Tận dụng vốn vay không tài sản thế chấp

Để phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập thì ngoài việc áp dụng một mô hình kinh tế hiệu quả, đại đa số các hộ gia đình khu vực nông nghiệp nông thôn hiện nay đều rất cần đến nguồn vốn vay. Thế nhưng, không phải lúc nào các đối tượng này cũng có đầy đủ tài sản đảm bảo để thế chấp với ngân hàng. Chính vì vậy, nguồn vốn vay không tài sản đảm bảo gần như là “cứu cánh” duy nhất để họ phát triển sản xuất.

Nông dân xã Vạn Ninh (TP Móng Cái) vay vốn để đầu tư phát triển các đầm nuôi tôm. Ảnh: Tạ Quân

Từ giữa năm 2010, khi địa phương triển khai thực hiện Nghị định 41/2010/NĐ-CP của Chính Phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn, nguồn vốn vay đến với khu vực này đã tăng lên nhanh chóng cả về số lượng và chất lượng. Nguồn vốn vay được tăng cường đã giúp cho nhiều hộ gia đình khu vực nông nghiệp, nông thôn ở nhiều địa phương trong tỉnh phát triển sản xuất, thoát nghèo và vươn lên làm giàu.

Theo báo cáo của NHNN Chi nhánh Quảng Ninh, tính đến hết năm 2014, tổng nguồn vốn hoạt động của các ngân hàng đạt 83.000 tỷ đồng, tăng 9,3%. Tổng dư nợ tín dụng đạt 66.500 tỷ đồng, tăng 7,6%, trong đó dư nợ cho vay sản xuất kinh doanh đạt 55.800 tỷ đồng, tăng 7,65%; cho vay phục vụ nông nghiệp, nông thôn đạt 7.000 tỷ đồng, tăng 4%. Đáng chú ý, trong năm 2014, các ngân hàng đã dành nhiều chính sách ưu tiên với lãi suất thấp (khoảng 6%/năm) cho khu vực nông nghiệp, nông thôn. Bên cạnh đó, NHNN Chi nhánh Quảng Ninh cũng đã phối hợp với Hội Nông dân tỉnh tổ chức nhiều Hội nghị kết nối Ngân hàng - Nhà nông, qua đó, tháo gỡ khó khăn cho người dân để tiếp cận vốn hiệu quả hơn. NHNN Chi nhánh Quảng Ninh khẳng định: Nợ xấu ở khu vực nông nghiệp nông thôn trong tỉnh không cao, đây là điều kiện thuận lợi để các ngân hàng tiếp tục bỏ vốn cho vay đối với các dự án khu vực này.

Đáng chú ý, trong 3 năm trở lại đây, nguồn vốn vay cho các đối tượng không có tài sản thế chấp cũng đã tăng trưởng, giúp cho các hộ gia đình khó khăn được tiếp cận vốn dễ dàng hơn. Cụ thể, tính đến thời điểm này, số khách hàng được vay không có tài sản đảm bảo tại các ngân hàng trên địa bàn đạt trên 148 lượt khách hàng, chiếm 81% tổng số lượt khách hàng vay tín dụng nông nghiệp, nông thôn. Đối tượng chủ yếu được vay không có tài sản thế chấp là các hộ gia đình sản xuất nông nghiệp ở nông thôn và hộ nghèo. Mức vay không có tài sản đảm bảo nhiều nhất là 50 triệu đồng.

Bên cạnh những mặt thuận lợi, qua khảo sát của các hộ vay vốn cho thấy, về nguồn vốn vay không có tài sản đảm bảo hiện nay vẫn còn chưa đáp ứng đủ nhu cầu của khách hàng. Đơn cử như việc cho vay không có đảm bảo bằng tài sản đối với một số hợp tác xã hiện nay rất hạn chế do phần lớn vốn tự có của HTX thấp, năng lực quản lý kinh doanh hạn chế, thiếu dự án khả thi nên ngân hàng e ngại rủi ro, không mạnh dạn đầu tư. Đối với khách hàng vay vốn trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn thì phần lớn không đủ điều kiện (chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất…) nên cũng khó khăn trong hoạt động vay vốn ngân hàng.

Ngoài vay vốn không tài sản đảm bảo, việc thế chấp tài sản cho ngân hàng hiện nay cũng có nhiều khó khăn đối với các hộ dân. Đại diện Hội Nông dân tỉnh cho biết:  Quảng Ninh là địa phương có thế mạnh phát triển nghề rừng, tuy nhiên, các ngân hàng không mấy khi mặn mà với đối tượng khách hàng vay vốn với mục đích phát triển trồng rừng. Khó khăn vướng mắc trước hết là việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp cho người dân chưa kịp thời. Nhu cầu vốn cho trồng rừng nhiều và cần thời gian từ 3-7 năm, người dân thì thiếu tài sản thế chấp để vay vốn, trong khi tài sản trồng rừng thiếu cơ chế để tính giá trị nên không thể dùng đất, rừng sản xuất để thế chấp. Thêm nữa, diện tích rừng giao chưa đủ với tiêu chí trang trại nên người dân cũng không vay được theo hình thức không có tài sản đảm bảo đối với trang trại theo Nghị định 41 của Chính Phủ.

Thiết nghĩa, những khó khăn bất cập này nên được các ngân hàng và địa phương xem xét, điều chỉnh. Qua đó, góp phần đẩy mạnh dòng vốn vay phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn, đưa Quảng Ninh đến gần hơn với mục tiêu hoàn thành xây dựng Nông thôn mới.

Hồng Nhung