Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội KKTCK Móng Cái: Đòn bẩy quan trọng cho sự phát triển

Cuối tháng 7 vừa qua Thủ tướng Chính phủ có Quyết định phê duyệt Quy hoạch tổng thế phát triển kinh tế - xã hội Khu kinh tế cửa khẩu (KKTCK) Móng Cái đến năm 2020, tầm nhìn 2030. Theo đó, KKTCK Móng Cái sẽ trở thành một cực tăng trưởng kinh tế năng động và bền vững của tỉnh Quảng Ninh và vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.

Một góc Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái. Ảnh: Dương Trường

Kể từ năm 1996, khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 675/TTg ngày 18-9-1996 cho phép áp dụng thí điểm một số chính sách đối với khu vực cửa khẩu Móng Cái; Quyết định 103/1998/QĐ-TTg ngày 4-6-1998 bổ sung Quyết định 675/TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc áp dụng thí điểm một số chính sách tại khu vực cửa khẩu Móng Cái. Tiếp đó, đến năm 2001 Chính phủ đánh giá, tổng kết và áp dụng trong cả nước các cơ chế chính sách cho khu kinh tế cửa khẩu theo Quyết định số 53/2001/QĐ-TTg. Từ đó đến nay, KKTCK Móng Cái đã có bước phát triển quan trọng. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân đạt trên 17%/năm, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực. Theo số liệu thống kê, trong 5 năm gần đây, tổng giá trị hàng hoá hai chiều qua cửa khẩu Móng Cái đạt 18.070 triệu USD, tăng bình quân 26,25%/năm. Mặc dù đã đạt được những kết quả toàn diện, nhưng KKTCK Móng Cái lại chưa có quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội. Đứng trước yêu cầu phát triển đó, được sự quan tâm của tỉnh, năm 2013 Móng Cái đã hoàn thành đồ án lập quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội KKTCK Móng Cái đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Trong quá trình xây dựng Quy hoạch, tỉnh đã bám sát sự chỉ đạo của Chính phủ, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành trung ương; đồng thời tổ chức nhiều cuộc họp, hội thảo và lấy ý kiến của trên 500 chuyên gia uy tín trên nhiều lĩnh vực ở trong và ngoài nước, trên cơ sở đó cùng với đơn vị tư vấn lập quy hoạch hoàn thiện bản quy hoạch.

Theo quy hoạch, KKTCK Móng Cái gồm toàn bộ TP Móng Cái với 17 xã, phường và 9 xã, thị trấn của huyện Hải Hà. Mục tiêu là xây dựng KKTCK Móng Cái trở thành một cực tăng trưởng kinh tế năng động của vùng Đồng bằng sông Hồng, một trung tâm kinh tế phát triển trên vành đai kinh tế ven biển vịnh Bắc Bộ và là cửa ngõ thương mại hợp tác quốc tế quan trọng giữa Việt Nam - Trung Quốc và các nước trong khu vực ASEAN. Trên cơ sở đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tập trung phát triển các ngành công nghiệp chế xuất và thương mại, du lịch, đến năm 2020, KKTCK Móng Cái sẽ trở thành một khu kinh tế dịch vụ, công nghiệp, tri thức theo hướng hiện đại. Trong giai đoạn 2015-2020, tốc độ tăng GDP nhanh và ổn định đạt trên 17%/năm. Trong đó, tăng GDP thương mại và vận tải khoảng 20-22%/năm; công nghiệp đạt 22%/năm; nông nghiệp đạt 8%/năm. Đến năm 2020, GDP bình quân đầu người danh nghĩa đạt khoảng 10.000 USD (tương đương với 5.700 USD/người/năm tính theo giá so sánh 2010). Đến năm 2030, KKTCK Móng Cái sẽ là trung tâm kinh tế - tài chính lớn, với một nền kinh tế đa dạng, sáng tạo, hiện đại và bền vững; đồng thời là một trong những trọng điểm du lịch của khu vực Đông Nam Á. GDP bình quân đầu người ước đạt 22.000USD, cao hơn 2.000 USD so với mục tiêu chung của cả tỉnh. Cùng với đó, không gian của KKTCK Móng Cái được phát triển theo định hướng: 1 Trục - 2 Vùng - 3 Trung tâm. Đó là trục hành lang kinh tế kỹ thuật - đô thị - công nghiệp - dịch vụ du lịch - thương mại, tài chính ngân hàng; 2 vùng Bắc và Nam; 3 trung tâm gồm: Trung tâm hạt nhân là đô thị tích hợp mới, trung tâm KCN dịch vụ Hải Hà, TP cửa khẩu Móng Cái.

Nhìn vào Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội KKTCK Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 cho thấy đây sẽ là KKTCK đa dạng, năng động phát huy lợi thế của vị trí và tiềm năng tự nhiên. Đáng chú ý để thực hiện các mục tiêu phát triển, tư vấn McKinsey đã xây dựng Chương trình hành động thu hút đầu tư vào KKTCK Móng Cái giai đoạn 2016-2020 trên 10 lĩnh vực với 155 giải pháp và cam kết hỗ trợ KKTCK Móng Cái tổ chức xúc tiến đầu tư tại nước ngoài để thu hút các nhà đầu tư chiến lược trên thế giới. Hiện nay KKTCK Móng Cái đang khởi động bằng một số dự án trọng điểm có ý nghĩa chính trị lớn và là động lực trong phát triển kinh tế - xã hội như: Dự án xây dựng cầu, đường dẫn cầu Bắc Luân 2, hoàn thiện Nhà máy sợi Tập đoàn Dệt Texhong (Hồng Kông). Đồng thời tiếp tục huy động nguồn lực thông qua vốn đầu tư ưu tiên có mục tiêu của Chính phủ và các nguồn vốn ODA, ADB để đầu tư, cải tạo chỉnh trang đô thị và cải thiện nâng cấp hạ tầng kinh tế, kỹ tuật KKTCK.

Có thể thấy, việc Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội KKTCK Móng Cái được phê duyệt là nền tảng quan trọng giúp cho khu vực vùng biên này phát triển bền vững và hiệu quả hơn.

Hiểu Trân