Đảm bảo sinh kế cho ngư dân

Với mục tiêu bảo vệ ngư trường phát triển bền vững, thời gian qua tỉnh Quảng Ninh đã kiểm soát chặt chẽ đối với các hoạt động khai thác có tính chất tận diệt, hủy hoại môi trường và nguồn lợi thủy sản. Đặc biệt từ 1/4/2018, khai thác thủy sản bằng lồng bát quái bị cấm triệt để. Để đảm bảo sinh kế lâu dài cho ngư dân, bài toán đặt ra cần tích cực vận động và hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề nghiệp một cách phù hợp...

[links()]

Thay bằng đánh bắt thủy sản từ lồng bát quái như trước đây, gia đình anh chị Lê Văn Minh, Nguyễn Thị Màu, thôn 6, xã Liên Hòa (TX Quảng Yên) chuẩn bị lưới chờ ngày "xông biển".

Theo thống kê của Sở NN&PTNT từ nay đến hết năm 2020, dự kiến toàn tỉnh có 2.087 phương tiện đang hoạt động khai thác thủy sản trong diện phải chuyển đổi nghề. Trong đó có 1.286 chủ phương tiện hoạt động nghề cấm, còn lại là các phương tiện có công suất nhỏ dưới 20CV và tàu cá không giấy tờ chứng minh nguồn gốc. Trước mắt, trong năm 2018 các địa phương đang ưu tiên tập trung hỗ trợ chuyển đổi nghề phù hợp cho những chủ phương tiện hoạt động nghề cấm.

Xã Liên Hòa (TX Quảng Yên) hiện có trên 420 phương tiện đánh bắt thủy sản, trong đó có 148 phương tiện đánh bắt bằng lồng bát quái. Cuối năm 2017, sau cuộc họp đối thoại tuyên truyền về lộ trình chấm dứt đánh bắt bằng ngư cụ cấm, nhiều ngư dân ở xã Liên Hòa đã phản đối quyết liệt chủ trương này. Tuy nhiên, nhờ kiên trì tuyên truyền phổ biến quy định của pháp luật về hoạt động đánh bắt thủy sản giúp bà con nhận thức rõ vấn đề, đến nay gần 100% chủ các phương tiện đánh bắt bằng lồng bát quái đã chấm dứt hẳn hoạt động khai thác bằng ngư cụ này.

Sau hơn 3 năm duy trì nghề đánh bắt bằng lồng bát quái, từ cuối tháng 1/2018, gia đình anh Lê Văn Minh, thôn 6, xã Liên Hòa đã chủ động chấm dứt hẳn hình thức đánh bắt này và tự chuyển đổi sang nghề chài lưới. Gia đình anh đã đầu tư hơn 150 triệu đồng mua thuyền và lưới tiếp tục công việc bám biển mưu sinh. Anh Minh cho biết: Làm nghề biển lâu năm đã quen với công việc sông nước, để tìm công việc phù hợp với gia đình sẽ rất khó khăn vì vậy chúng tôi quyết định đầu tư thuyền, lưới tiếp tục đi biển trong thời gian tới. Hiện tại, chúng tôi đang chờ ngày đẹp để “xông biển”. Tuy nhiên, về lâu dài rất nhiều ngư dân mong muốn nhà nước sẽ có nhiều chính sách hỗ trợ vốn vay đầu tư, trang sắm các phương tiện đánh bắt xa bờ, vươn khơi bám biển bền vững.

Trong số 1.286 phương tiện hoạt động nghề cấm, tập trung nhiều nhất tại các địa phương như: Quảng Yên (824 tàu), Hải Hà (135 tàu), Đầm Hà (125 tàu)... Theo báo cáo của Sở NN&PTNT, đến nay các địa phương đã rà soát và thống kê được 1.193 chủ tàu có nguyện vọng chuyển đổi nghề. Một số địa phương như TX Quảng Yên đã thực hiện chuyển đổi nghề cho 951 lao động, trong đó đa số ngư dân đều có nhu cầu chuyển đổi công việc tiếp tục đánh bắt bằng ngư cụ không bị cấm.

Gia đình Ông Nguyễn Văn Vên, xóm Nam, xã Liên Vị (TX Quảng Yên) đã chủ động chuyển đổi từ nghề đánh bắt thủy sản bằng lồng bát quái sang nuôi hà sú.

Còn tại huyện Hải Hà, có 82/120 chủ phương tiện khai thác thủy sản bằng lồng bát quái đăng ký chuyển sang nghề lưới truyền thống và nâng cấp tàu thuyền vươn khơi. Ngoài ra, các địa phương khác hiện cũng đang tích cực rà soát nhu cầu chuyển đổi nghề của ngư dân để có chính sách hỗ trợ hiệu quả.

Thực tế đa số ngư dân đều có nhu cầu chuyển đổi nghề khai thác khác được phép như hoạt động (lưới rê, câu...) nhưng khó khăn lớn nhất hiện nay vẫn là bài toán thiếu vốn đầu tư phát triển sản xuất. Để tháo gỡ khó khăn này, Sở NN&PTNT đang hoàn thiện dự thảo sửa đổi bổ sung một số nội dung vào Nghị quyết số 232/2015/NQ-HĐND ngày 12/12/2015 của HĐND tỉnh về việc ban hành chính sách hỗ trợ lãi suất đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2020. Nội dung sửa đổi sẽ trình HĐND tỉnh vào tháng 7/2018 và dự kiến tháng 8 sẽ có quyết định phê duyệt.

Theo đó, nội dung bổ sung lần này sẽ được áp dụng cho 2.087 chủ tàu thuộc diện phải chuyển đổi nghề. Trong đó, khoảng 1.461 chủ tàu được hỗ trợ vốn vay (chiếm 70%). Ngoài ra đối tượng hỗ trợ lãi suất được mở rộng bao gồm cả những chủ phương tiện hoạt động thủy sản có công suất dưới 90CV.

Trong lúc chờ đợi nghị quyết được phê duyệt điều chỉnh, các địa phương cần chủ động định hướng nghề nghiệp cho ngư dân chuyển đổi công việc phù hợp.

Phạm Tăng