Hoành Bồ phát triển kinh tế gắn với bảo vệ rừng

Là huyện miền núi với diện tích rừng và đất lâm nghiệp chiếm 80,6% diện tích đất tự nhiên, rừng Hoành Bồ có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, du lịch, bảo vệ môi trường sinh thái trên địa bàn huyện nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung. Song song với quản lý, bảo vệ rừng, trồng rừng, Hoành Bồ cũng chú trọng việc đảm bảo sinh kế cho người dân sống gần rừng.

Rừng gắn với sinh kế người dân

Lâm nghiệp là một trong những lĩnh vực kinh tế chủ lực của các xã vùng cao thuộc huyện Hoành Bồ. Do đó, công tác giao đất, giao rừng, khoán quản lý bảo vệ rừng gắn với việc tạo sinh kế cho người dân được huyện hết sức quan tâm.

Đến nay, hầu hết diện tích rừng sản xuất sau khi giao cho người dân quản lý đều đã và đang được triển khai trồng quế, keo – hai loại cây được coi là “cây thoát nghèo” đối với đồng bào vùng cao. Điển hình như tại xã Đồng Sơn, nhờ phát triển rừng sản xuất keo, quế, hiện nhiều hộ gia đình trên địa bàn xã đã có kinh tế vững vàng, xây dựng nhà cửa khang trang. Chị Lý Thị Hường, thôn Tân Ốc 2, xã Đồng Sơn, chia sẻ: Nhờ có sự hỗ trợ nguồn vốn vay ưu đãi cho hộ nghèo xây dựng nhà ở và một phần tích góp của gia đình có được từ trồng rừng, cuối năm 2017, ngôi nhà mới của gia đình đã hoàn thành. Sau đợt thu hoạch keo năm nay, hiện gia đình tôi đang tiếp tục chăm sóc rừng keo để vài ba năm tới sẽ tiếp tục mang lại nguồn thu nhập cho gia đình.

Các loại dược liệu dưới tán rừng được đồng bào người Dao, xã Đồng Sơn, huyện Hoành Bồ hái về làm thuốc.

Còn tại xã Quảng La, một trong những địa bàn thuộc vùng rừng đầu nguồn của  hồ Yên Lập, nhờ công tác giao đất, giao rừng, phát triển kinh tế nông – lâm nghiệp đã góp phần tích cực trong công tác bảo vệ rừng đầu nguồn. Theo ông Phạm Thanh Phong, Giám đốc HTX Nông dược Xanh tinh hoa (Xã Quảng La), nhờ triển khai tốt chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm”, nhiều loại nông sản, dược liệu của Hoành Bồ đã được sơ chế, chế biến, xây dựng thương hiệu để trở thành hàng hóa. Thông qua đó, giúp đồng bào các dân tộc thiểu số, trong đó có người Dao ở xã Quảng La đã tự trồng dược liệu dưới tán rừng cung cấp cho HTX, từng bước giúp người dân ổn định cuộc sống.

Hiện giá trị từ rừng mang lại đã góp phần quan trọng trong công tác giảm nghèo của huyện, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Riêng trong năm 2017, giá trị sản xuất lâm nghiệp của huyện Hoành Bồ đạt 148 tỷ đồng, vượt 5,7% so với cùng kỳ 2016. Trong những tháng đầu năm 2018, sản lượng khai thác gỗ rừng trồng 11.150m3 bằng 111,5% so với cùng kỳ, lâm sản khai thác chủ yếu là nhựa thông, nhựa trám, tre, dóc, măng, củi các loại...

Bên cạnh trồng rừng sản xuất, nhiều khu vực đồi thấp đang được người dân xã Sơn Dương, huyện Hoành Bồ cải tạo trồng cây ăn quả

Để góp phần làm tốt bảo vệ, phát triển rừng, thời gian qua, Hoành Bồ đã đẩy mạnh công tác giao đất, giao rừng cho người dân và các đơn vị trồng rừng. Đây là giải pháp để người dân yên tâm trồng rừng, giải quyết việc làm, phát triển kinh tế, hạn chế tình trạng xâm phạm tài nguyên rừng.

