Quảng Ninh lấy dịch vụ làm trụ phát triển bền vững

Kết quả phát triển kinh tế của tỉnh Quảng Ninh trong 5 năm (2010-2015) với hướng tăng dần tỷ trọng dịch vụ từ 39,3% lên 43,4%, giảm công nghiệp từ 53,4% xuống 50,6% và giữ ổn định tăng trưởng khu vực nông nghiệp ở mức 6% cho thấy hướng đi đúng của tỉnh trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đảm bảo cho sự phát triển bền vững của giai đoạn kế tiếp. Đặc biệt các ngành dịch vụ có tiềm năng, lợi thế, có hàm lượng khoa học, công nghệ cao như du lịch, dịch vụ thương mại, logistics, công nghệ thông tin, tài chính, ngân hàng... đang từng bước được chuyển đổi theo hướng chú trọng hơn.

Cảng tàu khách quốc tế Tuần Châu được đầu tư xây dựng hiện đại, đảm bảo phục vụ hoạt động đón, trả khách tham quan Vịnh Hạ Long. Ảnh: Nghĩa Hiếu

Bước tạo đà quan trọng

Định vị mục tiêu phát triển đến năm 2020 trở thành tỉnh dịch vụ, công nghiệp, Quảng Ninh đã vận dụng các chủ trương, nghị quyết của Đảng, Nhà nước, Chính phủ để xây dựng quy hoạch và chiến lược phát triển theo hướng đổi mới tư duy quản lý nhà nước từ can thiệp trực tiếp vào nền kinh tế sang kiến tạo phát triển theo định hướng của Nghị quyết T.Ư 6 (khoá X) về tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN. Cụ thể, trong cơ cấu kinh tế của tỉnh 3 ngành sản xuất chủ đạo đều có hướng đi rất rõ ràng, như với lĩnh vực sản xuất công nghiệp, những ngành hiện hữu không thể xoá đi được (như than, nhiệt điện, xi măng) tỉnh thực hiện nhiều biện pháp để cải thiện, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, giảm dần khai thác than lộ thiên để xuống sâu theo khai thác hầm lò. Song hành, khi mở rộng phát triển công nghiệp sẽ ưu tiên các ngành chế tạo, phụ trợ, chế biến - đó là những nhóm ngành “sạch”. Nhiệt điện cũng sẽ điều chỉnh về quy hoạch, địa điểm đặt các nhà máy chuyển vào vùng xa hơn. Kết quả thấy rõ nhất trong giai đoạn 5 năm (2010-2015 là Quảng Ninh đã có thêm một số sản phẩm mới thuộc nhóm chế biến, chế tạo đóng góp vào giá trị sản xuất công nghiệp như sợi bông cotton, sản xuất từ năm 2013 đến nay đạt gần 300.000 tấn của Tập đoàn Texhong tại KCN Hải Yên (TP Móng Cái), 2,7 triệu bộ/năm sản phẩm dây dẫn và cụm thiết bị điện ô tô của Công ty Yazzaki Nhật Bản tại KCN Đông Mai (TX Quảng Yên).

Đối với sản xuất trên lĩnh vực nông nghiệp, quan điểm của tỉnh là “lấy công nghiệp, dịch vụ thúc đẩy nông nghiệp; lấy thành thị dẫn dắt nông thôn” và xây dựng nông thôn mới theo hướng “cộng đồng dân cư ở nông thôn là chủ thể chương trình”. Chính vì vậy, dù rằng trong bối cảnh suy giảm của nền kinh tế nhưng lĩnh vực nông nghiệp nông thôn của Quảng Ninh vẫn có được sự tăng trưởng khá, giá trị sản xuất tăng bình quân 4,7%/năm, vượt chỉ tiêu Đại hội XIII Đảng bộ tỉnh đề ra là 3,5%/năm. Minh chứng sống động nhất cho sự phát triển bền vững, đúng hướng của nông nghiệp Quảng Ninh là kết quả đạt được rất toàn diện của chương trình xây dựng nông thôn mới, không chỉ là địa phương dẫn đầu toàn miền Bắc, mà Quảng Ninh còn là một trong số ít các tỉnh đang có số địa phương được công nhận đạt huyện nông thôn mới.

