Đẩy mạnh phát triển dịch vụ, thương mại cửa khẩu

Trong những năm qua, Quảng Ninh đã có nhiều hoạt động tích cực, tạo nhiều điều kiện thuận lợi, ưu tiên phát triển dịch vụ, thương mại cửa khẩu trên toàn tỉnh.

Là địa phương duy nhất trong cả nước có cả đường biên giới trên đất liền và trên biển tiếp giáp với nước CHND Trung Hoa, Quảng Ninh quan tâm phát triển dịch vụ, thương mại cả trên biển và đất liền. Quảng Ninh có 3 khu kinh tế (KKT) cửa khẩu gồm: Móng Cái, Bắc Phong Sinh, Hoành Mô - Đồng Văn và nhiều cửa khẩu, lối mở (điểm thông quan) cùng 3 cảng biển quốc tế: Hòn Gai, Cẩm Phả, Vạn Gia.

Làm thủ tục xuất, nhập cảnh nhanh gọn tại Cửa khẩu quốc tế Móng Cái. Ảnh: Hữu Việt

Xác định lợi thế này, trong những năm qua, tỉnh đã quan tâm tới đầu tư, chính sách khuyến khích phát triển tốt dịch vụ thương mại cửa khẩu. Theo đó, việc ưu tiên quy hoạch, đầu tư hạ tầng cửa khẩu được xác định là yếu tố đi đầu để tạo ra những bứt phá cho thương mại biên giới. Ngoài sự đầu tư từ nguồn lực Nhà nước, tỉnh đã thu hút nguồn vốn lớn từ xã hội hóa để đầu tư hạ tầng kho, bãi, cảng, bến… tại các khu kinh tế cửa khẩu.

Nhờ đó, hiện các cửa khẩu đã được đầu tư cơ bản, đồng bộ về hạ tầng, đáp ứng nhu cầu về xuất, nhập cảnh, xuất, nhập khẩu (XNK) của tỉnh. Cơ sở vật chất các cửa khẩu được đầu tư mới, khang trang. Như Cửa khẩu Hoành Mô (huyện Bình Liêu), hạ tầng phục vụ XNK đã cơ bản được đầu tư phục vụ tốt hoạt động chuyên môn, gồm: Nhà kiểm soát liên ngành được trang bị camera giám sát, cân điện tử, máy soi hành lý, sân kho diện tích trên 23.700m², nhà kiểm hóa và kho rộng trên 1.260m². Hạ tầng kho bãi, dịch vụ hải quan, kho ngoại quan cũng được quan tâm đầu tư quy mô, đáp ứng hoạt động XNK.

Để phát huy thế mạnh kinh tế cửa khẩu, một trong những ưu tiên được các ngành chức năng của tỉnh thực hiện thời gian qua là giản tiện thủ tục hành chính ở các cửa khẩu. Thực hiện quy định của Nhà nước, hiện các tàu biển ra vào cảng biển Quảng Ninh đã thực hiện khai báo và cấp Giấy phép rời cảng điện tử, giúp hạn chế thủ tục, giảm phiền hà, nhũng nhiễu và thời gian. Với thủ tục hải quan, các chi cục hải quan trong tỉnh đều thực hiện khai báo điện tử, cập nhật toàn hệ thống, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục XNK. Đặc biệt, từ tháng 9/2017, Chi cục Kiểm định Hải quan 5 (Cục Kiểm định Hải quan, Tổng cục Hải quan) được thành lập tại TP Móng Cái đã tạo môi trường thuận lợi cho hoạt  động thương mại, XNK của doanh nghiệp.

Cùng với đó, Sở Công Thương đã triển khai quy trình cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) tự động qua mạng internet ở mức độ 3; xin phép Bộ Công Thương nâng thời gian khai báo C/O từ 10 giờ lên 18 giờ (từ 6h30 tới 24h); rút ngắn thời gian xử lý và cấp C/O qua mạng chỉ còn 1 - 2 giờ; năm 2017, các doanh nghiệp đăng ký làm thủ tục kiểm dịch, ATTP hàng hóa XNK giảm từ 4 giờ xuống còn 2 giờ. Không chỉ vậy, thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã có những thay đổi tích cực trong công tác phối hợp kiểm tra, kiểm soát tại cửa khẩu; ban hành các chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp liên quan tới hoạt động thương mại biên giới và XNK; đẩy mạnh đầu tư hạ tầng giao thông cửa khẩu…

Với một loạt những cải cách, chính sách ưu tiên, khuyến khích, thời gian qua, diện mạo dịch vụ, thương mại cửa khẩu Quảng Ninh đã được cải thiện rõ rệt. Tại các điểm xuất hàng, cửa khẩu, hạ tầng dịch vụ, các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp XNK có sự đổi thay, hiện đại hóa rõ rệt. Các thủ tục hành chính được cải tiến, thực hiện nhanh chóng so với thời gian trước, tạo điều kiện tốt cho các doanh nghiệp. Hoạt động thương mại sôi động. Trong 3 tháng đầu năm 2018, kim ngạch xuất khẩu đạt trên 373 triệu USD, tăng 10,2% so với kế hoạch; kim ngạch nhập khẩu ước đạt trên 401 triệu USD. Tổng giá trị hàng hóa xuất khẩu thông qua cấp C/O đạt gần 144 triệu USD, tăng 33,1% so với cùng kỳ.

Xuất nhập khẩu hàng hóa tại cảng ICD Thành Đạt (TP Móng Cái). Ảnh Hữu Việt

Tuy nhiên, dịch vụ và hoạt động thương mại cửa khẩu trên địa bàn tỉnh còn bị ảnh hưởng bởi nhiều hạn chế, như: Chưa có quy hoạch tổng thể về đầu tư hạ tầng dịch vụ cửa khẩu; cơ chế điều hành quản lý XNK chưa linh hoạt; công tác quản lý phối hợp tại các cửa khẩu được phân cụ thể nhưng không có đơn vị được giao đầu mối quản lý… Đây là những vấn đề cần xem xét tháo gỡ để đẩy mạnh dịch vụ thương mại cửa khẩu trong thời gian tới.

Hà Phong