Quảng Ninh - điểm hẹn lan toả của các nhà đầu tư Nhật Bản

Các chuyên gia kinh tế, các nhà nghiên cứu đều đã đưa ra nhận định về những nhà đầu tư nước ngoài chiến lược, tiềm năng của Việt Nam và một trong những nhà đầu tư ngoại đã khẳng định thương hiệu tại Việt Nam, đó là Nhật Bản với hàng loạt các dự án đầu tư mang lại sự đổi thay hoàn toàn về cơ cấu kinh tế cho một địa phương, như Vĩnh Phúc, Hải Dương, Bắc Ninh, Hải Phòng. Cùng với các địa bàn trong Vùng Kinh tế trọng điểm khu vực phía Bắc, nhưng Quảng Ninh với những chiến lược đổi mới hoàn toàn, bằng những đột phá thực sự đang làm vừa lòng các nhà đầu tư cực khó tính đến từ xứ sở hoa anh đào này.

Chưa tạo đủ sức hút...

Nằm ở vị trí đắc địa, Quảng Ninh có cơ hội rất lớn để thu hút các hoạt động đầu tư nước ngoài, trong đó có các nhà đầu tư của Nhật Bản. Trong hai năm trở lại đây, tỉnh Quảng Ninh đã nỗ lực thực hiện rất nhiều cơ chế, chính sách mang tính “đột phá” nhằm phát huy tiềm năng lợi thế, mở rộng “cánh cửa” đầu tư, đặc biệt là thu hút các nhà đầu tư Nhật Bản vào địa bàn.

Thời gian qua, với quan điểm chung của Đảng và Nhà nước ta trong việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài, tỉnh Quảng Ninh đã quan tâm, đẩy mạnh công tác thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, Quảng Ninh cũng như nhiều địa phương khác trong cả nước, việc tiếp nhận nguồn vốn đầu tư từ bên ngoài chủ yếu vẫn mang tính thụ động với tư duy “khát vốn”, nên Quảng Ninh đón nhận tất cả các nhà đầu tư từ khắp các quốc gia, vùng lãnh thổ mà chưa xác định được những ngành, lĩnh vực đầu tư chiến lược, trọng tâm để tổ chức xúc tiến đầu tư, chọn lọc nhà đầu tư.

Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh và Tổ chức xúc tiến thương mại Nhật Bản (Jetro) ký ghi nhớ hợp tác thúc đẩy đầu tư Nhật Bản vào Quảng Ninh, ngày 18-1-2013. Ảnh: NGỌC LAN

Đến hết năm 2012, tỉnh Quảng Ninh có 90 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư đăng ký đạt 4,140 tỷ USD. Trong số đó, Nhật Bản chỉ có 4 dự án FDI còn hiệu lực với số vốn đầu tư đăng ký 7,255 triệu USD, đứng thứ 12 trong số các quốc gia và lãnh thổ đầu tư vào địa phương, chiếm tỷ lệ khá khiêm tốn so với tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký tại Quảng Ninh 7,255 triệu USD/4,14 tỷ USD (bằng 0,18%).

Vì quy mô vốn đầu tư nhỏ, bình quân dự án FDI của Nhật Bản đầu tư vào Quảng Ninh chỉ đạt 1,81 triệu USD/dự án, trong khi quy mô trung bình một dự án FDI đầu tư vào Quảng Ninh là 44,5 triệu USD/dự án và quy mô bình quân của một dự án FDI của Nhật Bản tại Việt Nam là 16,3 triệu USD/dự án. Điều này cho thấy trong thời gian qua, Quảng Ninh chưa khai thác được tiềm năng lợi thế to lớn trong thu hút vốn đầu tư FDI của Nhật Bản. Chưa có sự đánh giá phân tích, nghiên cứu thấu đáo về yêu cầu của các nhà đầu tư Nhật Bản cũng như chưa có chiến lược cụ thể trong thu hút đầu tư Nhật Bản vào tỉnh Quảng Ninh. Cần có phương án thúc đẩy xúc tiến đầu tư để các doanh nghiệp Nhật Bản biết đến những cơ hội đầu tư, những nét tương đồng, thuận lợi đối với nhà đầu tư Nhật Bản tại Quảng Ninh. Do vậy, mới chỉ thu hút được các dự án quy mô nhỏ của Nhật Bản.  

Các dự án FDI của Nhật Bản tập trung đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp sản xuất chế biến, không tạo ra giá trị gia tăng cao, chưa đầu tư vào các ngành mà Nhật Bản có thế mạnh như công nghiệp điện tử, công nghiệp chế tạo, công nghiệp hỗ trợ, nông nghiệp công nghệ cao… cũng là các lĩnh vực mà tỉnh đang khuyến khích, kêu gọi đầu tư.

Thuyết phục nhà đầu tư khó tính bằng những đổi mới đột phá

Với tư duy mới, Quảng Ninh đã không còn ngồi đợi các nhà đầu tư mang “quả ngọt” đến. Thay vào đó, cả hệ thống chính trị của tỉnh đã chủ động, tiếp cận, tìm hiểu, quảng bá hình ảnh, tạo một môi trường đầu tư hấp dẫn, mời gọi các nhà đầu tư Nhật Bản. Bằng những việc làm cụ thể để các nhà đầu tư cảm nhận thấy hiệu quả kinh tế lan toả khi đầu tư tại tỉnh Quảng Ninh.

