Đấu giá quyền khai thác khoáng sản: Loại bớt doanh nghiệp thiếu năng lực

Quảng Ninh là địa phương có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú về chủng loại và giá trị sử dụng như: Than, đá vôi, đất sét, cát san lấp, cát thuỷ tinh, pyrophilit… Đến nay, tỉnh đã xác định được 243 mỏ và điểm quặng của 33 loại khoáng sản. Với số lượng mỏ và điểm mỏ nhiều như vậy, việc tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản sẽ là cơ sở quan trọng, tạo ra sân chơi minh bạch cho các doanh nghiệp khai thác khoáng sản, tăng hiệu quả kinh tế cũng như giảm thiểu tác động đến môi trường.

Khai thác chế biến đá vật liệu xây dựng tại Công ty CP Phát triển Miền Đông (TP Cẩm Phả).

Trước đây các đơn vị, doanh nghiệp khi phát hiện có mỏ, điểm mỏ trong quy hoạch, chưa được cấp cho ai, dựa trên cơ sở giấy đăng ký kinh doanh phù hợp và những thông tin chứng minh năng lực là có thể đề nghị được thực hiện các trình tự, thủ tục xin cấp phép khai thác khoáng sản. Với quy trình đó, thực tế thời gian qua đã có không ít đơn vị, doanh nghiệp đã sở hữu nhiều mỏ, điểm mỏ, trong khi có những đơn vị thực chất sản xuất lại thiếu vùng nguyên liệu khai thác. Cũng từ cơ chế này đã gây ra tình trạng nhiều mỏ được cấp nhưng không triển khai, do năng lực chủ mỏ hạn chế; chuyển nhượng ngầm hoặc khai thác chỉ để xuất bán nguyên liệu thô gây lãng phí tài nguyên... Hơn nữa, cơ chế này cũng đã khiến hoạt động khai thác khoáng sản diễn ra một cách ồ ạt, nhưng ngân sách nhà nước thu được không đáng kể, người dân địa phương không được hưởng lợi ích từ hoạt động khai khoáng. Do vậy, Chính phủ đã có Nghị định 22, liên Bộ TN&MT và Tài chính ban hành Thông tư hướng dẫn về đấu giá quyền khai thác khoáng sản, nhằm tạo sự công bằng, công khai, minh bạch trong hoạt động cấp phép khai thác khoáng sản. Với quy định mới này, các doanh nghiệp muốn khai thác khoáng sản sẽ phải bỏ ra một khoản tiền lớn. Cùng với đó, doanh nghiệp phải có kinh nghiệm khai thác và cam kết công nghệ khai thác chế biến hiện đại, đảm bảo về môi trường.

Để tiến hành thành công phiên đấu giá quyền khai thác khoáng sản, cơ quan thường trực đấu giá của tỉnh là Sở TN&MT đã chuẩn bị kỹ mọi điều kiện, thủ tục liên quan theo luật định, nhằm bảo đảm thời gian đấu giá nhanh, đúng trình tự, thủ tục và quy định hiện hành. Các đơn vị, doanh nghiệp tham gia đấu giá được sàng lọc cẩn thận, đủ điều kiện, nên trong quá trình đấu giá rất thuận lợi. Trước khi đấu giá, Sở TN&MT thực hiện các bước công khai theo trình tự từ xác định khu vực khoáng sản trong quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến, không thuộc khu vực cấm, tạm cấm, không trùng lắp, được phê duyệt kế hoạch đấu giá; công khai thông tin về khu vực đấu giá trên phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức bán và xét chọn hồ sơ đấu giá. Những hồ sơ nào đủ điều kiện sẽ phải nộp phí tham gia đấu giá. Sau khi trúng đấu giá, các doanh nghiệp chính thức được tham gia hoàn thiện hồ sơ, thủ tục cấp phép thăm dò và khai thác khoáng sản.

Đến thời điểm này Hội đồng đấu giá quyền khai thác khoáng sản tỉnh đã tổ chức đấu giá thành công quyền khai thác khoáng sản đợt I mỏ đá ryolit xã Đồn Đạc (huyện Ba Chẽ). Ông Vũ Tuấn Anh, Giám đốc Công ty CP Cây xanh công viên Quảng Ninh, đơn vị trúng đấu giá quyền khai thác mỏ đá ryolit xã Đồn Đạc, cho biết: “Tôi thấy việc tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản tạo sân chơi công bằng, sòng phẳng, đặc biệt là tạo cơ hội cho những doanh nghiệp nhỏ và vừa như đơn vị chúng tôi được quyền khai thác khoáng sản”.

Hiện Sở TN&MT tiếp tục tiến hành đăng tải thông tin về đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với hai mỏ cát, cuội, sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường tại mỏ Pò Luông, xã Phong Dụ (huyện Tiên Yên) và mỏ Pắc Puông, xã Vô Ngại (huyện Bình Liêu) trên phương tiện thông tin đại chúng, website của Sở. Đồng thời, Sở tiếp nhận hồ sơ tham gia đấu giá của các doanh nghiệp. Dự kiến từ ngày 12 đến ngày 25-10 tới, Hội đồng sẽ tổ chức phiên đấu giá.

Theo đánh giá của Sở TN&MT thì việc tiến hành đấu giá quyền khai thác khoáng sản, đòi hỏi các doanh nghiệp tham gia phải có chuyên môn sâu, kinh nghiệm, kỹ thuật và đủ năng lực tài chính. Quy định mới cũng có những điểm hỗ trợ doanh nghiệp. Cụ thể, các doanh nghiệp tự bỏ vốn ra để thuê công ty tư vấn, thăm dò lại dưới sự giám sát của cơ quan có thẩm quyền để đảm bảo tính khách quan, chính xác. Căn cứ trên cơ sở trữ lượng thăm dò lại, cơ quan có thẩm quyền sẽ phê duyệt và điều chỉnh lại tiền cấp quyền khai thác. Có thể khẳng định, việc cấp quyền khai thác khoáng sản sẽ góp phần quản lý chặt chẽ hoạt động khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm khoáng sản, tăng thu ngân sách; loại bỏ những doanh nghiệp khai khoáng thiếu năng lực. Qua đó, tăng cường công tác quản lý hoạt động khai khoáng, tạo nguồn xây dựng cơ sở hạ tầng, phúc lợi công cộng cho các địa bàn diễn ra hoạt động khai khoáng.

Thu Trang