Đề án chuyển đổi vùng trồng lúa kém hiệu quả sang trồng ngô cao sản: Triển vọng mới cho các huyện miền núi

Vừa qua, Sở NN&PTNT đã xây dựng đề án chuyển đổi diện tích lúa, màu kém hiệu quả sang trồng ngô cao sản tại các huyện miền núi của tỉnh với quy mô 1.700ha. Đề án được triển khai thực hiện với đầy đủ các quy trình về giống, khoa học kỹ thuật và ứng dụng cơ giới hoá trong sản xuất sẽ góp phần nâng cao năng suất, sản lượng ngô trên địa bàn tỉnh.

Mô hình trình diễn giống ngô lai đơn NK4300 do Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh triển khai tại huyện Bình Liêu.

Hiện nay cây ngô được đánh giá là cây trồng có vai trò hết sức quan trọng trong cơ cấu cây trồng ở nước ta nói chung và Quảng Ninh nói riêng. Là cây lương thực quan trọng thứ hai sau cây lúa và được trồng ở nhiều vùng sinh thái khác nhau. Theo số liệu thống kê, bình quân mỗi năm, diện tích ngô Quảng Ninh có khoảng 6.000ha, năng suất ngô bình quân đạt 36-38 tạ/ha, sản lượng đạt trên 22.000 tấn. Do vậy, việc nâng cao năng suất ngô thông qua việc ứng dụng kỹ thuật mới, đưa các giống ngô mới có khả năng thích ứng rộng, năng suất cao, chất lượng tốt và chuyển đổi các diện tích lúa màu kém hiệu quả, diện tích đất bỏ vụ do không chủ động nguồn nước để mở rộng diện tích trồng ngô để nâng cao hệ số sử dụng đất và giá trị sản xuất.

Theo báo cáo của Sở NN&PTNT, Đề án chuyển đổi diện tích lúa, màu kém hiệu quả sang trồng ngô cao sản tại các huyện miền Đông của tỉnh Quảng Ninh dự kiến triển khai trong vòng 3 năm từ 2015 đến 2017 trên tổng diện tích 1.700ha, tại 6 địa phương miền Đông của tỉnh gồm: Tiên Yên, Ba Chẽ, Bình Liêu, Đầm Hà, Hải Hà và Móng Cái. Việc đưa giống ngô mới vào sản xuất sẽ giúp tăng năng suất từ 20-30% và cho lãi từ 13-14 triệu đồng/ha/vụ so với trồng lúa, màu kém hiệu quả. Đề án cũng quan tâm đưa ra các giải pháp về thị trường tiêu thụ sản phẩm như khuyến khích các doanh nghiệp tham gia bao tiêu sản phẩm, đa dạng hoá các hình thức kinh doanh tiêu thụ sản phẩm, đồng thời xúc tiến xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Ông Nguyễn Văn Đức, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết: Hiện nay, các giống ngô được bà con nông dân gieo trồng trên địa bàn tỉnh chủ yếu là các giống ngô lai, chiếm 95% diện tích. Nhìn chung, những năm gần đây, giống ngô đã có những thay đổi tích cực, bổ sung được những giống ngô mới có năng suất, khả năng chống chịu khá với dịch hại và điều kiện ngoại cảnh. Ngoài các giống ngô lai sản xuất trong nước do Viện Nghiên cứu ngô (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam), còn có sự tham gia của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài như Syngenta, Bioseed, CP Group… đã góp phần đa dạng hoá các giống ngô lai và nông dân có nhiều cơ hội để lựa chọn các giống ngô hiệu quả cao hơn cho sản xuất. Các giống ngô chủ yếu hiện nay gồm các giống ngô lai do Viện Nghiên cứu ngô với một số giống khá nổi bật như: LVN10, LVN99, LVN4, LVN9, VN8960, LVN885, LVN66; nhóm giống ngô lai đơn của Công ty TNHH Syngenta Việt Nam như NK66; NK4300; NK6654: NK6326… Từ thực trạng này, triển khai Đề án, ngành sẽ lựa chọn bộ giống ngô cao sản (từ 6-8 giống trong đó có 1-2 giống chuyển gen) phù hợp với điều kiện tự nhiên và tập quán canh tác của bà con nông dân tại 6 huyện miền Đông của tỉnh thông qua xây dựng mô hình canh tác với các gói kỹ thuật đồng bộ từ giống, thời vụ, chế độ chăm sóc. Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư phối hợp với các địa phương, các doanh nghiệp cung ứng vật tư tiến hành thực hiện các điểm mô hình trình diễn tại các huyện để làm cơ sở khuyến cáo nông dân về kỹ thuật sản xuất cũng như để đánh giá hiệu quả triển khai tại các địa phương. Dự kiến, trong năm 2015 sẽ triển khai thực hiện 530ha; năm 2016 thực hiện 550ha và năm 2017 với diện tích 620ha.

Đề án được thực hiện với việc ứng dụng mạnh mẽ cơ giới hoá trong các khâu sản xuất ngô để nâng cao hiệu quả sản xuất. Cụ thể trang bị cho mỗi địa phương tham gia đề án hàng năm hỗ trợ 1 máy gieo hạt 2 hàng và 1 máy gieo hạt 4 hàng; máy chăm sóc lên luống làm cơ sở để khuyến cáo nông dân ứng dụng cơ giới hoá vào sản xuất. Cùng với đó, tham gia các mô hình trình diễn, người nông dân còn được tập huấn về quy trình tổng hợp trong canh tác cây ngô được cung ứng giống ngô, phân sinh học Bồ Đề 688, thuốc xử lý giống do các doanh nghiệp cung ứng trên cơ sở thống nhất giữa Sở NN&PTNT và huyện để xây dựng mô hình đảm bảo về chất lượng, giống, vật tư, phân bón, giá cả hợp lý. Giống ngô đưa vào nhân rộng là những giống ngô được xác định có năng suất, chất lượng và khả năng phù hợp với sinh thái của địa phương sau khi tổng kết, đánh giá các mô hình trình diễn.

Được biết, để xây dựng và triển khai Đề án, vừa qua, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh đã thực hiện thí điểm mô hình trình diễn các giống ngô lai đơn NK 4300 và NK 6654 tại huyện Bình Liêu với diện tích 10ha. Qua mô hình này cho thấy, năng suất của 2 giống ngô này cao hơn các giống ngô gieo trồng tại địa phương từ 20-25%. Đây là cơ sở cho việc lựa chọn giống để triển khai đề án.

Hữu Việt