Sáng kiến áp dụng Bộ chỉ số năng lực cạnh tranh cấp cơ sở Hải quan (CDCI)

Đồng chí Bùi Văn Khắng, Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh chia sẻ: Trước đây, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Đọc từng đánh giá việc thực hiện Bộ chỉ số DDCI của cán bộ Hải quan là "trên nóng rồi nhưng dưới còn lạnh". Điều này khiến chúng tôi rất trăn trở. Chúng tôi bắt tay vào đánh giá kỹ tình hình thực hiện của cấp dưới để kịp thời tìm ra giải pháp. Và sáng kiến áp dụng Bộ chỉ số năng lực cạnh tranh cơ sở Hải quan (CDCI) ra đời nhằm đánh giá mức độ hài lòng của doanh nghiệp với chất lượng phục vụ và hỗ trợ doanh nghiệp trong lĩnh vực Hải quan. Nhờ đó, đến nay đã có sự thay đổi mạnh mẽ trong toàn ngành, hiệu quả hoạt động đã nâng lên rõ rệt.

[links()]

Hải quan cửa khẩu Móng Cái giành vị trí Quán quân CDCI 2017 ngành Hải quan Quảng Ninh.

Sáng kiến đột phá

Năm 2015, Quảng Ninh triển khai thí điểm bộ chỉ số cạnh tranh cấp sở ban ngành gọi tắt là DDCI. Năm 2016, khi triển khai chính thức DDCI, Cục Hải quan Quảng Ninh xếp thứ 4/15 sở, ban, ngành thuộc nhóm cơ quan thứ hạng cao trong tỉnh và được đánh giá cao ở chỉ số “Vai trò người đứng đầu sở, ban, ngành và chính quyền địa phương” và chỉ số “Hỗ trợ doanh nghiệp” (2 chỉ số xếp thứ 3/15 sở, ban, ngành). Tuy nhiên, vẫn còn một vài chỉ số thành phần làm giảm sức cạnh tranh và thứ hạng của Cục Hải quan Quảng Ninh. Vì thế, trên cơ sở phân tích kết quả của DDCI, Cục Hải quan Quảng Ninh quyết định triển khai bộ chỉ số CDCI. 

CDCI - sáng kiến đột phá của Cục Hải quan Quảng Ninh, lần đầu tiên được triển khai thực hiện năm 2017 nhằm góp phần thúc đẩy hoàn thiện hệ thống hành động và giám sát; cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh cấp sở, ban, ngành và địa phương (DDCI) của Cục Hải quan Quảng Ninh trong các năm tới trên nền tảng thúc đẩy cạnh tranh và cải thiện năng lực của từng Chi cục Hải quan cửa khẩu. Đây cũng là một nhân tố gián tiếp tác động đến Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Quảng Ninh. CDCI đánh giá từng Chi cục Hải quan cửa khẩu với hệ thống 6 tiêu chí thành phần bao gồm: Tính minh bạch; thời gian thực hiện thủ tục hành chính hải quan; chi phí không chính thức; mức độ thuận tiện thực hiện thủ tục hải quan; năng lực hệ thống cán bộ và người đứng đầu. Để thực hiện bộ chỉ số CDCI 2017, thông qua đơn vị tư vấn, đã có 617 doanh nghiệp được lựa chọn phát phiếu khảo sát. Có 345 doanh nghiệp tham gia phản hồi tích cực, khách quan. Qua đó, CDCI đã ghi nhận sự vào cuộc quyết liệt từ cấp Cục tới các chi cục Hải quan cửa khẩu trực thuộc Hải quan tỉnh.

Cụ thể, qua CDCI từ cấp tỉnh, Cục Hải quan Quảng Ninh đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch với những giải pháp thiết thực, các nhóm hoạt động cụ thể, phân công nhiệm vụ, trách nhiệm tới từng đơn vị trực thuộc, từng cấp lãnh đạo, công chức thực thi để đạt mục tiêu nâng cao các chỉ số thành phần. Lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh sát sao trong chỉ đạo, điều hành theo hướng chủ động, quyết liệt, đổi mới, có trọng tâm, trọng điểm. Nhiều đoàn công tác do trực tiếp lãnh đạo Cục đã đến với doanh nghiệp để kịp thời chia sẻ thông tin, tiếp thu ý kiến của doanh nghiệp bằng nhiều cách triển khai đa dạng: Đối thoại dưới hình thức cafe doanh nghiệp, hội nghị tham vấn, hỗ trợ giải đáp vướng mắc 24/7, đường dây nóng, thành lập fanpage DDCI Hải quan, website Hải quan Quảng Ninh… góp phần tăng cường khả năng tiếp cận thông tin, tương tác giải quyết hàng trăm vướng mắc cho doanh nghiệp.

