Tất cả chuyên mục
Thứ Sáu, 29/03/2024 17:28 (GMT +7)
Phát triển vùng dược liệu ba kích: Hướng đi mới của Ba Chẽ
Thứ 2, 03/03/2014 | 05:28:43 [GMT +7] A A
Trong buổi làm việc giữa lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh và Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam (tháng 11-2013) có rất nhiều nội dung đã được hai bên thống nhất; trong đó, có đề cập đến việc xây dựng Đề án phát triển Vùng dược liệu ba kích tại huyện Ba Chẽ và phấn đấu trình Chính phủ đưa vào danh mục phát triển Vùng dược liệu Quốc gia. Đây sẽ là hướng đi mới cho Ba Chẽ trong một tương lai gần.
Tiềm năng còn bỏ ngỏ
Trong những năm qua, mặc dù được quan tâm nhiều của tỉnh về mọi mặt, song Ba Chẽ vẫn là một huyện nghèo, thu nhập của bà con chủ yếu dựa vào đất rừng. Theo báo cáo của UBND huyện, cơ cấu kinh tế hiện chủ yếu là lâm nghiệp với sản phẩm đầu ra là cây keo, bạch đàn... Trên thực tế, 1ha cây keo khi thu hoạch chỉ mang lại khoảng 30-40 triệu đồng với thời gian trồng từ 5-6 năm. Như vậy, sau khi trừ chi phí, người nông dân chỉ còn lãi 3-4 triệu đồng/ ha/năm. Đây là doanh thu quá nhỏ so với doanh thu trung bình về diện tích canh tác của tỉnh. Điều này sẽ rất khó làm thay đổi cuộc sống của người dân cũng như tăng trưởng kinh tế của địa phương.
Mô hình trồng ba kích tím của Hợp tác xã Toàn Dân (xã Thanh Lâm, huyện Ba Chẽ). |
Trong khi đó, Ba Chẽ lại là nơi có rất nhiều tiềm năng về cây dược liệu. Theo khảo sát sơ bộ của Sở Y tế, hiện Ba Chẽ có khoảng 418 loài dược liệu; trong đó, nhiều loại có giá trị và chỉ có ở Ba Chẽ mới mang lại hoạt tính cao, như: Ba kích, trà hoa vàng, đẳng sâm, vù hương, thạch lộc, nấm linh chi đen... Đặc biệt, trà hoa vàng có thể được thu mua với giá từ 1,1-1,3 triệu đồng/kg búp hoa nhỏ tươi; từ 13,5-15 triệu đồng/kg búp hoa khô. Thời gian để cây trà hoa vàng ra hoa là 5-7 năm, thu được từ 8-10kg hoa tươi/cây. Do có giá trị kinh tế cao như vậy, nên hiện bà con đang đổ xô đi khai thác tự nhiên, mang tính tận diệt (nhổ cả cây, lá và rễ).
Từ thực tế trên có thể thấy, cần xem xét lại tổng thể việc xác định cơ cấu kinh tế trong phát triển kinh tế - xã hội của Ba Chẽ. Trong đó, chủ trương xây dựng Đề án phát triển Vùng dược liệu ba kích tại huyện Ba Chẽ và phấn đấu trình Chính phủ đưa vào danh mục phát triển Vùng dược liệu Quốc gia của đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ Phạm Minh Chính và đồng chí Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện và các nhà khoa học thuộc Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam là một gợi mở quan trọng.
Khai thác thế nào?
Thời gian qua, đã có nhiều đơn vị viện, trung tâm quan tâm đến nghiên cứu, sản xuất cây giống phục vụ cho phát triển diện tích cây dược liệu. Trong đó, năm 2013, Viện Công nghệ sinh học (Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam) đã triển khai nghiên cứu thành công công nghệ sản xuất giống cây ba kích bằng phương pháp nuôi cấy mô phục vụ cho phát triển với quy mô lớn. Hiện, công nghệ sản xuất giống cây ba kích đã và đang được Quỹ Phát triển KH&CN của tỉnh hỗ trợ cho vay ưu đãi để triển khai trồng 100ha tại HTX Toàn Dân. Công nghệ sản xuất cây giống trà hoa vàng bằng nuôi cấy mô cũng đang được nghiên cứu, đến nay đã có triển vọng tốt. Bên cạnh đó, còn rất nhiều cây giống có giá trị khác cần phải được quan tâm tạo giống để có thể trồng hàng loạt tạo ra sản phẩm lớn. Chính phủ đang có chủ trương phát triển và hình thành các trung tâm bảo tồn cây thuốc quốc gia… Ba Chẽ cần tận dụng những cơ hội này để phát triển thành khu có thương hiệu đặc trưng về dược liệu, có thể thu hút khách du lịch trong và ngoài nước khi đến du lịch tại Quảng Ninh; đồng thời, hình thành chuỗi điểm du lịch có khả năng hấp dẫn cao.
Để làm được điều ấy, cần có khảo sát tổng thể, đánh giá và nghiên cứu sâu về giá trị của từng loại dược liệu hiện có; bố trí lại quy hoạch tổng thể không gian huyện Ba Chẽ, từ việc quy hoạch hệ thống rừng, phân bố lại việc phát triển từng vùng dược liệu đến quy hoạch khu vực trung tâm huyện theo hình thức “Phố thuốc” cũng như hạ tầng kỹ thuật để đảm bảo vừa phát triển kinh tế vừa có sức hấp dẫn lôi cuốn khách du lịch. Đặc biệt, cần bố trí khoảng diện tích đủ lớn (khoảng 30-50ha), không quá xa trung tâm để quy hoạch hình thành “Công viên dược liệu”, vừa để bảo tồn, lưu giữ, ươm tạo các loại cây giống phục vụ cho nhu cầu phát triển của người dân theo quy hoạch, đồng thời vừa là nơi đón và phục vụ khách tham quan du lịch và mua sắm các sản phẩm từ dược liệu khi đến với Ba Chẽ. Ba Chẽ cần quy hoạch các khu vực để mời gọi đầu tư các cơ sở chế biến, sản xuất thuốc từ dược liệu; quy hoạch các cơ sở lưu trú, cơ sở dịch vụ nhất là lợi thế về cảnh quan như sông suối, các sản phẩm đặc thù, các món ăn dân tộc... phù hợp để lưu giữ du khách. Tuy nhiên, đây là nội dung lớn, vì vậy rất cần được sự đồng thuận về chỉ đạo của cả cơ quan trung ương và lãnh đạo tỉnh; sự tham gia nghiên cứu chuyên sâu của các nhà khoa học và sự ủng hộ nguồn lực của cả trung ương cũng như địa phương.
Trần Văn Quang (Sở KH&CN)
Liên kết website
Ý kiến ()