Giải ngân vốn đầu tư XDCB: Tại sao chậm?

Đến hết quý II năm 2017, tổng nguồn vốn giải ngân xây dựng cơ bản (XDCB) đạt gần 2.800 tỷ đồng, đạt trên 33% kế hoạch năm. Thời gian còn lại của năm 2017, các sở, ngành, địa phương đang tập trung các giải pháp tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, nhằm góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế - xã hội đề ra.

Theo đánh giá của Sở KH&ĐT, đến hết quý II-2017 còn rất nhiều chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân thấp, cá biệt còn những đơn vị có tỷ lệ giải ngân dưới 10%. Nguyên nhân dẫn đến tiến độ giải ngân các công trình, dự án thấp thì nhiều, nhưng chủ yếu là do công tác chuẩn bị đầu tư còn mất nhiều thời gian. Thời gian từ khi triển khai lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công, tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà thầu đến tổ chức thi công, thanh, quyết toán do chủ đầu tư còn lúng túng, thiếu chủ động trong việc thực hiện theo trình tự, theo quy định của Luật Xây dựng, Luật Đầu tư công... Vì vậy, nhiều công trình, dự án phải sang đầu quý II-2017 mới được khởi công, khối lượng công trình thực hiện không cao, nên ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân. Một số dự án mới đã được bố trí kế hoạch vốn, tuy nhiên, đến nay vẫn chưa được phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Ngoài ra, công tác trình thẩm định hồ sơ thiết kế bước 2 của một số chủ đầu tư còn hạn chế, làm chậm tiến độ thẩm định của các sở chuyên ngành.

Thi công cao tốc Hạ Long - Vân Đồn đoạn qua huyện Hoành Bồ.

Một nguyên nhân khác dẫn đến việc giải ngân chậm là các chủ đầu tư không chủ động được nguồn vốn cho đầu tư công trình mới, mà phải đợi tỉnh phân bổ theo kế hoạch. Đối với các dự án sử dụng vốn ngân sách cấp xã, do các xã quyết định đầu tư làm chủ đầu tư, chủ đầu tư là UBND cấp xã phải thực hiện uỷ thác, ký hợp đồng quản lý dự án cho ban quản lý dự án để quản lý thực hiện. Điều này phần nào đã quản lý tốt chất lượng, tiến độ các dự án đầu tư xây dựng tại các địa phương. Tuy nhiên, thực tế triển khai đang gặp một số khó khăn vướng mắc, do quy mô các dự án này thường nhỏ nhưng số lượng lại rất nhiều. Trong khi đó, các thủ tục liên quan đến quản lý dự án, công trình vẫn phải thực hiện đúng các bước theo quy định, nhưng đội ngũ cán bộ của các ban quản lý dự án của các địa phương phần nào chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý này.

Hiện các địa phương đã tích cực vào cuộc để đẩy nhanh tiến độ giải ngân. TP Hạ Long là địa phương có tổng vốn đầu tư XDCB tương đối lớn. Năm 2017, tổng vốn đầu tư XDCB của thành phố trên 1.200 tỷ đồng với gần 200 dự án, công trình khởi công mới và chuyển tiếp từ năm 2016. Đến hết tháng 6-2017, tổng vốn giải ngân ước đạt trên 475 tỷ đồng, bằng 38,83% kế hoạch, luỹ kế khối lượng hoàn thành đạt 437,2 tỷ đồng. Đối với 73 dự án, công trình đầu tư mới, toàn bộ các dự án đã được TP Hạ Long phê duyệt lựa chọn nhà thầu trước ngày 30-4-2017 theo đúng tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh. Ông Vũ Ngọc Lâm, Phó phòng Tài chính - Kế hoạch TP Hạ Long, cho biết: Thành phố đang tích cực triển khai thi công hoàn thành các dự án chuyển tiếp, các dự án đã khởi công; khẩn trương lập hồ sơ quyết toán các dự án hoàn thành. Tiến hành lựa chọn nhà thầu, triển khai khởi công với các công trình đầu tư mới nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân kế hoạch vốn đầu tư XDCB trong năm 2017.

Trong những năm gần đây, tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản của tỉnh trung bình hàng năm đạt khoảng 10.000 tỷ đồng. Quảng Ninh cũng là địa phương nằm trong số 5 tỉnh, thành phố có nguồn vốn đầu tư XDCB lớn nhất trong cả nước, việc để nguồn vốn đầu tư nằm yên trong kho bạc, không giải ngân đúng tiến độ là vấn đề cần nhanh chóng tháo gỡ. Vì vậy, để hoàn thành kế hoạch giải ngân vốn đầu tư XDCB năm 2017, các chủ đầu tư là các sở, ban, ngành và các địa phương trong tỉnh cần nêu cao tinh thần trách nhiệm quản lý hiệu quả nguồn vốn ngân sách, đúng mục đích, tránh thất thoát, lãng phí, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Hiểu Trân