Hướng phát triển nông nghiệp bền vững

Hiện nay mỗi năm toàn tỉnh sử dụng gần 150 tấn thuốc BVTV gốc hóa học. Khi sử dụng, lượng thuốc thẩm thấu vào cây trồng chỉ đạt từ 40% - 60%, phần còn lại hòa vào môi trường không khí, đất, nước. Đó là chưa kể còn khoảng gần 2% lượng thuốc BVTV sót lại trong vỏ bao, gói thuốc BVTV sau sử dụng (20 tấn/năm) cũng sẽ ngấm trực tiếp vào đất, nước, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người và môi trường sống. Để hạn chế tình trạng trên, hiện nay, các cơ sở sản xuất rau an toàn trên địa bàn tỉnh đã và đang tích cực sử dụng thuốc BVTV sinh học để thay thế.

[links()]

Phần lớn diện tích rau màu của HTX Dịch vụ nông nghiệp chất lượng cao Hoa Phong sử dụng thuốc BVTV sinh học.

Theo đánh giá của các chuyên gia, thuốc BVTV hóa học có độc tính cao, khó phân hủy, thời gian cách ly dài nên gây ảnh hưởng đến sức khỏe người sản xuất, ô nhiễm môi trường, tồn dư trong nông sản. Trong khi đó, thuốc BVTV sinh học được chiết xuất từ nấm, vi khuẩn, virus có ích hay các loại thuốc thảo mộc (từ lá cây) nên rất an toàn với cây trồng, môi trường, người sử dụng. Bên cạnh đó, thuốc BVTV nguồn gốc sinh học có nhiều ưu điểm như: Tính chọn lọc cao, phân hủy sinh học nhanh, ít để lại dư lượng trong cây trồng, đất, không khí… Do đó, thời gian qua, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh đã xây dựng danh mục thuốc BVTV khuyến cáo tham khảo sử dụng trên địa bàn tỉnh, trong đó, ưu tiên các loại thuốc sinh học, thuốc thảo mộc và thuốc có nguồn gốc sinh học. Đồng thời, triển khai nhiều dự án hỗ trợ ứng dụng thuốc BVTV sinh học; ban hành các chính sách hỗ trợ khuyến khích tổ chức, cá nhân đẩy mạnh ứng dụng thuốc BVTV sinh học sản xuất an toàn.

HTX Dịch vụ nông nghiệp chất lượng cao Hoa Phong (TX Đông Triều) là một trong số HTX tiên phong trong việc sử dụng thuốc BVTV sinh học. Từ những ngày đầu sản xuất, HTX đã mời các chuyên gia của Viện Nghiên cứu cây trồng trung ương tập huấn, hướng dẫn, phổ biến chủng loại, cách thức sử dụng, quy trình của thuốc BVTV sinh học. Đồng thời, thực hiện giám sát chặt chẽ nhằm hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc BVTV hóa học trên cây trồng.

Bên cạnh đó, HTX hướng dẫn bà con thay đổi phương thức canh tác truyền thống với việc sử dụng các loại thuốc BVTV hóa học sang trồng rau hữu cơ sử dụng thuốc BVTV sinh hoc. Hiện nay, để trị sâu gây bệnh cho cây trồng, HTX đang sử dụng hoạt chất abamectin và emamectin chiết xuất từ cây nấm, abamectin và dầu khoáng, thảo mộc chiết xuất từ khổ sâm, xoan Ấn Độ, thuốc cá… Các loại hoạt chất trên gây ức chế thần kinh, bít lỗ thở, xua đuổi các loại sâu gây bệnh.

Cùng với đó, HTX sử dụng các loại thuốc BVTV dòng chitosan được điều chế từ vỏ tôm, cua, rong biển… để kích thích kháng thể kháng bệnh của chính cây trồng. Anh Lê Văn Hiến, cán bộ kỹ thuật HTX Dịch vụ nông nghiệp chất lượng cao Hoa Phong cho biết: Hiện nay, phần lớn diện tích canh tác của HTX đều sử dụng thuốc BVTV nguồn gốc sinh học. Mặc dù, giá thành các loại thuốc cao gấp 1,5 lần, ít cơ sở phân phối, tốc độ phòng trừ chậm song tuyệt đối an toàn cho cây trồng, môi trường, người sản xuất. Bên cạnh đó, các loại cây trồng sử dụng thuốc BVTV nguồn gốc sinh học tươi ngon, đảm bảo dinh dưỡng, sạch hơn.

Rau thủy canh Song Hành có chất lượng cao.

Tương tự HTX Dịch vụ nông nghiệp chất lượng cao Hoa Phong, Công ty CP Đầu tư Song Hành (TX Quảng Yên) đã sớm sử dụng thuốc BVTV sinh học để chăm sóc cây trồng, trong đó 100% diện tích rau thủy canh sử dụng hoàn toàn thuốc BVTV sinh học. Theo đó việc canh tác, sản xuất, chăm sóc rau tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn “5 không”: Không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hoá học, không sử dụng giống biến đổi gen, không dùng dinh dưỡng hoá học, không sử dụng thuốc kích thích tăng trưởng, không sử dụng chất bảo quản. Vào thời điểm sâu bọ phát triển mạnh, Công ty sử dụng thuốc kháng sinh sinh học (được ngâm từ tỏi, ớt…) và phun dưới giàn trồng, tránh tác động trực tiếp trên lá cây, hoàn toàn không sử dụng chất hóa học. Đồng thời, hủy hàng loạt các giàn rau bị sâu bệnh, khoanh vùng hạn chế lây lan, đảm bảo tiêu chí về chất lượng cho sản phẩm.

Có thể thấy việc sử dụng thuốc BVTV sinh học là xu hướng tất yếu bởi không chỉ phát triển bền vững, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, đảm bảo sức khỏe của người sản xuất và tiêu dùng mà còn góp phần gia tăng giá trị trên diện tích đất canh tác. Đáng mừng, việc chuyển đổi từ thuốc BVTV gốc hóa học sang thuốc BVTV gốc sinh học hiện nay đang ngày càng được nhân rộng ở nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp như Cơ sở rau thủy canh Green 188 Mạo Khê, HTX Hà Tân, HTX Hồng Hải (TP Hạ Long), HTX Hương Việt (TP Uông Bí)... và trong chính bà con nông dân.

Cao Quỳnh