Thách thức trong nâng cao chỉ số PAPI

Những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã quyết liệt chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương, đơn vị tập trung nâng cao chất lượng quản trị và hành chính công cũng như cải thiện điểm số của từng trục nội dung chỉ số PAPI của tỉnh.

Người dân đến Bộ phận “Tiếp nhận và trả kết quả hiện đại” phường Hồng Hà (TP Hạ Long) để giải quyết TTHC.

Đặc biệt, năm 2016, tỉnh đã xây dựng chủ đề công tác năm “Nâng cao chất lượng quản trị và hành chính công; xây dựng thành phố du lịch Hạ Long”; ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tăng cường kỷ luật, kỷ cương công chức... Từ tỉnh đến cơ sở đã tổ chức nhiều lớp tập huấn cho CB,CC,VC của các sở, ban, ngành, địa phương về các nội dung liên quan đến chỉ số PAPI. Các đơn vị, địa phương cũng chủ động nâng cao vai trò và hiệu quả hoạt động của chính quyền các cấp, nhất là việc cung ứng dịch vụ hành chính công, trọng tâm là giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) cho tổ chức và cá nhân; triển khai xây dựng triển khai bộ phận “tiếp nhận và trả kết quả”, “tiếp nhận và trả kết quả hiện đại cấp xã”, theo lộ trình. Đồng thời, rà soát, chuẩn hoá, công bố bộ TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết; đưa 100% TTHC vào giải quyết tại Trung tâm Hành chính công tỉnh và cấp huyện theo nguyên tắc “tiếp nhận, thẩm định và phê duyệt tại Trung tâm” và cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức khi giải quyết TTHC...

Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công của tỉnh (PAPI) được tiến hành khảo sát từ năm 2011 đến 2014 và lựa chọn 3 xã, phường thuộc TP Hạ Long và huyện Hải Hà. Từ năm 2015-2016, tiến hành điều tra tại 12 thôn, khu thuộc 6 xã, phường của 3 địa phương TP Hạ Long, huyện Hải Hà, huyện Bình Liêu. 240 người dân của 3 địa phương được lựa chọn điều tra. Theo kết quả đánh giá, từ năm 2011 đến năm 2013, chỉ số PAPI của Quảng Ninh đạt mức trung bình thấp. Cụ thể, năm 2013 và 2014, Quảng Ninh lần lượt xếp hạng thứ 61 và 52/63 tỉnh, thành phố. Năm 2015, tỉnh vươn lên đáng kể, chỉ số PAPI xếp hạng thứ 32/63 tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, kết quả điều tra, đánh giá chỉ số PAPI năm 2016, nhiều trục nội dung của chỉ số đi xuống, dẫn đến điểm số của Quảng Ninh nằm trong nhóm các tỉnh, thành phố đạt thấp nhất cả nước.

Theo báo cáo khảo sát và đánh giá chỉ số PAPI năm 2016 của tỉnh, nhiều điểm số các trục nội dung của chỉ số PAPI giảm mạnh. Kết quả xếp hạng của tỉnh ở mức thấp có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Điểm số của trục nội dung về sự tham gia của người dân ở cấp cơ sở của tỉnh nằm trong nhóm các tỉnh, thành phố đạt điểm thấp nhất (4,86 điểm), xếp thứ 53/63 tỉnh, thành phố, so với năm 2015 thấp hơn 0,34 điểm, giảm 40 bậc. Nguyên nhân của sự sụt giảm được xác định là do chính quyền cơ sở chưa thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật nói chung và những quy định của pháp luật liên quan trực tiếp đến người dân. Trên thực tế, các xã, phường được tiến hành điều tra khảo sát chỉ số PAPI đều có văn bản, đưa ra các vấn đề liên quan đến hoạt động của xã, phường để xin ý kiến của nhân dân, tuy nhiên số người dân tham gia ý kiến rất ít và chỉ có số rất ít người dân chủ động tham gia ý kiến với chính quyền. Bên cạnh đó, hiệu quả hoạt động của ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư cộng đồng ở một số địa phương chưa thật sự tốt...

