ đông với diện tích lên tới 86ha, hơn 300 hộ dân tham gia sản xuất. Việc liên kết theo chuỗi sản xuất không chỉ giúp tăng năng suất lao động, tăng thu nhập mà còn đảm bảo đầu ra ổn định giúp người dân yên tâm phát triển sản xuất.

Từ thành công ở xã Bình Dương, vụ đông năm 2017, mô hình liên kết sản xuất cây khoai tây Atlantic đã được Đông Triều nhân rộng tại 10/21 xã, phường với tổng diện tích 170,4ha, đạt 303% so với cùng kỳ năm 2016. Năng suất bình quân đạt 11,4 tấn/ha, tổng sản lượng đạt gần 1.943 tấn. Sản lượng khoai thương phẩm đạt tiêu chuẩn bán cho Công ty đạt 1.444 tấn. Một số địa phương trồng nhiều, như: Bình Dương 86ha, Đức Chính 35ha, Xuân Sơn 18ha, Tràng An 12,5ha...

Người dân thôn Quảng Mản, xã Bình Khê, TX Đông Triều, liên kết tiêu thụ sản phẩm với Công ty Sữa An Sinh.

Tính đến thời điểm hiện tại, TX Đông Triều có 5 HTX tham gia liên kết với doanh nghiệp, trong đó có 3 HTX liên kết sản xuất, kinh doanh lúa; 1 HTX liên kết sản xuất, kinh doanh rau; 1 HTX liên kết sản xuất, kinh doanh khoai tây. Số doanh nghiệp có hợp đồng liên kết với HTX và nông dân là 8 với quy mô diện tích liên kết đạt tới 183,1ha. Nhiều mô hình liên kết theo chuỗi mang lại hiệu quả kinh tế-xã hội cao, như: Chuỗi liên kết nếp cái hoa vàng tại xã Yên Đức, Hồng Phong với quy mô 20ha, cho thu nhập bình quân 51,7 triệu đồng/ha cao hơn lúa chất lượng cao khác là 17,9 triệu đồng/ha; chuỗi liên kết khoai tây Atlantic, quy mô 170,4ha, thu nhập bình quân 41,3 triệu đồng/ha tăng gấp 3 lần so với trồng lúa; chuỗi liên kết rau an toàn cho sản lượng 2-3 tấn/ngày, đã được cung cấp cho các siêu thị Hà Nội, Hạ Long. Khối lượng nông sản trên địa bàn được tiêu thụ cũng tăng đáng kể. Tính từ đầu năm 2016 đến tháng 6/2017, toàn thị xã đã tiêu thụ thông qua liên kết được 1.200 tấn lúa, gạo; 900 tấn rau; 566,7 tấn khoai tây Atlantic; 4.000 lít sữa.

Theo ông Phạm Văn Phong, chuyên viên Phòng Kinh tế thị xã, hiệu quả đã rõ, thực tế mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi vẫn tồn tại nhiều hạn chế cần sớm khắc phục. Hiện cơ chế giá cung ứng giống của doanh nghiệp còn quá cao so với thị trường, tỷ lệ chiết khấu trên tổng sản phẩm cao khiến người dân chưa thực sự mặn mà. Quá trình thu mua giữa nông dân và doanh nghiệp đôi khi chưa có tiếng nói chung do sản phẩm của một số hộ dân chưa đáp ứng theo tiêu chuẩn hợp đồng đã ký. Thêm vào đó, một bộ phận người dân chưa thực hiện đúng theo quy trình kỹ thuật dẫn đến năng suất, tỷ lệ khoai thương phẩm đạt tiêu chuẩn thấp…

Việc phát triển các chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp đã làm thay đổi cơ bản từ nhận thức đến hành động của người nông dân, từ sản xuất truyền thống sang sản xuất hàng hóa gắn với thị trường; nâng cao trình độ, nhận thức, trách nhiệm của người dân, từ đó đáp ứng nhu cầu sử dụng thực phẩm an toàn… Chính vì vậy, thời gian tới, TX Đông Triều tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp khắc phục các hạn chế còn tồn tại, tăng hiệu quả của liên kết sản xuất theo chuỗi, phấn đấu đến năm 2020, TX Đông Triều sẽ có diện tích liên kết sản xuất rau đạt 100ha, khoai tây Atlantic  200ha, chăn nuôi gia súc, gia cầm 19,4ha.

[links()]

Ngô Dịu