Riêng đối với lĩnh vực dịch vụ, sự chuyển dịch thể hiện rất sôi động cả ở thương mại, du lịch, vận tải, tài chính, ngân hàng… Cụ thể đối với thương mại nội địa với việc đưa vào hoạt động các trung tâm thương mại có thương hiệu như Vincom, Big C, Metro đã tạo bước phát triển về chất, nâng tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ đạt mức tăng bình quân 16,5%/năm, riêng năm 2015 đạt khoảng 53.830 tỷ đồng. Còn đối với du lịch thương hiệu, vị thế của một trong những trung tâm du lịch lớn của cả nước được khẳng định hơn nhờ hệ thống hạ tầng du lịch được tập trung đầu tư  như khu nghỉ dưỡng cao cấp Vinpearl Ha Long Bay Resort, Tổ hợp dự án Công viên Đại Dương, Cảng tàu khách quốc tế Tuần Châu, công tác quản lý nhà nước đối với các điểm du lịch như Vịnh Hạ Long, Yên Tử cũng chuyên nghiệp hơn… Nhờ vậy, doanh thu du lịch đạt được mức tăng bình quân khá cao 18,1%/năm. Còn đối với lĩnh vực vận tải nhờ có hệ thống hạ tầng giao thông được đầu tư phát triển có tính đột phá cao theo hướng bền vững, nhất là hệ thống đường cao tốc đang được tích cực triển khai nên khối lượng vận chuyển hàng hoá, hành khách đã có được sự tăng trưởng rất tốt, tạo mức tăng cho doanh thu ngành vận tải bốc xếp đạt bình quân 14,5%/năm. Đặc biệt hoạt động vận tải hàng hoá thông qua cảng biển đã được khai thác, tận dụng tốt với sản lượng hàng hoá thông qua cảng đạt 58 triệu tấn (năm 2015) vượt chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội XIII của tỉnh đề ra là 3 triệu tấn.

Nâng cao tỷ trọng và chất lượng

Đẩy mạnh phát triển, nâng cao tỷ trọng và chất lượng dịch vụ là một trong những nhiệm vụ, định hướng quan trọng nhất mà tỉnh Quảng Ninh đã xác định cho giai đoạn 2016-2020. Theo đó, trên cơ sở liên kết vùng và các vùng trong cả nước, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh phát triển du lịch, thương mại một cách toàn diện theo quy hoạch, có trọng tâm, trọng điểm gắn với giữ gìn vệ sinh môi trường. Trong đó, đặc biệt chú trọng bảo tồn và khai thác tốt nhất Di sản - Kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long, Khu di tích danh thắng tại Yên Tử, hệ thống di tích nhà Trần và trên 500 di tích khác của tỉnh. Riêng đối với Vịnh Hạ Long, sẽ có cơ chế, chính sách để kêu gọi các nhà đầu tư lớn, có kinh nghiệm ở trong và ngoài nước tham gia đầu tư, khai thác, quản lý, tạo sự phát triển vượt bậc so với hiện nay. Các trung tâm du lịch lớn của tỉnh sẽ được tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch chất lượng cao, ưu tiên phát triển nâng cao chất lượng và đa dạng hoá các loại hình dịch vụ du lịch nhằm kéo dài thời gian lưu trú và tăng mức chi tiêu của du khách (khu mua sắm quốc tế, trung tâm giải trí tổng hợp, phát triển các làng chài truyền thống, các lễ hội dân gian vùng miền). Phấn đấu đến năm 2020, du lịch đóng góp từ 10-15% thu ngân sách nội địa.

Về phát triển thương mại trên cơ sở tận dụng thế mạnh hiện có của tỉnh, như thương mại biên giới, hệ thống chợ và các siêu thị, trung tâm thương mại hiện đại. Thay đổi căn bản cách thức phân phối hàng hoá theo hướng chuyên nghiệp, hạn chế thanh toán bằng tiền mặt. Đẩy mạnh các hoạt động phát triển kinh tế, thương mại, dịch vụ với Trung Quốc. Lợi thế về cảng biển sẽ được tập trung khai thác mạnh hơn từ việc xây dựng trung tâm dịch vụ cảng, vận tải biển, logistics lớn, hiện đại, từng bước hình thành các doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ cảng biển chất lượng cao. Nhất là trong phối hợp  với TP Hải Phòng, sẽ được tập trung hơn, chặt chẽ hơn để khai thác các lợi thế vùng, cùng hợp tác để trở thành một trung tâm dịch vụ logistics của quốc gia và khu vực. Đặc biệt với 2 khu kinh tế quan trọng là Móng Cái và Vân Đồn được tập trung các nguồn lực, giải pháp để phát triển thành khu kinh tế cửa khẩu tự do và là cửa ngõ giữa Trung Quốc - ASEAN cho các hoạt động về thương mại, du lịch và dịch vụ, là trung tâm công nghiệp giải trí có casino, du lịch biển đảo cao cấp, dịch vụ tổng hợp cao cấp về tài chính, ngân hàng, viễn thông…

Trở thành tỉnh có cơ cấu kinh tế dịch vụ - công nghiệp là mục tiêu đã được xác định rất rõ tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, trong đó phát triển dịch vụ trở thành khu vực kinh tế quan trọng hàng đầu, có tính chuyên nghiệp, chất lượng cao có thương hiệu và khả năng cạnh tranh, khẳng định dịch vụ sẽ là trụ cột trong chiến lược phát triển bền vững của tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2020.

Ngọc Lan