Đối với trục nội dung về công khai, minh bạch, điểm số và thứ hạng của trục nội dung này đều sụt giảm so với năm 2015. Nguyên nhân của những hạn chế được xác định rõ; trong đó chỉ số nội dung thành phần về công khai thu, chi ngân sách cấp xã, phường, việc niêm yết, công khai nội dung này tại trụ sở làm việc ở một số vị trí chưa thuận lợi cho người dân nắm bắt. Việc công khai kế hoạch sử dụng đất và khung giá bồi thường thu hồi đất đã được tập trung thực hiện, tuy nhiên nhiều địa phương có địa điểm niêm yết, công khai lại không thuận lợi để người dân tiếp cận thông tin. Theo như kết quả điều tra chỉ số PAPI năm 2016, tại các địa phương được tiến hành khảo sát, tỷ lệ người trả lời được biết kế hoạch sử dụng đất tại địa phương chỉ ở mức 13,6%; những ý kiến đóng góp vào kế hoạch sử dụng đất ở địa phương hầu như không được chính quyền địa phương tiếp thu ý kiến...

Hay như trục nội dung về TTHC công, một số địa phương chưa thường xuyên cập nhật TTHC mới ban hành, vẫn còn tình trạng niêm yết, công khai TTHC theo quyết định công bố cũ; phí và lệ phí chưa được niêm yết, công khai đầy đủ hoặc chậm công khai những TTHC đã được UBND tỉnh công bố. Một số đơn vị, địa phương chưa quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành nên kết quả giải quyết TTHC ở một số lĩnh vực, như cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cấp giấy phép xây dựng còn gây khó khăn cho tổ chức, công dân... Bên cạnh những nguyên nhân này, trong công tác điều tra chỉ số PAPI tại tỉnh cũng gặp một số khó khăn, như: Việc lựa chọn mẫu điều tra, khảo sát chỉ số PAPI chưa thật sự phù hợp để đánh giá hiệu quả hoạt động của cả hệ thống chính quyền các cấp của tỉnh; nhiều địa phương được chọn điều tra còn nằm trong diện điều kiện kinh tế khó khăn, trình độ dân trí hạn chế. Số lượng phiếu điều tra còn ít; bộ câu hỏi để điều tra, khảo sát đối với người dân dài và khó đối với những người có trình độ thấp..., nên đã phần nào làm ảnh hưởng đến kết quả đánh giá chỉ số PAPI của tỉnh.

Nỗ lực nâng cao chỉ số PAPI

Với quyết tâm xây dựng nền hành chính phục vụ, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; từng bước nâng cao chất lượng quản trị và hành chính công trong năm nay và những năm tiếp theo, tỉnh đã đề ra nhiều giải pháp tiếp tục chỉ đạo, triển khai. Trong đó, thủ trưởng các sở, ban, ngành, chủ tịch UBND các địa phương phải thực hiện nghiêm túc các nội dung của Kế hoạch số 916/KH-UBND ngày 25-2-2016 về nâng cao chỉ số PAPI của tỉnh; nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền các cấp, đảm bảo cá nhân và tổ chức hài lòng với sự phục vụ của các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn. Đồng thời, tiếp tục rà soát, cắt giảm thời gian, thành phần hồ sơ các TTHC, đặc biệt là TTHC liên quan đến đầu tư, đất đai, đăng ký kinh doanh, cấp phép xây dựng... Bên cạnh đó, phải đổi mới công tác vận động người dân tham gia đóng góp ý kiến đối với các sách lược phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là tham gia vào quá trình cải thiện hạ tầng cơ sở. Đối với cấp xã, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả việc công khai, minh bạch danh sách hộ nghèo và bảng kê thu, chi ngân sách cấp xã, phường tại bảng tin ở trụ sở UBND cấp xã và thực hiện niêm yết tại nhà văn hoá thôn, khu, nhà sinh hoạt cộng đồng, hoặc qua hệ thống loa phát thanh để người dân dễ tiếp cận. Các cơ quan, đơn vị, địa phương chủ động gặp gỡ, tiếp xúc với người dân thông qua các cuộc họp tổ dân, khu phố; tạo điều kiện để người dân tiếp cận, trao đổi và giải đáp kịp thời, có hiệu quả những khó khăn, vướng mắc trong các hoạt động, đời sống của người dân. MTTQ và các tổ chức đoàn thể, chính trị - xã hội các cấp phối hợp chặt chẽ với chính quyền các cấp để bàn, có giải pháp cụ thể tăng cường hiệu quả hoạt động của chính quyền, đảm bảo trách nhiệm giải trình của chính quyền với người dân... Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong thực thi nhiệm vụ của CB,CC; đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác phòng, chống tham nhũng và xử lý vi phạm... cũng được cấp uỷ, chính quyền tỉnh quyết liệt trong chỉ đạo, thực hiện.

Theo kế hoạch, ngày 20-5 này tỉnh tổ chức hội nghị tham vấn các giải pháp nâng cao chỉ số PAPI của tỉnh năm 2017.

Nguyễn Huế