Nâng cao chất lượng tàu chở khách ra các tuyến đảo

Năm 2008 từ chỗ toàn tỉnh chỉ có 7 chiếc tàu khách vỏ gỗ phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân các tuyến đảo như Cô Tô, Quan Lạn, Ngọc Vừng... với tần suất 2 chuyến/ngày thì đến nay, do nhu cầu du lịch tăng nhanh nên, phương tiện vận tải biển đã gia tăng  mạnh về số lượng với 79 tàu. Tuy nhiên, đội tàu vận tải khách đã bộc lộ không ít bất cập, cả về công tác quản lý cũng như đảm bảo an toàn phương tiện.

[links()]

Nhiều bất cập nảy sinh

Là một trong 5 trung tâm du lịch trọng điểm của tỉnh, những năm qua du lịch ra các tuyến đảo thuộc huyện Vân Đồn và Cô Tô phát triển hết sức mạnh mẽ, thu hút đông đảo khách du lịch trong và ngoài nước.

Chỉ tính riêng huyện Cô Tô, nếu năm 2010, huyện đảo đón 3.500 lượt khách, thì đến nay con số này đã tăng gấp gần 100 lần. Trong 9 tháng năm 2017, huyện đã đón gần 300.000 lượt khách, cao điểm ngày lễ, đón từ 4.000-5.000 lượt khách/ngày, vượt số lượng khách của cả năm 2010.

Do lượng khách có nhu cầu ra các tuyến đảo tăng cao, dịp hè năm 2016 một số người còn huy động cả xuồng nhỏ không được cấp phép để đón khách.

Lượng khách ra các tuyến đảo tăng cao, đã đóng góp quan trọng cho sự phát triển kinh tế địa phương nói riêng và du lịch của tỉnh nói chung. Các đơn vị kinh doanh vận tải khách đường thủy nội địa các tuyến đảo đã quan tâm, đầu tư phương tiện, đáp ứng nhu cầu đi lại, vận tải hàng hóa của nhân dân và du khách.

Tuy nhiên, đến thời điểm này, hầu hết phương tiện hoạt động tại đây đều phát triển theo hướng tự phát, chưa có quy hoạch, kế hoạch cụ thể. Để đáp ứng nhu cầu du khách, lượng phương tiện tăng nhanh theo kiểu “mạnh ai, nấy làm” đã dẫn đến có thời điểm số lượng tàu vượt quá so với nhu cầu, chất lượng kỹ thuật, dịch vụ không đáp ứng được yêu cầu, dẫn đến tình trạng cạnh tranh không lành mạnh.

Còn nhớ dịp hè năm 2016, Bến cảng khách Cái Rồng chưa hoàn thiện và đưa vào hoạt động, tuy nhiên vì cái lợi trước mắt, tại công trình bến đã một số phương tiện "3 không" (không đăng ký, không đăng kiểm, không có giấy phép hoạt động) tự ý vào đón khách ra các tuyến đảo, nhiều tàu còn tranh thủ huy động cả xuồng nhỏ để đón khách, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ATGT đường thủy.

Tuy đã được lực lượng chức năng của tỉnh kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý, song những hình ảnh xấu đó đã khiến hoạt động vận tải hành khách tại cảng Cái Rồng và hoạt động du lịch bị ảnh hưởng không ít.

Thêm nữa, dù được đầu tư, nâng cấp, song tiêu chuẩn kỹ thuật một số tàu còn chưa phù hợp với điều kiện thời tiết, thủy văn, địa hình ra các tuyến đảo. Cụ thể như: Tuyến Vân Đồn - Cô Tô vẫn có một số phương tiện nhỏ, phương tiện hoán cải, chất lượng hạn chế hoạt động trong điều kiện sóng gió. Đặc biệt đoạn từ Cửa Đối đến Cô Tô là vùng biển hở, chịu nhiều tác động trực tiếp của gió, sóng lớn, điều kiện thời tiết phức tạp dẫn đến số ngày tàu phải dừng hoạt động do thời tiết xấu (sóng gió từ cấp 5 trở lên) bình quân khoảng 45 ngày/năm, ảnh hưởng lớn đến hoạt động du lịch khi du khách bị “mắc kẹt” trên đảo.

