Động lực làm giàu của người dân Bình Liêu

Huyện Bình Liêu hiện có 4 cơ sở chế biến miến dong lớn và 20 hộ chế biến nhỏ lẻ với tổng công suất thiết kế gần 20.000 tấn củ nguyên liệu/năm. Tuy nhiên, sản lượng củ dong riềng trồng trên toàn tỉnh mới đạt khoảng 6.500 tấn/năm (diện tích gần 230ha, năng suất trung bình 30 tấn/ha), trong đó huyện Bình Liêu đạt trên 4.500 tấn (diện tích 154ha) không đủ đáp ứng nhu cầu của các cơ sở sản xuất.

Giống dong riềng DR3 phát triển tốt, cho năng suất cao khi trồng trên sườn dốc, đỉnh đồi, phù hợp với thổ nhưỡng, địa hình của huyện Bình Liêu. Trong ảnh: Các cán bộ nông nghiệp nghiệm thu giống DR3 được trồng trên địa bàn xã Vô Ngại, huyện Bình Liêu.

Tình trạng thiếu nguyên liệu củ dong riềng để sản xuất miến trên địa bàn huyện Bình Liêu ngày càng trầm trọng bởi sản phẩm miến dong Bình Liêu được tiêu thụ trên thị trường ngày càng lớn, các cơ sở sản xuất luôn thiếu hàng, thậm chí nhiều thời điểm không có để bán. Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Bình Liêu, đơn vị sản xuất miến dong lớn nhất huyện với công suất thiết kế trên 12.000 tấn củ/năm, tuy nhiên, hiện trung bình mỗi năm Công ty chỉ thu mua được gần 4.000 tấn củ.  

Xác định rõ tình trạng này, huyện Bình Liêu và các cơ sở sản xuất miến dong trên địa bàn đang tích cực khuyến khích người dân tập trung mở rộng diện tích cây dong riềng. Huyện Bình Liêu có cơ chế hỗ trợ người dân trồng dong riềng, tăng cường công tác thử nghiệm các giống dong riềng mới, sản lượng, chất lượng cao và chuyển giao quy trình trồng, chăm sóc cho nông dân. Đến thời điểm này, trên toàn huyện đang triển khai 3 giống dong riềng DR1, DR2, DR3 cho năng suất cao (trên 60 tấn/ha) và đều thích ứng tốt với đồng đất Bình Liêu. Trong đó, giống DR3 còn rất phù hợp với diện tích đất đồi cao, vốn là quỹ đất Bình Liêu đang còn rất lớn (khoảng 2.000ha). Đây là cơ sở để huyện mở rộng diện tích loại cây trồng này theo quy hoạch đến năm 2020 lên 500ha dong riềng.

Công nhân Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Bình Liêu vận hành dây chuyền chế biến miến dong.

Cùng với các chính sách chung, các cơ sở sản xuất miến dong đã dành những điều kiện ưu đãi tốt nhất cho người trồng cây dong riềng. Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Bình Liêu đã ứng giống đổi sản phẩm thu hoạch cho bà con (1kg giống tính bằng 3kg củ thu hoạch); trang sắm thiết bị cân tự động, máy cắt rễ để bà con giảm thời gian cân đo sản phẩm và không phải cắt rễ củ; phương thức thu mua là mua xô, không phân loại sản phẩm, bố trí nhân viên nhận sản phẩm cho bà con 24/24h, thậm chí cho phương tiện đến thu mua ngay tại ruộng và thanh toán luôn khi nhận sản phẩm. Riêng về giá thu mua, Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Bình Liêu đang trả cho bà con 3.500 đồng/kg, cao nhất từ trước đến nay và cao hơn mức thu mua của các tỉnh, thành khác trên dưới 1.000 đồng/kg. Nhằm tiến tới mở rộng vùng nguyên liệu, theo định hướng của huyện Bình Liêu, một số cơ sở sản xuất đã tổ chức liên kết sản xuất với người dân; tiến tới thành lập các tổ hợp tác, tổ liên kết trồng cây dong riềng, nhằm tạo ra các vùng dong riềng với diện tích lớn hơn, dễ dàng trong khâu chăm sóc và thu hoạch, từ đó nâng cao sản lượng và chất lượng.

Chính từ những nỗ lực trên, nên hiện nay, người dân Bình Liêu đã dành sự quan tâm lớn hơn cho cây dong riềng, trong đó đáng mừng nhất là bước đầu áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Cụ thể, nhiều hộ dân đã chuyển vị trí trồng dong riềng từ vườn nhà, chân đồi lên sườn đồi, đỉnh đồi thấp; mở rộng diện tích trồng; trồng theo quy trình sử dụng phân chuồng ủ để bón cho cây; xây dựng bể, giếng chứa nước để chủ động bổ sung nước tưới cho cây... Chính vì vậy, mỗi ha dong riềng cho năng suất từ 50-60 tấn củ/năm.

Như vậy, tính theo giá thu mua hiện nay, mỗi năm các hộ dân có thu nhập từ 150-200 triệu đồng/ha dong riềng, trừ chi phí sản xuất còn lãi khoảng 40%. Theo ông Hoàng Ngọc Ngò, Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Liêu, thành quả trên là cơ sở để người dân trên địa bàn huyện tập trung phát triển cây dong riềng, từ đó vươn lên thoát nghèo.   

Việt Hoa