Chuyện quản lý: Cấm khai thác thủy sản vào mùa sinh sản

Mùa cá sinh sản thường vào độ tháng 3 đến tháng 6 hằng năm. Để bảo vệ nguồn lợi thủy sản, từ xa xưa những ngư dân sinh sống bằng nghề chài lưới đã có quy ước hạn chế đánh bắt thủy, hải sản vào mùa sinh sản, nếu đánh bắt được cá mẹ đang thời kỳ mang trứng đều thả trở lại biển.

Thả các loại cá song, rìa, vược về vùng nước biển tại xã Hạ long, huyện Vân Đồn. Ảnh: Việt Hoa

Nhưng những năm gần đây, sự phát triển mạnh mẽ của ngành nghề khai thác, kinh doanh thủy hải sản, phương thức khai thác thay đổi đã khiến cho ý thức bảo vệ nguồn lợi tự nhiên bị bỏ quên. Với mục tiêu mang lại lợi nhuận tối đa, bên cạnh việc chế tạo ra đủ loại công cụ khai thác mang tính tận diệt, hủy diệt sinh vật dưới nước bất chấp mùa sinh sản vẫn khai thác vô tội vạ.

Vào những ngày này đi chợ cá, chúng tôi vẫn bắt gặp những con cá mẹ bụng căng đầy trứng đang được bày bán tràn lan; những sảo cá con chỉ để bán cất cho người làm thức ăn chăn nuôi. Với kiểu khai thác như thế này tránh sao khỏi nguồn thủy sản ngày một cạn kiệt.

Theo tìm hiểu, ở nhiều nước họ có quy định rất rõ ràng về việc cấm đánh bắt, khai thác cá trong mùa sinh sản, nếu vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm. Nhưng ở nước ta, do luật quy định chưa cụ thể nên ngư dân vẫn khai thác đánh bắt dẫn đến nhiều khu vực nguồn thủy sản ngày càng cạn kiệt, đặc biệt là khu vực ven bờ.
Quảng Ninh là tỉnh tiên phong trong việc bảo vệ nguồn lợi biển. Bằng nhiều biện pháp từ giáo dục, tuyên truyền đến những quy định cụ thể về việc cấm đánh bắt bằng các phương tiện gây nguy hại sinh vật biển; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm…

Hủy diệt cá từ trong bụng mẹ. (Ảnh chụp tại chợ cá Hạ Long 1, tháng 4/2018).

Từ năm 2016, để bảo vệ loài sá sùng có nguy cơ bị khai thác quá mức, UBND tỉnh Quảng Ninh cũng đã ban hành Quyết định số 318/2016/QĐ-2016 về việc quy định danh mục các phương pháp khai thác, loại nghề khai thác, ngư cụ bị cấm và thời gian cấm khai thác sá sùng trên toàn tỉnh. Đặc biệt, trong thời điểm sá sùng vào mùa sinh sản, cấm tất cả các hình thức, phương pháp khai thác sá sùng tự nhiên (bao gồm các phương pháp khai thác thủ công truyền thống). Đặc biệt với việc ban hành Chỉ thị số 18-CT/TU ngày 1/9/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy với nội dung “Tăng cường công tác quản lý khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh” đã tạo được sự chuyển biến tích cực, mạnh mẽ trong công tác bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản.

Tuy nhiên để bảo vệ nguồn lợi thủy sản hiệu quả, bền vững, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động người dân, cần thiết phải có những quy định, chế tài cụ thể hơn nữa về việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản, bao gồm cả việc cấm đánh bắt, khai thác thủy hải sản trong mùa sinh sản.

Đặng Nhung