Mùa dong buồn

Dong riềng là cây xóa nghèo cho khá nhiều hộ gia đình ở các xã khó khăn của huyện Bình Liêu. Tháng 11 hàng năm, những người trồng dong riềng ở huyện bắt tay vào vụ thu hoạch sau gần một năm chăm bón. Năm nay, niềm hồ hởi của người trồng dong riềng được thay thế bằng nỗi buồn, vì năng suất không cao.

Dong riềng của thôn Ngàn Mèo Trên, xã Lục Hồn, huyện Bình Liêu bị chết úng do mưa nhiều.

Những đợt mưa kéo dài tháng 8 và tháng 9 vừa qua đã quá sức chịu đựng của cây dong riềng. Vậy là dong chuyển từ mầu xanh sang úa vàng, rồi héo dần. Bình thường, trước khi được thu hoạch khoảng 1 tháng, dong thường héo dần thân để tập trung chất dinh dưỡng vào nuôi củ. Thế nhưng năm nay, dong héo thân trước hơn  2 tháng, đồng nghĩa với việc khi củ chưa đủ thời gian để tạo tinh bột thì thân đã úa. Theo lãnh đạo Phòng NN&PTNT huyện Bình Liêu, thì toàn huyện có gần 50ha dong riềng bị chết héo.

Chị Hà Thị Hương, thôn Nà Áng, xã Đồng Tâm, huyện Bình Liêu buồn bã vì ruộng dong chết héo.

Đồng Tâm là xã trồng nhiều dong riềng, trong 40ha thì đã có 10ha bị úng thối. Chúng tôi đến Nà Áng, là thôn đang trong kế hoạch ra khỏi diện đặc biệt khó khăn của xã vào năm sau. Anh Hoàng Thanh Nàm, Trưởng thôn, cho hay: “Thôn có 83 hộ dân thì có 53 hộ trồng dong với diện tích 8ha, tất cả các hộ trồng dong đều lâm vào cảnh dong chết héo. Cây dong riềng nhiều năm qua là cây xóa nghèo của thôn, vậy mà…”. Trưởng thôn Nà Áng dẫn tôi đến thăm khu ruộng của chị Hà Thị Hương người trong thôn. Tuy chị Hương trồng không nhiều, chỉ 1.600m2, những năm trước cho thu hoạch khoảng 2 tấn củ/năm, thế nhưng năm nay đành chấp nhận thu được chừng nào hay chừng đấy. Các gốc dong của nhà chị Hương đều đang nảy mầm non mọc cây mới. Trưởng thôn Nà Áng nhìn ruộng dong thở dài: “Dong nẩy mầm ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng củ, vì củ phải nuôi mầm cây. Thế nhưng lấy mầm củ này để trồng vụ dong mới cũng không được, vì dong được trồng vào sau Tết Nguyên đán mới đúng vụ, nghĩa là còn vài tháng nữa, vậy là cái gì cũng dở”.

Dong riềng chưa thu hoạch đã mọc mầm mới, ảnh hưởng đến chất lượng củ.

Xã Húc Động có hơn 51ha dong riềng là xã trồng dong nhiều nhất huyện và cũng là xã có diện tích dong bị chết úa nhiều nhất. Hàng năm sản lượng dong củ ở Húc Động được khoảng 2.000 tấn. Năm nay, chỉ hi vọng đạt được 70% năm trước. Tuy diện tích dong bị chết úa chừng 11ha, nhưng dong mọc mầm cũng ảnh hưởng đến năng suất. Anh La A Chiu, thôn Nà Ếch, là người có nhiều kinh nghiệm sản xuất miến dong ở Húc Động, cho hay: “Dong năm nay mọc mầm, cho ra ít bột. Mọi năm tôi chỉ cần 10 cân củ là làm được 1 cân miến, nhưng năm nay phải cần tới 13 cân củ mới ra được 1 cân miến. Giá dong hiện nay là 3.000 đồng/kg, đồng nghĩa với việc để làm 1kg miến năm nay, sẽ phải chi thêm 9.000 đồng nữa để mua dong củ”.

Từ sự việc trên cho thấy, công tác quy hoạch hệ thống tiêu thoát nước cho các khu vực trồng dong riềng tập trung cần được chính quyền địa phương quan tâm hơn nữa.

Công Thành