Chương trình OCOP Quảng Ninh: Cần có chiến lược phát triển đột phá

Mới đây, Hội nghị toàn quốc triển khai Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giai đoạn 2018 - 2020 được tổ chức tại tỉnh Bắc Giang đã cho thấy sự chuyển động mạnh trong phát triển sản phẩm OCOP của cả nước.

[links()]

Theo ông Vũ Thành Long, Trưởng Ban Xây dựng nông thôn mới tỉnh, Phó Ban chỉ đạo chương trình OCOP tỉnh, việc phát triển OCOP trong cả nước đã tạo sức lan tỏa, thúc đẩy chương trình phát triển kinh tế mà Quảng Ninh là đơn vị khởi phát, song đây cũng là thách thức, đòi hỏi Quảng Ninh tiếp tục có những bứt phá hơn nữa.

Sản phẩm OCOP Quảng Ninh trưng bày tại Hội nghị toàn quốc triển khai Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giai đoạn 2018 - 2020.

Từ kinh nghiệm quý của đơn vị tiên phong là Quảng Ninh, OCOP cả nước được định hướng phát triển mang tính tổng thể, nhiều bộ, ngành cùng chung tay; thu hút doanh nghiệp sản xuất lớn, mạng lưới phân phối quốc tế tham gia; đặc biệt dành nguồn lực tương xứng và các chương trình phát triển chuyên sâu cho OCOP. Cụ thể, mục tiêu từ nay tới năm 2020 toàn quốc sẽ chuẩn hóa ít nhất 50% số sản phẩm hiện có để xây dựng sản phẩm OCOP, tương ứng khoảng 2.400 sản phẩm; củng cố, hoàn thiện tổ chức sản xuất OCOP theo hướng liên kết giữa hộ sản xuất với hợp tác xã và doanh nghiệp; triển khai thực hiện từ 8-10 mô hình Làng văn hóa du lịch; củng cố, kiện toàn 100% doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia OCOP; phấn đấu phát triển mới khoảng 500 doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã tham gia OCOP.

Tổng kinh phí thực hiện chương trình OCOP khoảng 45.000 tỷ đồng, trong đó ngoài vốn ngân sách còn có vốn doanh nghiệp, tín dụng và của chính người dân. Hiện Bộ NN&PTNT đã xây dựng riêng chương trình phát triển khoa học kỹ thuật cho sản phẩm nông thôn mới, trọng tâm là sản phẩm OCOP và coi chương trình OCOP là giải pháp cho chương trình nông thôn mới.

Miến dong Bình Liêu dự kiến là một trong 12 sản phẩm OCOP chủ lực của Quảng Ninh.

Mặc dù Đề án chương trình OCOP mới được Bộ NN&PTNT phê duyệt vào tháng 6/2017 và được Chính phủ phê duyệt vào tháng 5 vừa qua, tuy nhiên hầu hết các tỉnh, thành trong toàn quốc đã triển khai chương trình từ hơn 1 năm nay và có bước chuyển động rất mạnh mẽ. Hiện có 60/63 tỉnh, thành phố xây dựng đề cương Đề án chương trình OCOP, trong đó có 30 tỉnh lập xong đề án, 6 tỉnh đã phê duyệt đề án và ban hành kế hoạch triển khai. Cùng với Quảng Ninh, nhiều đơn vị cũng đi đầu trong triển khai chương trình này như: Khánh Hòa, Bắc Kạn, Hà Tĩnh, Bắc Giang...

Riêng Bắc Giang đã xây dựng mục tiêu phát triển OCOP rất cụ thể, đó là chuẩn hoá ít nhất 50% số sản phẩm hiện có với 170 loại sản phẩm tham gia chương trình OCOP; phát triển 5-6 sản phẩm trong đó đạt hạng 5 sao. Tỉnh này cũng đã đào tạo, tập huấn về quản lý cho 100% cán bộ quản lý nhà nước, lãnh đạo các doanh nghiệp, hợp tác xã, chủ hộ tham gia chương trình OCOP.

