Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hoành Bồ: Nguy cơ phá sản bởi một dự án "chết"

Sản xuất càng nhiều, lỗ càng lớn

Năm 2001, khi dự án Nhà máy sản xuất ván sợi MDF của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hoành Bồ (gọi tắt là Công ty Lâm nghiệp Hoành Bồ) được đầu tư xây dựng đã mở ra hy vọng lớn cho ngành công nghiệp chế biến ván sợi MDF toàn tỉnh nói chung và của doanh nghiệp này nói riêng. Bởi trong thời điểm đó, các doanh nghiệp lâm nghiệp trong tỉnh vẫn chủ yếu hoạt động trong khuôn khổ trồng, chăm sóc, quản lý và bảo vệ rừng, chưa có hoạt động chế biến lâm sản để nâng cao giá trị. Toàn tỉnh chưa có cơ sở sản xuất ván sợi nào, trong khi đó nhu cầu loại sản phẩm này cao và đang phải nhập khẩu từ nước ngoài. Riêng đối với Công ty Lâm nghiệp Hoành Bồ vốn là đơn vị mạnh về việc trồng, chăm sóc, quản lý và bảo vệ rừng nên có thuận lợi là sẵn về nguồn nguyên liệu để sản xuất ván sợi.

Nhà xưởng, máy móc, thiết bị của Nhà máy sản xuất ván sợi MDF qua thời gian không sử dụng đã hoen gỉ, bụi bẩn, mạng nhện giăng mắc khắp nơi.

Có lẽ đây cũng chính là lý do khiến cho bộ máy lãnh đạo của Công ty Lâm nghiệp Hoành Bồ thời điểm đó bạo tay huy động 100% vốn vay để đầu tư xây dựng nhà máy. Theo báo cáo tài chính của Công ty Lâm nghiệp Hoành Bồ, tổng giá trị đầu tư dự án Nhà máy sản xuất ván sợi MDF hơn 15 tỷ đồng, trong đó vốn vay Chi nhánh Ngân hàng phát triển Quảng Ninh gần 8,3 tỷ đồng; vay Quỹ Hỗ trợ doanh nghiệp tỉnh Quảng Ninh 6,8 tỷ đồng. Đáng tiếc là những quyết sách mạnh bạo nói trên đã không suôn sẻ và mang lại kết quả như mong muốn. Do gặp nhiều vướng mắc trong khâu xây dựng hạ tầng và lắp đặt máy móc, mãi đến năm 2006, sau 6 năm thi công, dự án Nhà máy sản xuất ván sợi MDF mới hoàn thành và tạm đưa vào sản xuất thử nghiệm. Đến tháng 12-2008, dự án mới được nghiệm thu, bàn giao máy móc thiết bị và chính thức sản xuất và tới tháng 3-2014 vừa qua, Nhà máy sản xuất ván sợi MDF đã ngừng hoạt động.

Nguyên nhân của việc ngừng hoạt động là do toàn bộ hệ thống máy móc, thiết bị của Nhà máy ngay từ khi đầu tư đã không đồng bộ, lạc hậu, nên khi đi vào sản xuất thì thường xuyên gặp sự cố, hao hụt và tạo ra sản phẩm lỗi. Hơn nữa do công suất thiết kế thấp (5.000m3/năm, chỉ bằng 1/10 công suất của dự án sản xuất ván sợi MDF tối thiểu hiện nay) trong khi giá trị khấu hao lớn (chi phí điện, nước, nhiên liệu cao) dẫn đến nâng giá thành sản phẩm, không đáp ứng được cả về giá cả và chất lượng trên thị trường. Điều này đã dẫn đến tình hình sản xuất kinh doanh của Nhà máy luôn trong tình trạng thua lỗ, càng sản xuất nhiều càng thua lỗ nặng, đến mức theo ông Nguyễn Trung Kiên, Phó Tổng Giám đốc Công ty Lâm nghiệp Hoành Bồ: Nguồn thu từ các hạt động sản xuất kinh doanh khác của Công ty dù là khá song cũng không bù lỗ nổi cho Nhà máy này. Tính đến thời điểm dừng hoạt động, tháng 3-2014, Nhà máy sản xuất ván sợi MDF đã lỗ trên 14 tỷ đồng, trong đó nợ lãi vay là gần 6,6 tỷ đồng. Đến thời điểm này con số lỗ đã tăng lên trên 15,3 tỷ đồng, gần bằng tổng mức đầu tư dự án, trong đó nợ lãi ngân hàng trên 7,5 tỷ đồng, còn lại là chi phí sửa chữa bảo dưỡng máy móc, lỗ khi bán sản phẩm…