Đặc biệt, các chi cục Hải quan cửa khẩu đã có sự chuyển động tích cực trong nỗ lực cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thông quan, chủ động hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp, tăng cường kỷ luật kỷ cương hành chính, phục vụ chuyên nghiệp, tận tâm. Điển hình như Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái đã có nhiều đổi mới trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, vào cuộc rất quyết liệt, nói đi đôi với làm. Đồng chí Trần Quang Trung, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái cho biết: Chi cục đã cụ thể hóa tinh thần “Kiến tạo, phát triển - chủ động, sáng tạo - sâu sát thực tiễn” thành phương châm hành động “bốn bám”, “ba đồng hành” là bám chủ trương chính sách - bám tư tưởng chỉ đạo - bám cơ sở - bám việc và đồng hành cùng doanh nghiệp - đồng hành cùng đơn vị cơ sở - đồng hành cùng cấp dưới để nâng cao hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, chấp hành trong toàn Cục. Tinh thần đổi mới, kiến tạo đã lan tỏa đến từng tổ đội công tác, từng công chức, người lao động, tất cả đều rất nỗ lực để cải thiện chất lượng phục vụ, tác phong làm việc, thái độ phục vụ.

Bảng xếp hạng CDCI năm 2017 của Cục Hải quan Quảng Ninh.

Tác động tích cực đến các chi cục

Nhờ nỗ lực nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua bộ chỉ số CDCI đã tác động tới tất cả các chi cục với sự thay đổi tích cực. Tiêu biểu như Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái, Hải quan Cái Lân được các doanh nghiệp đánh giá xuất sắc nhất trên bình diện cả 6 chỉ số thành phần với đa số các chỉ số đều đứng đầu trong 7 Chi cục.

Rõ ràng, việc đưa bộ chỉ số CDCI Hải quan vào thực hiện đã mang lại hiệu quả rõ nét. Tính minh bạch; chất lượng phục vụ của cán bộ công chức hải quan; vai trò của người đứng đầu đã trở thành thế mạnh nổi bật của Hải quan Quảng Ninh. Điển hình là chỉ số “Tính minh bạch” trong bảng chỉ số CDCI cho thấy các đơn vị đạt khá cao: Móng Cái 9,08%; Cái Lân 7,57%, Hoành Mô 6,62%. Chỉ số chi phí không chính thức của Hải quan Quảng Ninh cũng được cải thiện đáng kể khi chỉ có 8% doanh nghiệp khảo sát phải chi trả chi phí không chính thức, thấp hơn nhiều mức 31% trung bình cả nước. Với hệ thống thông tin minh bạch, chất lượng phục vụ của công chức hải quan và vai trò tích cực của người đứng đầu được đánh giá cao, Cục Hải quan đã xây dựng được cơ sở vững chắc phát triển dịch vụ công chất lượng phục vụ doanh nghiệp làm thủ tục xuất nhập khẩu tại Quảng Ninh trong năm nay và những năm tới. Tính riêng 6 tháng cuối năm 2017 đã có thêm 211 doanh nghiệp làm thủ tục thông qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh. Nỗ lực ấy không chỉ góp phần tích cực cải thiện mọi mặt chất lượng dịch vụ của các hoạt động xuất nhập khẩu, tạo thuận lợi thương mại mà còn giúp cơ quan Hải quan hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Điểm nhấn chính là kết quả thu ngân sách nhà nước năm 2017 đạt trên 10.000 tỷ đồng, vượt chỉ tiêu Bộ Tài chính và UBND tỉnh giao, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ninh.

Tiến sĩ Nguyễn Đức Nhật, Tư vấn trưởng CDCI khẳng định: Cục Hải quan Quảng Ninh là đơn vị tiên phong trong tỉnh Quảng Ninh nói riêng và trong cả nước nói chung khi triển khai đánh giá năng lực cạnh tranh từ cấp cơ sở. Đặc biệt, với nhiều tiêu chí “nhạy cảm” như: Chi phí không chính thức, thời gian thực hiện thủ tục hành chính, tính minh bạch… được đưa ra phân tích, đánh giá khách quan cho thấy sự vào cuộc quyết liệt, quyết tâm đổi mới, sáng tạo và sự chủ động đồng hành, nâng tầm mối quan hệ với đối tác, với khách hàng doanh nghiệp của Hải quan Quảng Ninh. Nhiều doanh nghiệp đánh giá: “Đây là lần đầu tiên doanh nghiệp được “chấm điểm” Hải quan. Điều này cho thấy sự thay đổi tích cực của cơ quan Hải quan trong việc chủ động tìm đến và hỗ trợ doanh nghiệp.

Theo đồng chí Bùi Văn Khắng, năm 2018 Hải quan Quảng Ninh tiếp tục đưa chủ trương chính sách của tỉnh xuống từng CBCC. Đặc biệt, lựa chọn các chỉ số: Chi phí không chính thức; tính minh bạch; mức độ thuận tiện thực hiện thủ tục hải quan để đột phá. Qua đó, Cục sẽ đơn giản hóa các thủ tục hành chính; giảm thời gian thông quan hàng hóa cho doanh nghiệp; xây dựng đề án quản lý tập trung thông quan tại TP Móng Cái với sự đột phá mạnh mẽ về phương pháp, mô hình quản lý; mở rộng đánh giá với Phòng Thuế XNK và Phòng Giám sát quản lý về hải quan (hai phòng cung cấp nhiều thủ tục liên quan đến doanh nghiệp nhiều nhất). Tiếp tục đồng hành cùng cơ sở; bám sát phương châm và quan điểm chỉ đạo "ba đồng hành", "bốn bám". Triển khai quyết liệt các nhóm nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng lực lượng, cải cách hành chính, thu ngân sách và đấu tranh chống buôn lậu tạo môi trường lành mạnh, cạnh tranh, phát triển…

Thanh Hằng