Hầu hết xã, phường của Quảng Ninh đều có sản phẩm OCOP, trong đó nhiều sản phẩm đã được nâng tầm.

Ông Nguyễn Văn Công, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Quảng Ninh cho biết: Đến nay OCOP Quảng Ninh đã đi qua giai đoạn I, đang bước vào giai đoạn II. Hiện tổng số sản phẩm tham gia OCOP của tỉnh đã lên 362 sản phẩm (nhóm thực phẩm 179; đồ uống 60; thảo dược 46; thủ công mỹ nghệ 7; dịch vụ 2), trong đó 131 sản phẩm đã đạt sao (7 sản phẩm đạt 5 sao, 56 sản phẩm đạt 4 sao, 68 sản phẩm đạt 3 sao). Có 145 tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp tham gia OCOP, trong đó có 44 doanh nghiệp, 64 hợp tác xã, 56 hộ sản xuất.

Doanh thu từ sản phẩm OCOP ngày càng cao, trong 6 tháng đầu năm 2018 đạt trên 239 tỷ đồng, tăng 7,4% so với cùng kỳ 2017; lợi nhuận đạt 27,7 tỷ đồng, tăng 10% so với cùng kỳ 2017; tạo việc làm cho 3.532 lao động với mức thu nhập bình quân từ 5-9 triệu đồng/người/tháng. Một số sản phẩm OCOP có doanh thu cao như: Nước khoáng Công đoàn đạt gần 100 tỷ đồng/năm; sản phẩm của Công ty CP Xây dựng và Sản xuất bia rượu nước giải khát Cẩm Phả đạt doanh thu 50 tỷ đồng; sản phẩm gốm sứ Quang Vinh doanh thu đạt trên 40 tỷ đồng; sản phẩm miến dong Bình Liêu đạt doanh thu 7 tỷ đồng.

Chả mực Hạ Long được người dân và khách du lịch ưa thích.

Ông Nguyễn Hữu Giang, Giám đốc Sở NN&PTNT nhấn mạnh: Mặc dù đã đạt kết quả đáng mừng, song Quảng Ninh cần có chiến lược phát triển phù hợp, mang tính đột phá và tập trung cao độ hơn nữa. Thực tế sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh không có quy mô lớn, tập trung như nhiều vùng trọng điểm nông nghiệp khác của toàn quốc... Vì vậy, Quảng Ninh ít có lợi thế cạnh tranh về số lượng sản phẩm và hướng xuất khẩu. Hướng phát triển sản phẩm OCOP Quảng Ninh hiện đi vào chất lượng, ưu thế cạnh tranh là sự gia tăng giá trị mà người dân được hưởng. Trên cơ sở quy trình, quy chuẩn đã đặt ra để thu hút nhiều sản phẩm mới có chất lượng, đồng thời khuyến khích tính sáng tạo, áp dụng khoa học kỹ thuật vào khâu chế biến, thay đổi mẫu mã, nâng tầm sản phẩm. Về thị trường tiêu thụ sản phẩm OCOP, tỉnh xác định chủ yếu là nội địa, trong đó phân khúc thị trường là các vùng đô thị, phân khúc khách hàng là người dân có thu nhập cao và khách du lịch.

Bên cạnh, đó một yếu tố quyết định trong chiến lược phát triển OCOP Quảng Ninh là ngay từ bây giờ phải đầu tư trọng tâm, tương xứng cho nhóm 12 sản phẩm chủ lực của tỉnh. Đây chính là những sản phẩm có cơ hội để nâng tầm, tham gia vào chuỗi sản phẩm khu vực, quốc gia, tạo ra điểm nhấn của OCOP, giá trị gia tăng cho toàn ngành nông nghiệp, nâng cao nguồn lực kinh tế cho doanh nghiệp cũng như thu nhập của người dân.

Việt Hoa