Vận hành tốt hệ thống quan trắc môi trường tự động

Năm 2018, tỉnh xác định chủ đề công tác năm là “Bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường tự nhiên”. Hưởng ứng chủ đề này, nhiều đơn vị sản xuất kinh doanh trong Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã cùng Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tiếp tục đầu tư, vận hành có hiệu quả hệ thống quan trắc môi trường tự động.

Cán bộ Công ty CP Than Hà Lầm kiểm tra chất lượng, lưu lượng nước thải tại kênh hở của trạm xử lý nước thải, trước khi cho xả ra môi trường.

Được đánh giá là đơn vị đi đầu của ngành Than trong thực hiện xây dựng hệ thống quan trắc môi trường tự động, Công ty CP Than Hà Lầm đã đầu tư hơn 1,6 tỷ đồng để lắp đặt Hệ thống quan trắc tự động cho Trạm xử lý nước thải hầm lò mặt bằng +75 với các chỉ tiêu: pH, nhiệt độ, TSS (tổng các chất lơ lửng trong nước), Cod (lượng oxy cần thiết để oxy hoá các hợp chất hoá học trong nước) và lưu lượng nước thải đầu ra. Hệ thống này được lắp đặt từ tháng 5/2016 và chính thức vận hành từ tháng 12/2017.

Hiện nay, Công ty đang tiếp tục triển khai các thủ tục đầu tư để lắp đặt bổ sung thêm 2 đầu đo kim loại là mangan và sắt với chi phí dự kiến 1,2 tỷ đồng theo yêu cầu của Sở TN-MT, dự kiến quý III/2018 hoàn thành, đưa vào vận hành. Ông Liêu Hồng Minh, Phó phòng Đầu tư môi trường, Công ty CP Than Hà Lầm, cho biết: “Trước đây, việc quan trắc định kỳ chỉ kiểm soát được lượng nước thải sau khi có kết quả phân tích, thời gian khắc phục chậm, khó khắc phục được tức thì. Công ty phải lấy mẫu nước theo phương pháp thủ công, sau đó mất 7 ngày để có được kết quả kiểm tra mẫu nước, ảnh hưởng đến việc điều tiết chất lượng nước thải. Đến nay, khi lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường tự động, đơn vị đã chủ động hơn trong việc kiểm tra các thông số về nước thải; kịp thời điều chỉnh chất lượng nước trước khi thải ra môi trường. Từ đó, nâng cao hiệu quả hoạt động cũng như góp phần bảo vệ môi trường”.

Được biết, tại thời điểm này, TKV đang triển khai Dự án Hệ thống quan trắc tự động các trạm xử lý nước thải gồm 37 hệ thống cho 41 trạm xử lý nước thải có công suất xử lý lớn hơn 1.000m³/ngày đêm với tổng mức đầu tư 135,2 tỷ đồng. Trong đó, trên địa bàn Quảng Ninh có 35 hệ thống/39 trạm xử lý nước thải. Đến nay, dự án đang triển khai lắp đặt, dự kiến đầu quý II/2018 sẽ đưa vào vận hành.

Kiểm tra thông số về chất lượng nước thải tại Phòng điều hành hệ thống quan trắc môi trường tự động của Công ty CP Than Hà Lầm.

Ngoài ra, theo báo cáo của Sở TN-MT, hiện có 14 đơn vị đã lắp đặt 30 hệ thống quan trắc môi trường tự động để giám sát hoạt động xả thải của đơn vị, truyền dữ liệu liên tục về Sở để theo dõi, giám sát. Trên cơ sở đó, Sở có văn bản gửi các đơn vị nhắc nhở khi số liệu quan trắc khí thải tự động vượt giới hạn cho phép. Đơn cử như ở Công CP Xi măng Cẩm Phả; Công ty Nhiệt điện Mông Dương; Công ty TNHH Điện lực AES-TKV Mông Dương; Ban Quản lý Dịch vụ công ích TP Hạ Long. Đồng thời, Sở TN-MT cũng lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính đối với những trường hợp được nhắc nhở nhưng vẫn tái phạm, như: Công ty Nhiệt điện Đông Triều - TKV. Cũng thông qua chỉ số báo cáo từ hệ thống quan trắc tự động, Sở đã tham mưu báo cáo UBND tỉnh chỉ đạo Công ty CP Xi măng Cẩm Phả tạm dừng hoạt động để sửa chữa toàn bộ các thiết bị sự cố dẫn đến tình trạng xả khí thải có thông số bụi vượt giới hạn cho phép.

Hiện nay, Sở TN-MT đã thực hiện công bố số liệu quan trắc trực tuyến hiển thị trên bảng điện tử tại khu vực ngã ba Kênh Liêm, TP Hạ Long, để nhân dân giám sát. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện vẫn còn khó khăn do một số địa phương chưa có hạ tầng để kết nối theo quy định. Hạ tầng sóng nhà mạng chưa phủ hết, sóng yếu, truyền tín hiệu kém. Việc duy trì hệ thống, bảo dưỡng phức tạp, tốn kém. Đội ngũ cán bộ thực hiện cũng cần được đào tạo bài bản. Mặt khác, do nguyên nhân khách quan của đầu đo, thiết bị phân tích đôi lúc cho số liệu không hợp lệ, một số chỉ tiêu cho kết quả tăng đột biến, phản ánh không đúng bản chất, không đúng chất lượng nước thải.

Các thông số về chất lượng nước thải được xử lý tại hệ thống quan trắc kiểm tra chất lượng nước thải trước khi xả ra môi trường.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động quan trắc môi trường tự động trong thời gian tới, các đơn vị thuộc đối tượng phải lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường tự động cần đẩy nhanh tiến độ đầu tư, lắp đặt để truyền dữ liệu về Sở TN-MT theo đúng quy định. Bên cạnh đó, để hạn chế các sự cố ảnh hướng đến tính ổn định, liên tục và chính xác của hệ thống, các đơn vị đã lắp đặt và đi vào hoạt động phải vận hành liên tục, bảo trì, bảo dưỡng định kỳ, thay thế thiết bị kịp thời. Ngoài ra, Sở TN-MT cũng cần tham mưu cho UBND tỉnh sớm ban hành Quyết định và Quy chế quản lý, vận hành, xử lý thông tin của Hệ thống quan trắc môi trường tự động để kiểm soát ô nhiễm trên địa bàn tỉnh thay thế Quyết định số 2949/2014/QĐ-UBND ngày 8/12/2014 về việc Ban hành Quy chế quản lý, vận hành hệ thống quan trắc môi trường tự động để kiểm soát ô nhiễm trên địa bàn tỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế.

Hoàng Quỳnh