Do lượng tàu tăng nhanh, trong khi phương thức điều hành vận tải của chủ tàu chưa hợp lý, cộng với đặc thù hoạt động của đội tàu chủ yếu tập trung từ tháng 5 đến tháng 9 hằng năm, dẫn đến hiệu suất khai thác thấp, đặc biệt vào mùa đông, gây lãng phí, hiệu quả chưa cao. Đơn cử như tuyến Cô Tô - Thanh Lân vẫn hoạt động theo mô hình bến khách ngang sông (không có Cảng vụ quản lý), trong khi lưu lượng khách đang tăng rất nhanh...

Nâng cao chất lượng dịch vụ

Mục tiêu của tỉnh là trở thành tỉnh dịch vụ - công nghiệp vào năm 2020, vì thế thời gian qua, Quảng Ninh đã dành nhiều nguồn lực, có nhiều đổi mới để phát huy lợi thế phát triển dịch vụ - du lịch. Thực tế cho thấy hoạt động du lịch của Quảng Ninh đang trong giai đoạn chuyển đổi từ số lượng sang chất lượng, một số lĩnh vực còn yếu và thiếu đang được lên kế hoạch đầu tư nâng cao chất lượng.

Đặc biệt, đối với hoạt động du lịch ra các tuyến đảo thuộc huyện Vân Đồn, Cô Tô, trong tương lai đây sẽ là trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng cao cấp khi Khu hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn được hình thành, các tuyến đảo sẽ là điểm đến hấp dẫn du khách. Và khi đó chắc chắn rằng nhu cầu ra các tuyến đảo sẽ còn tiếp tục tăng cao.

Khách du lịch qua Cảng tàu khách Cái Rồng ra các tuyến đảo trong dịp hè năm 2017.

Do vậy, chất lượng phương tiện vận tải ra các tuyến đảo cũng cần bám kịp với xu thế phát triển của tỉnh, đó là kịp thời khắc phục những tồn tại, bất cập để phục vụ an toàn cao nhất với chất lượng dịch vụ tốt nhất cho khách du lịch và nhân dân.

Để làm được điều này, đồng chí Bùi Hồng Minh, Phó Giám đốc Sở GTVT cho rằng: Cần có đội tàu vận tải khách thủy nội địa đẳng cấp, thương hiệu, phát triển theo đúng định hướng để khai thác phương tiện một cách có hiệu quả, phù hợp với luồng tuyến đảm bảo an toàn. Sở GTVT đã tham mưu với UBND tỉnh xây dựng kế hoạch phát triển đội tàu vận tải khách từ bờ ra đảo đến năm 2020, định hướng đến năm 2025.

Theo đó, đội tàu sẽ được đầu tư, nâng cấp đồng bộ với phát triển luồng, tuyến, cảng, bến, hệ thống dịch vụ hỗ trợ; phù hợp với khả năng tiếp nhận, phục vụ khách du lịch tại các đảo; có quy mô và cơ cấu hợp lý trên từng tuyến. Bên cạnh đó, chất lượng kỹ thuật, dịch vụ phương tiện sẽ được kiểm soát chặt chẽ, chú trọng nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp đội ngũ thuyền viên, người điều khiển phương tiện để đạt đến độ chuyên nghiệp, an toàn, đẳng cấp. Ngành GTVT sẽ chú trọng phát triển tàu cao tốc, khuyến khích phát triển tàu có thể hoạt động trong điều kiện thời tiết sóng, gió đến cấp 6 để đảm bảo an toàn khi vận chuyển khách, nhanh chóng giải tỏa khách ngày cao điểm; đồng thời, từng bước thay thế tàu vỏ gỗ bằng tàu vỏ thép hoặc tương đương để đảm bảo an toàn hơn...

Để hiện thực hóa các kế hoạch phát triển này, thiết nghĩ, cần phải có sự thống nhất và quyết tâm từ nhiều phía. Để đổi mới chất lượng phương tiện, tỉnh cần có cơ chế, lộ trình quy định cụ thể, có những ưu đãi, hỗ trợ đặc thù đối với chủ phương tiện, xây dựng thương hiệu riêng cho đội tàu đưa khách ra các tuyến đảo. Cùng với đó, tiếp tục huy động nguồn lực xã hội để đầu tư, nâng cấp đồng bộ hệ thống cảng bến. 

Khu hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn đang hình thành, đây cũng là cơ hội, lợi thế để du lịch các tuyến đảo phát triển trở thành mắt xích quan trọng của trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng cao cấp và cũng là cơ hội để các đội tàu tự đổi mới, nâng cao chất lượng đạt đến độ đẳng cấp, sang trọng, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.

Đỗ Phương