Theo ông Nguyễn Thế Phiệt, Tổng Giám đốc Công ty Lâm nghiệp Hoành Bồ, với khoản lỗ lớn như trên và quan trọng hơn là khoản vay nợ đầu tư mỗi ngày mỗi sinh lãi, tức Nhà máy dừng hoạt động nhưng vẫn phát sinh lỗ thì Công ty chắc chắn rơi vào nguy cơ phải giải thể hoặc phá sản.

Luẩn quẩn trong xử lý

Để “cắt lỗ” dự án Nhà máy sản xuất ván sợi MDF, Công ty Lâm nghiệp Hoành Bồ đã tính hướng bán Nhà máy để có điều kiện xử lý nhu cầu tài chính, trong đó giải quyết phần nào nợ đọng vốn vay có lãi trong quá trình đầu tư. Thế nhưng hiện việc bán Nhà máy sản xuất ván sợi MDF không phải đơn giản, bởi muốn vậy bắt buộc Công ty Lâm nghiệp Hoành Bồ phải làm được hai việc là tái cấu trúc Nhà máy và xử lý được phần lãi vay để xác định giá trị doanh nghiệp. Thực tế thời gian qua Công ty đã nỗ lực xây dựng phương án tách Nhà máy sản xuất ván sợi MDF ra khỏi Công ty thành đơn vị trực thuộc Công ty, hoạt động theo điều lệ và quy chế của Công ty, có con dấu, chữ ký và tài khoản ngân hàng riêng. Đồng thời Nhà máy sản xuất ván sợi MDF cũng sẽ tiến hành hạch toán riêng, tự chủ về mặt tài chính và hoạt động sản xuất kinh doanh. Các phần việc này hiện đang nhận được hướng dẫn tích cực từ phía cơ quan chức năng. Tuy nhiên việc xử lý khoản lãi vay thì đang gặp khó khăn, chưa có hướng giải quyết.

Được biết Công ty Lâm nghiệp Hoành Bồ đã có văn bản đề nghị Chi nhánh Ngân hàng Phát triển Quảng Ninh và Sở Tài chính (cơ quan quản lý Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp tỉnh Quảng Ninh) xem xét cho xoá lãi, khoanh nợ gốc. Tuy nhiên đến thời điểm này Chi nhánh Ngân hàng Phát triển Quảng Ninh chưa chấp thuận, còn Sở Tài chính vẫn chưa có ý kiến chỉ đạo chính thức. Như vậy một khi phần lãi vay của Nhà máy sản xuất ván sợi MDF chưa được xử lý, đơn vị này chưa thể xác định được giá trị tài sản thì đồng nghĩa việc Công ty Lâm nghiệp Hoành Bồ không thể thực hiện được phương án bán Nhà máy và giải quyết dứt điểm tình trạng “dự án chết” Nhà máy sản xuất ván sợi MDF.

Thực tế theo đánh giá của giới chuyên môn, nếu tái cấu trúc hợp lý, đa dạng các hoạt động sản xuất để giảm chi phí sản xuất, giảm giá thành sản phẩm thì Nhà máy sản xuất ván sợi MDF của Công ty Lâm nghiệp Hoành Bồ vẫn có thể làm ăn có lãi. Nhất là trong điều kiện hiện toàn tỉnh chưa có nhiều các cơ sở sản phẩm ván sợi, trong khi đó nhu cầu về sản phẩm này vẫn lớn thì Nhà máy càng có cơ sở để phát triển. Bởi vậy, thiết nghĩ các cơ quan chức năng cần chung tay “cứu” doanh nghiệp, có giải pháp, định hướng, tạo điều kiện tháo gỡ vướng mắc để doanh nghiệp vượt qua khó khăn, có thể cải thiện tình hình sản xuất kinh doanh trong thời gian tới.

Việt Hoa