Khắc phục những bất cập trong di, dãn dân

Tính đến thời điểm này toàn tỉnh đã có 87 công trình di, dãn dân hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, trong đó 16 công trình đã có dấu hiệu xuống cấp hoặc chưa phát huy hết hiệu quả.

[links()]

Công trình nhà ở tại điểm Co Tăng (Bình Liêu) không được tu sửa do người dân sinh sống không thường xuyên.

Thực hiện Chương trình bố trí dân cư của Chính phủ, từ năm 2010 đến nay, toàn tỉnh đã triển khai 89 dự án, công trình xây dựng kết cấu hạ tầng phục vụ dân sinh và sản xuất nông nghiệp, hỗ trợ xây dựng nhà di, dãn dân ở các vùng nông thôn, miền núi, khu vực có nguy cơ lũ quét và sạt lở đất. Trong đó 84 công trình do Sở NN&PTNT làm chủ đầu tư; 5 công trình cho các địa phương làm chủ đầu tư. Tổng giá trị đầu tư cho 89 công trình là gần 381,2 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương 24,6 tỷ đồng, còn lại là ngân sách địa phương và nguồn huy động khác.

Tính đến thời điểm này, có 87 công trình đã hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng, (bao gồm 84 công trình do Sở NN&PTNT làm chủ đầu tư và 3 công trình do các huyện làm chủ đầu tư); 2 công trình đang triển khai là dự án di dân Khe Lẹ, xã Hà Lâu (huyện Tiên Yên) và dự án di dân xã Thắng Lợi (huyện Vân Đồn). Qua đó đã bố trí, sắp xếp, ổn định cho 902 hộ dân với 3.732 nhân khẩu, bao gồm 645 hộ di dân ra khỏi vùng thiên tai; 242 hộ di dân ra biên giới; 15 hộ di dân ra đảo Trần (huyện Cô Tô). Đa phần các hộ di dãn dân đều có cuộc sống nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ, góp phần tích cực trong công tác an sinh, ổn định đời sống xã hội.

Tuy nhiên, hiện nay đã có 13 công trình do Sở NN&PTNT làm chủ đầu tư xuống cấp; 3 công trình do địa phương làm chủ đầu tư phát sinh nhiều bất cập trong thực tế sử dụng. Trong đó số công trình xuống cấp chủ yếu tập trung tại huyện Bình Liêu (nhiều nhất với 7 công trình), Tiên Yên, Hải Hà và Ba Chẽ.

Đơn cử như 3 công trình ở huyện Bình Liêu là đường dân sinh Phật Chỉ - Đồi Chung bị nứt gãy một số điểm; đập, kênh Phật Chỉ - Phai Lầu bị rò rỉ một số điểm xung yếu; công trình thủy lợi Co Tăng bị hư hỏng một số đoạn đường ống. Tại Ba Chẽ, công trình giếng nước sinh hoạt khu tái định cư Khe Ổn (xã Thanh Lâm) nguồn nước ngầm bị ô nhiễm. Hay tại huyện Tiên Yên, công trình kênh Kéo Cai (xã Đại Thành) bị sạt lở; tại Hải Hà, công trình nước sinh hoạt khu kinh tế mới Khe Lánh có đường ống bị ăn mòn, han rỉ; mặt đường giao thông mốc 13 bị rỗ (đều ở xã Quảng Đức)…

Công trình nước ngọt tại điểm Nà Sau (huyện Bình Liêu) rất cần được quản lý, bảo vệ sau đầu tư.

Riêng 3 công trình di dân do địa phương làm chủ đầu tư tại xã Bản Sen (huyện Vân Đồn), xã Quảng An (huyện Đầm Hà) và di dân đảo Trần (huyện Cô Tô) đều đang gặp bất cập về thiết kế hạ tầng các công trình vệ sinh môi trường không phù hợp, vị trí nhà ở cách xa khu đất sản xuất, thiếu nguồn sinh thủy giữ nước ngọt.

Đối với các hộ dân cư di dân, đến thời điểm này, 8 hộ bỏ về nơi ở cũ, 22 hộ sinh sống không thường xuyên, trong đó cũng chủ yếu tập trung tại huyện Bình Liêu với 6 hộ bỏ về và 20 hộ không sinh sống thường xuyên; huyện Hải Hà có 2 hộ bỏ về và 2 hộ không sinh sống thường xuyên. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do một số khu dân cư chưa có hạ tầng thiết yếu như hệ thống cấp nước sinh hoạt hoặc hệ thống điện chiếu sáng (điểm di dãn dân Co Tăng và Nà Sau, huyện Bình Liêu); nhà cửa xây dựng trên địa hình đi lại khó khăn, đất khô cằn, sỏi đá, không đủ điều kiện để canh tác, trồng trọt…

Từ các bất cập trên cho thấy cần phải tăng cường công tác thông tin tuyên truyền về hoàn cảnh thực tế nơi đến đối với các hộ trong diện di dãn dân để họ chủ động những điều kiện cần thiết, quyết tâm định cư ở nơi ở mới. Chính quyền các địa phương có dự án di dãn dân cần tháo dỡ các công trình nhà ở ở vị trí cũ, nằm trong vùng thiên tai nguy hiểm, tránh trường hợp người dân quay về. Sau đầu tư công trình, các địa phương cần thành lập tổ quản lý để thường xuyên duy tu, bảo dưỡng trong quá trình vận hành.

Trước mắt cần khắc phục các công trình, dự án xuống cấp, nhằm đảm bảo đời sống cho người dân. Trong đó tại các công trình giao thông, thủy lợi cần thường xuyên thu dọn vệ sinh, ngăn các xe trọng tải lớn ảnh hưởng đến chất lượng công trình, kịp thời sửa chữa các điểm xuống cấp. Riêng đối với điểm di dãn dân Co Tăng, Nà Sau cần khẩn trương đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án cấp nước sinh hoạt, điện chiếu sáng cho người dân. Được biết, để hỗ trợ người dân Co Tăng, Nà Sau, mới đây Sở NN&PTNT đã huy động nguồn xã hội hóa để hỗ trợ người dân 20 téc nước dùng để chứa nước ngọt và 20 tấn xi măng để làm sân.

Việt Hoa