Phát triển nhãn hiệu "Mía tím Quảng Ninh"

Dự án “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể “Mía tím Quảng Ninh” cho sản phẩm mía tím của các huyện Hải Hà, Đầm Hà, Hoành Bồ, Ba Chẽ thuộc chương trình xây dựng và phát triển thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp của tỉnh giai đoạn 2011-2015, định hướng đến năm 2020 vừa kết thúc sau 15 tháng triển khai (từ tháng 10-2013). Dự án  do Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển hệ thống nông nghiệp (Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm, Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam) chủ trì. 

Người dân xã Sơn Dương (Hoành Bồ) chuẩn bị thu hoạch mía tím.

Theo thạc sĩ Nguyễn Kim Đồng, Trưởng bộ môn Hệ thống sản xuất nông nghiệp bền vững, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển hệ thống nông nghiệp, mía tím là cây trồng đã và đang khẳng định được ưu thế trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh Quảng Ninh. Nhờ có khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp, nên sản phẩm mía tím ở Quảng Ninh có những ưu điểm nổi bật so với các sản phẩm cùng loại, đó là: Thân mập đều, trữ lượng đường cao, có mùi thơm và giòn, lóng mía ngắn, ăn mềm, không chua. Tuy nhiên, ngay tại thị trường nội tỉnh, mía tím Quảng Ninh phải cạnh tranh gay gắt với rất nhiều loại mía tím được chuyển đến từ các vùng: Hoà Bình, Tuyên Quang, Thanh Hoá... Vì thế, việc xây dựng nhãn hiệu tập thể “Mía tím Quảng Ninh” là một nhu cầu tất yếu hiện nay. Bởi khi sản phẩm mía tím của Quảng Ninh được bảo hộ sở hữu trí tuệ nhãn hiệu hàng hoá, sẽ thúc đẩy các cơ sở SXKD duy trì và nâng cao chất lượng sản phẩm, chống cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và của chính người sản xuất.

Hiện mía tím được trồng ở hầu hết các huyện trong tỉnh, nhưng sản xuất mang tính hàng hoá tập trung chủ yếu ở 4 huyện: Hải Hà (120ha), Hoành Bồ (70ha), Ba Chẽ (42,5ha) và Đầm Hà (34ha). Đã từ nhiều năm nay, cây mía tím được coi là cây trồng xoá đói, giảm nghèo và làm giàu với nhiều nông dân trong tỉnh. Vì vậy, một số địa phương xác định mía tím là cây chuyển đổi cơ cấu, thay thế những cây trồng kém hiệu quả kinh tế. Theo tính toán của các hộ nông dân, trồng mía rất có hiệu quả, lợi nhuận có thể đạt 80 triệu đồng/ha; thâm canh tốt có thể đạt doanh thu 300 triệu đồng/ha. Mía tím Quảng Ninh hiện được tiêu thụ chủ yếu trong tỉnh. Nông dân bán sản phẩm chủ yếu tại ruộng cho các thương lái; bán lẻ dọc theo các trục đường giao thông hoặc các chợ địa phương. Tại các thành phố đông dân, các khu du lịch lớn của tỉnh như Móng Cái, Hạ Long..., mía tím được sử dụng làm món tráng miệng tại các nhà hàng, khách sạn và được người tiêu dùng ưa thích. Mía tím có thể nhân giống bằng nhiều biện pháp khác nhau: Giâm gốc, thân, ngọn hoặc nuôi cấy mô. Tuy chất lượng tốt, nhưng do không có dấu hiệu nhận biết, nên người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh không phân biệt, nhận dạng được mía tím Quảng Ninh với các sản phẩm cùng loại khác. Điều này làm hạn chế khả năng cạnh tranh của mía tím Quảng Ninh trên thị trường cũng như khó mở rộng diện tích trồng.

Dự án “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể “Mía tím Quảng Ninh” sẽ thực hiện nhiều hạng mục, công đoạn, từ quy hoạch vùng sản xuất mía tại những nơi phù hợp với điều kiện khí hậu, nông hoá và thổ nhưỡng; xây dựng chung quy trình kỹ thuật canh tác, bảo quản giống và sản phẩm mía..., đến việc xây dựng các dấu hiệu nhận diện sản phẩm trên thị trường, bằng việc xác lập quyền sở hữu trí tuệ  “Nhãn hiệu mía tím Quảng Ninh” cho vùng sản xuất. Sản phẩm sẽ có các tiêu chuẩn về nguồn gốc xuất xứ, chất lượng và đảm bảo an toàn thực phẩm; giúp đơn vị sở hữu nhãn hiệu quản lý tốt và khai thác có hiệu quả “Nhãn hiệu mía tím Quảng Ninh” gắn với phát triển thị trường và phát triển sản xuất.

Như vậy, cơ hội đã mở ra để ngành hàng mía tím của Quảng Ninh phát triển một cách bền vững. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế cho người sản xuất mà còn góp phần thu hút lao động, tạo việc làm cho người dân địa phương.

Vĩ An