Công nhân Công ty TNHH Taiheiyo Shinjo Việt Nam (Vân Đồn) thực hiện công đoạn cấy ngọc vào trai. Ảnh: NGỌC LAN

Cũng trong năm 2012, Quảng Ninh đã ký kết Ghi nhớ hợp tác với Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản tại Việt Nam - JICA, làm tư vấn chiến lược cho mục tiêu tăng trưởng xanh của Quảng Ninh. Đặc biệt, Quảng Ninh là tỉnh đầu tiên trong cả nước đã ký kết với Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản tại Hà Nội - JETRO. Chương trình phối hợp triển khai thực hiện “Đề án thúc đẩy hợp tác thu hút đầu tư từ Nhật Bản vào tỉnh Quảng Ninh”. Điều này đã góp phần thúc đẩy, cũng như củng cố niềm tin của các nhà đầu tư Nhật Bản không ngần ngại, quyết định tập trung vốn đầu tư tại Quảng Ninh. Trong 6 tháng đầu năm 2013, JETRO đã giới thiệu 5 nhà đầu tư Nhật Bản đến tìm hiểu môi trường đầu tư tại Quảng Ninh. Ngoài các nhà đầu tư đã và đang đầu tư trên địa bàn tỉnh, sức lan toả của “lực hút” đầu tư đến với Quảng Ninh đã có hiệu ứng tích cực. Các nhà đầu tư Nhật Bản cũng chủ động đến khảo sát, tìm kiếm cơ hội đầu tư tại Quảng Ninh. Đây được coi là một tín hiệu đáng mừng cho hoạt động xúc tiến đầu tư của tỉnh, nhất là khi trong năm 2013 này, tỉnh Quảng Ninh đã xác định các nhà đầu tư Nhật Bản là một trong những nhà đầu tư chiến lược.

Muốn xây nhà vững chắc thì phải có nền móng tốt. Việc thu hút đầu tư cũng vậy. Hiện nay, Quảng Ninh đang dành những nguồn kinh phí lớn để cải thiện những hạn chế về môi trường đầu tư như: Đầu tư xây dựng hạ tầng các khu công nghiệp, hạ tầng giao thông vận tải... Đây là vấn đề chính mà các nhà đầu tư Nhật Bản băn khoăn tại hầu hết các hội thảo xúc tiến đầu tư vào Quảng Ninh. Ngoài lợi thế về tiềm năng, thế mạnh sẵn có, song lãnh đạo tỉnh quan tâm đến việc kết nối để khai thác thật hiệu quả lợi thế, tạo sự đồng thuận, mang tính bền vững về lợi ích kinh tế của các bên trong bối cảnh toàn cầu hoá hiện nay.

Không chỉ nâng cấp, đầu tư mới hạ tầng giao thông nội tỉnh, Quảng Ninh còn mạnh dạn dành nguồn lực nâng cấp, mở rộng và xây dựng mới các tuyến giao thông liên tỉnh, vùng, thậm chí là ứng vốn cho T.Ư vay để đầu tư sớm công trình phát huy hiệu quả. Trong đó, đáng chú ý là tuyến đường cao tốc nối TP Hạ Long với đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Tuyến đường này đang được các nhà đầu tư lớn nghiên cứu, trong đó Tập đoàn SE của Nhật Bản đang nghiên cứu đầu tư hạng mục cầu Bạch Đằng với tổng mức đầu tư trên 7.500 tỷ đồng theo hình thức BOT. Khi hoàn thành, thời gian di chuyển giữa Quảng Ninh với trung tâm kinh tế, chính trị - Hà Nội sẽ được rút ngắn chỉ còn khoảng 1,5h so với 4h như hiện nay. Thực tế Quảng Ninh hiểu rõ, nếu không giải quyết được vấn đề giao thông thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả đầu tư.

Với phương châm “lắng nghe” và “thấu hiểu”, Quảng Ninh đã đưa ra các chính sách thông thoáng, cởi mở sẽ làm hài lòng các nhà đầu tư tiềm năng, nhưng rất khó tính đến từ Nhật Bản.

Quảng Ninh cũng cam kết xây dựng các phương án hỗ trợ đầu tư về nhân lực, hạ tầng, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ quảng cáo, xúc tiến kinh doanh đối với các nhà đầu tư Nhật Bản trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Các nhà đầu tư Nhật Bản sẽ được hưởng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ đặc thù của tỉnh cũng như hỗ trợ chung của Trung ương, khi đầu tư vào các khu công nghiệp như: KCN Việt Hưng, KCN Đông Mai, Dịch vụ Đầm Nhà Mạc...

Quảng Ninh đặt mục tiêu chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh, bền vững, xây dựng địa phương cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2015, định hướng chính là phát triển dịch vụ, công nghiệp hiện đại vào năm 2020. Tỉnh Quảng Ninh rất cần sự quan tâm, hỗ trợ về kinh nghiệm, cũng như các nguồn vốn từ Chính phủ và các nhà đầu tư Nhật Bản.

Lê Hùng Sơn
(Văn phòng UBND tỉnh)