Trong quý I/2018, Hoành Bồ cũng đã hoàn thiện thủ tục giao rừng, thuê rừng tự nhiên của Công ty CP Y tế Đức Minh, Trại giam Quảng Ninh, Trung tâm Nghiên cứu lâm đặc sản ngoài gỗ. Ngay từ đầu năm, huyện tổ chức lễ phát động Tết trồng cây đời đời nhớ ơn Bác Hồ, triển khai trồng rừng tập trung theo kế hoạch. 3 tháng đầu năm 2018, toàn huyện đã trồng được 735ha rừng tập trung và tiếp tục triển khai trồng cây phân tán từ nguồn ngân sách quỹ dịch vụ môi trường rừng. Cùng với đó, triển khai các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng, kiểm tra thực trạng quản lý, sử dụng đất rừng của các xã, thị trấn và đơn vị được giao quản lý rừng.

Gìn giữ “lá phổi xanh”

Kiểm lâm Khu Bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng tuần tra, kiểm soát rừng tại khu vực thôn Khe Nương, xã Kỳ Thượng, huyện Hoành Bồ.

Hoành Bồ là huyện miền núi có diện tích rừng và đất lâm nghiệp trên 68.096ha, chiếm 80,6% diện tích đất tự nhiên. Rừng Hoành Bồ có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, du lịch và bảo vệ môi trường sinh thái trên địa bàn huyện nói riêng và Quảng Ninh nói chung.

Theo thống kê của Phòng NN&PTNT huyện Hoành Bồ, năm 2017, tỷ lệ che phủ rừng của toàn huyện đạt 72,4%, cao hơn so với trung bình chung của tỉnh là 17,97%. Đặc biệt, thực hiện chủ đề công tác năm 2018 của tỉnh “Bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường tự nhiên”, nhiệm vụ trồng, bảo vệ rừng càng được địa phương này chú trọng hơn. Huyện tiếp tục phối hợp tốt với các đơn vị thuộc Kiểm lâm tỉnh bảo vệ, nâng cao chất lượng rừng đầu nguồn hồ Yên Lập, Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn – Kỳ Thượng. Đồng thời chỉ đạo các địa phương, đơn vị mở rộng diện tích rừng trồng, áp dụng các biện pháp canh tác phù hợp để giữ đất, ngăn lũ...

Được biết, từ nguồn vốn chương trình trồng rừng thay thế, hiện rừng đầu nguồn hồ Yên Lập đang được trồng gần 77ha cây bản địa dưới tán rừng tại tiểu khu 91c thuộc phường Minh Thành (TX Quảng Yên) và tiểu khu 87b thuộc xã Dân Chủ (huyện Hoành Bồ). Còn đối với Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn – Kỳ Thượng, công tác bảo vệ, phát triển rừng đặc dụng cũng đang được lực lượng chức năng thường xuyên bám địa bàn, kịp thời xử lý tình trạng xâm hại tài nguyên rừng. Trao đổi với chúng tôi, ông Vũ Văn Mỳ, Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn – Kỳ Thượng, cho biết: Khu thuộc địa giới hành chính huyện Hoành Bồ gồm 5 xã Đồng Sơn, Đồng Lâm, Kỳ Thượng, Vũ Oai, Hòa Bình được giao quản lý gần 15.600ha rừng, trong đó rừng tự nhiên gần 14.300ha, còn lại là rừng trồng, đất chưa có rừng. Khu có tính đa dạng sinh học cao, được xem là khu vực điển hình của hệ sinh thái rừng kín thường xanh núi thấp, có diện tích rừng tự nhiên tập trung lớn nhất vùng Đông Bắc Việt Nam với nhiều loài động thực vật quý hiếm. Tuy nhiên, là địa bàn vùng cao, đi lại khó khăn, các xã trong vùng dự án chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống khó khăn. Nhiều lao động thiếu việc làm, thiếu đất sản xuất, nghèo đói đang đặt ra những áp lực lớn là nguy cơ xảy ra tình trạng khai thác lâm sản trái pháp luật, lấn chiếm đất rừng đặc dụng để sản xuất.

Từ thực tế trên, để làm tốt công tác bảo vệ, phát triển rừng, trong thời gian tới, Hoành Bồ cần tiếp tục triển khai hiệu quả hơn các chương trình hỗ trợ phát triển sản xuất vùng khó khăn thông qua chương trình xây dựng nông thôn mới, chương trình 135, Đề án 196 để phát triển kinh tế vùng đệm rừng phòng hộ, Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn – Kỳ Thượng. Bên cạnh đó, tăng cường tuyên truyền pháp luật, vận động người dân trồng rừng gỗ lớn. Đồng thời, tiếp tục rà soát, triển khai tốt việc giao đất, giao rừng để người dân chủ động phát triển kinh tế gắn trách nhiệm bảo vệ rừng.

Phương Thúy