Để tạo chỗ đứng vững chắc cho sản phẩm OCOP

Đưa chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm” (OCOP) trở thành chương trình kinh tế quan trọng của tỉnh; quản lý nhãn hiệu OCOP thành thương hiệu trên phạm vi cả nước và quốc tế là những mục tiêu của OCOP giai đoạn 2017-2020. Để đạt được những mục tiêu này thì trước mắt rất cần có những giải pháp để tạo chỗ đứng vững chắc cho các sản phẩm OCOP trên thị trường hiện nay.

Phát triển các sản phẩm OCOP rất cần có những giải pháp để sản phẩm có chỗ đứng vững chắc trên thị trường hiện nay. Trong ảnh: Công nhân Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại thuỷ sản Quảng Ninh đóng gói sản phẩm.

Toàn tỉnh có gần 200 sản phẩm OCOP với bao bì, nhãn mác, kiểu dáng chuyên nghiệp thuộc nhóm thực phẩm, ẩm thực, đồ uống... Theo quy định của Luật An toàn thực phẩm (ATTP), các sản phẩm này phải đăng ký bản công bố hợp quy hoặc công bố phù hợp quy định ATTP với cơ quan nhà nước có thẩm quyền trước khi lưu thông trên thị trường. Trong đó, giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP hoặc ký cam kết sản xuất ATTP chỉ là một trong các điều kiện để sản phẩm được cấp giấy chứng nhận công bố hợp quy hoặc phù hợp quy định ATTP. Tuy nhiên, hiện số sản phẩm OCOP được công bố hợp quy mới chỉ có 21 sản phẩm. Thực tế này cho thấy, các sản phẩm OCOP đang thiếu chính tờ “giấy thông hành” trên thị trường. Nói rõ hơn về vấn đề này, bà Phạm Thị Thu Hiền, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại thuỷ sản Quảng Ninh (Vân Đồn) cho biết: Công ty thường xuyên cử cán bộ tham gia các lớp tập huấn, hướng dẫn thực hiện các thủ tục cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP, công bố chất lượng, công bố hợp quy... do tỉnh và địa phương tổ chức. Tuy nhiên, chưa một cán bộ nào của Công ty có thể thực hiện các thủ tục này. Đây cũng là điều dễ hiểu bởi với hơn 10 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực chế biến thực phẩm mà để hoàn tất các thủ tục, hồ sơ, giấy tờ công bố chất lượng sản phẩm tôi phải mất 2 tháng. Vì thế, hầu hết các HTX, doanh nghiệp, hộ sản xuất đều lúng túng, dè dặt, e ngại khi thực hiện các thủ tục này. Việc thiếu những giấy tờ pháp lý quan trọng này khiến cho nhiều lần đơn vị thực hiện kết nối đưa các sản phẩm OCOP của tỉnh tới thị trường Hà Nội không thành công.

Các sản phẩm OCOP của tỉnh đang được người dân rất ưa chuộng. Song ngoài các kỳ hội chợ thì trung tâm OCOP của các địa phương chỉ trưng bày lèo tèo một vài sản phẩm, nhiều kệ hàng bỏ trống, thường xuyên thiếu hàng. Còn tại các siêu thị, chợ truyền thống, cửa hàng... người dân có tìm mỏi mắt cũng khó thấy các sản phẩm OCOP. Bởi thực tế là không ít các sản phẩm đảm bảo các tiêu chuẩn lại đang thua ngay trên sân nhà. Ông Phạm Việt Trung, Giám đốc Công ty TNHH Nuôi trồng, Sản xuất và Chế biến dược liệu Đông Bắc (TP Cẩm Phả) cho biết: Nếu chỉ trông chờ vào mấy kỳ hội chợ thì doanh nghiệp sớm phá sản. Do đó, để duy trì hoạt động sản xuất, Công ty phải tự loay hoay tìm thị trường tiêu thụ cho sản phẩm. Mặc dù các sản phẩm nông sản của tỉnh rất phong phú, đa dạng, chất lượng cao, song ngoài một số sản phẩm như: Trứng gà Tân An, rượu ba kích, hàu Thái Bình Dương... đang được bày bán tại siêu thị Big C, thì hầu hết các sản phẩm OCOP đều chưa thể tiếp cận với kênh phân phối lớn này. Công ty chúng tôi cũng đã nhiều lần liên hệ, đặt vấn đề, kết nối tiêu thụ sản phẩm trong hệ thống bán hàng của siêu thị Big C, song đều không nhận được sự quan tâm phản hồi. Do đó, bên cạnh các hoạt động xúc tiến thương mại như hội chợ, triển lãm... doanh nghiệp rất cần có sự hỗ trợ của tỉnh trong việc kết nối tiêu thụ, nhất là tại các hệ thống phân phối lớn như các siêu thị Big C, Vinmart, Metro...

Một trong những bất cập hiện nay còn là sự liên kết phát triển sản phẩm OCOP giữa các địa phương, nhất là trong khâu tiêu thụ sản phẩm chưa chặt chẽ. Bên cạnh đó, nhiều địa phương đều có cùng những chủng loại sản phẩm như gà, rượu ba kích, khau nhục, bánh chưng cơm lông, cam... song mẫu mã, bao bì, nhãn mác của các sản phẩm lại không có sự đồng nhất. Điều này cũng khiến hàng giả, hàng nhái dễ trà trộn, bất lợi cho việc xây dựng thương hiệu. Cũng phải nói thêm rằng, không ít các sản phẩm OCOP đều chưa có nghiên cứu, đánh giá, công bố đầy đủ về đặc tính, công dụng, hiệu quả. Trên đây là những hạn chế khiến cho sản phẩm OCOP khó có thể tìm được chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Ngọc Thuỷ, Phó Giám đốc Sở Công Thương, cho biết: Để đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm OCOP, thời gian tới ngành sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan đẩy mạnh các chương trình xúc tiến thương mại, kết nối tiêu thụ với các nhà phân phối trong và ngoài nước, từng bước đưa hội chợ OCOP cấp tỉnh trở thành hoạt động thường niên. Bên cạnh đó, các đơn vị và địa phương cần hỗ trợ tích cực hơn nữa cho các tổ chức, cá nhân đưa khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, kiểu dáng bao bì. Đặc biệt, các địa phương cần rà soát đưa ra các sản phẩm chủ lực để tập trung phát triển, đẩy mạnh liên kết giữa các tổ chức, cá nhân và nhất là thúc đẩy hệ thống bán hàng trực tuyến.

Cao Quỳnh