Tự chủ 100% tài chính tại một trung tâm khoa học và sản xuất

Trung tâm Khoa học & Sản xuất lâm nông nghiệp Quảng Ninh được UBND tỉnh giao tự chủ 100% về tài chính từ năm 2015. Quá trình tự chủ, đơn vị gặp nhiều khó khăn, đến nay công nợ khoảng 3,7 tỷ đồng. Trong đó, nợ ngân sách (vay tạm ứng thanh toán lương, BHXH, BHYT, chi phụ cấp cho CBCNVLĐ) là 1,52 tỷ đồng; nợ BHXH còn 427 triệu đồng... Tuy nhiên, do xác định tự chủ là việc làm cần thiết giúp đơn vị phát triển nhanh, mạnh, góp phần giảm gánh nặng ngân sách, Trung tâm đã đưa ra nhiều giải pháp, quyết tâm “tự lập” khi dứt “bầu sữa ngân sách”.

Vườn ươm cây giống phục vụ trồng rừng ngập mặn tại xã Hải Tiến, TP Móng Cái của Trung tâm.

Ông Nguyễn Thái Duy, Giám đốc Trung tâm, cho biết: Trung tâm đã tổ chức nhiều cuộc họp Ban Giám đốc, toàn thể CBCNVLĐ trong đơn vị để tìm hướng đi, giải pháp đưa Trung tâm thoát khỏi tình trạng lúng túng khi tự chủ.

Qua đó, Trung tâm xác định năm 2017 và những năm tiếp theo vẫn phải duy trì thế mạnh gần 60 năm của đơn vị là nghiên cứu khoa học; tăng cường ứng dụng sản xuất giống nông, lâm; xây dựng bộ giống cung cấp ra thị trường. Trong đó, phát triển dòng cây bản địa truyền thống như lim, dổi, thông... Theo ông Duy, mỗi năm tỉnh cũng giải ngân tạo dựng và trồng bổ sung, thay thế rừng bản địa hàng trăm tỷ đồng, vì thế Trung tâm đã ươm tạo nguồn, đề xuất tỉnh cho đơn vị cung cấp giống cây trồng bản địa. Song song với đó, Trung tâm cũng thành lập mới một đội dịch vụ trồng rừng chuyên phục vụ cho các dự án trong tỉnh, tạo việc làm thường xuyên cho người lao động.

Đón đầu Dự án trồng và khôi phục rừng ngập mặn giai đoạn 2015-2020 của tỉnh, Trung tâm đã đi sâu phát triển vườn ươm cây ngập mặn ở khu vực Móng Cái, Tiên Yên, Vân Đồn. Hiện Trung tâm đã và đang ươm cấy cây trang ở xã Hải Tiến, TP Móng Cái với 45 vạn cây; khi thị trường mở rộng sẽ ươm từ 60 vạn-1 triệu cây cung cấp cho các dự án. Được sự hỗ trợ của tỉnh trong quá trình tự chủ, Trung tâm đã phối hợp với Công ty TNHH MTV Môi trường của TKV trồng 16ha các loại cây lấy dầu, phủ xanh đồi trọc, tiến tới nhân rộng ra tất cả diện tích đồi trọc trên các mỏ.

Xác định hoa lan là sản phẩm được thị trường ưa chuộng, mỗi năm Trung tâm phải nhập hàng vạn cây phục vụ nhu cầu chơi Tết của người dân, vì thế, đơn vị đã thành lập đoàn công tác sang Trung Quốc ký hợp tác, mời các chuyên gia sang trao đổi về khoa học kỹ thuật, phát triển công nghệ sản xuất hoa lan, đặc biệt là lan hồ điệp. Dự định sau khi sản xuất thành công, Trung tâm sẽ nhân rộng, cung cấp giống và hỗ trợ kỹ thuật cho người dân.

Trung tâm đặc biệt quan tâm đến đào tạo đội ngũ làm công tác nghiên cứu, tăng cường tiếp thị, mở rộng thị trường. Nhờ đó, năm 2016, doanh thu của đơn vị đạt trên 7,4 tỷ đồng, dù lợi nhuận chưa có nhưng bước đầu đã đảm bảo các khoản chi, trả nợ BHXH cho người lao động theo lộ trình.

Ý tưởng, giải pháp đã có, nhưng để thực hiện được chắc chắn sẽ gặp không ít khó khăn. Bởi Trung tâm là một trong những đơn vị tự chủ 100%, tiềm lực và nguồn lực đều thiếu, yếu, lúng túng trong việc chuyển đổi mô hình sang công ty cổ phần. Đặc biệt, do còn nợ ngân sách 1,52 tỷ đồng nên chưa thể có nguồn tài chính để chuyển đổi. Vì thế, để Trung tâm tự chủ thành công thì cần rất nhiều sự hỗ trợ của tỉnh, sở, ban, ngành. Trước tiên, theo Giám đốc Trung tâm, đơn vị rất cần tỉnh hỗ trợ giải quyết khoản ngân sách còn nợ nhằm làm minh bạch tài chính trước khi chuyển đổi. Bản thân đơn vị cũng đặt ra mục tiêu trong 3 năm tới sẽ hoàn trả các khoản nợ khác. Bên cạnh đó, tạo điều kiện để Trung tâm liên kết, liên doanh với các đơn vị có nguồn lực tài chính phát triển sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ vay vốn nghiên cứu Dự án khoa học đông trùng hạ thảo từ nguồn Quỹ phát triển khoa học - công nghệ của tỉnh; giúp Trung tâm thực hiện đúng chuyên ngành, duy trì đội ngũ làm khoa học, tạo điều kiện về hành lang để tiếp tục phối hợp với Bộ KH&CN tiếp quản công nghệ, đặc biệt công nghệ sản xuất các bộ giống để đưa về địa phương, từ đó nhân rộng ra các huyện, thị xã, thành phố; hỗ trợ đơn vị đi sâu ươm trồng, cung cấp giống cây ngập mặn ở các huyện, thị xã, thành phố...

Mong rằng, với sự vào cuộc tháo gỡ khó khăn của tỉnh, các sở, ngành và sự quyết tâm của mình, Trung tâm Khoa học & Sản xuất lâm nông nghiệp sẽ từng bước đứng vững trên thị trường, hoàn tất việc chuyển đổi mô hình sang công ty cổ phần.

Thanh Hằng