Cần sự tích cực, chủ động của người sử dụng lao động

Công ty PT.Vietmindo Energitama (gọi tắt là Công ty Vietmindo) có địa chỉ tại phường Vàng Danh, TP Uông Bí đi vào hoạt động từ năm 1991 với lĩnh vực sản xuất chính là khai thác, chế biến và xuất khẩu than. Hiện doanh nghiệp này đã đạt tổng doanh thu mỗi năm trên dưới 1.500 tỷ đồng, thu hút trên 500 lao động. Có thể nói, Công ty Vietmindo là doanh nghiệp có quy mô sản xuất khá lớn, tuy nhiên một số hoạt động chăm lo, thực hiện chế độ chính sách cho người lao động lại chưa tương xứng.

Cả khai trường chỉ có một công trình nhà vệ sinh

Có mặt tại khai trường của Công ty Vietmindo vào một ngày giữa tháng 3 vừa qua, chúng tôi thấy hoạt động sản xuất ở đây rất sôi động. Khai trường rộng lớn với rất nhiều thiết bị khai thác, vận chuyển hoạt động liên tục. Ở bộ phận này mỗi ngày có khoảng gần 100 lao động làm việc, trong đó có cả lao động nữ. Tuy nhiên, toàn khai trường chỉ có 2 căn phòng được trưng dụng từ vỏ contenner để làm nơi giao ca, nghỉ trưa của công nhân và một nhà vệ sinh dành chung cho cả nam lẫn nữ. Song, thời điểm chúng tôi đến, nhà vệ sinh này lại đang trong tình trạng khoá cửa. Ngoài 1 nhà vệ sinh chung, toàn khai trường không có công trình phục vụ người lao động nào khác.

Trên khai trường rộng lớn của Công ty PT.Vietmindo hầu như không có các hạng mục, công trình phục vụ người lao động.

Các nhân viên kiểm soát trên khai trường thay vì ngồi trong các chốt kiểm soát được xây dựng kiên cố như thường thấy tại các khai trường khai thác than khác thì lại đứng tạm dưới tán ô cũ kỹ, không đảm bảo che mưa nắng và tránh bụi. Công ty Vietmindo có nhà ăn tập thể dành cho người lao động, song diện tích khá nhỏ và chưa đảm bảo vệ sinh. Nhìn bằng mắt thường cũng thấy khu vực nấu ăn ẩm thấp, bàn ăn bám nhiều bụi than, nơi đựng bát đũa chưa được bảo quản cẩn thận. Công ty không có nhà tắm, nhà thay đồ, các công trình văn hoá, thể thao phục vụ nhu cầu vui chơi, giải trí, tái tạo sức lao động cho người lao động.

Có thể nói việc đầu tư các công trình phục vụ nhu cầu tối thiểu cho người lao động tại nơi làm việc của Công ty Vietmindo còn thiếu. Bên cạnh đó, khâu chăm lo sức khoẻ, giải quyết chế độ chính sách cho người lao động cũng còn những tồn tại. Mới đây, trong dịp Tuần lễ Quốc gia AT-VSLĐ-PCCN, đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh đã có buổi làm việc với Công ty Vietmindo. Kết quả cho thấy việc chi trả chế độ thai sản, ốm đau cho người lao động của doanh nghiệp đang bị chậm hơn so với quy định. Không chỉ có vậy, Phòng Y tế của Công ty cũng thiếu trang thiết bị, cơ số thuốc theo quy định để phục vụ việc chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho người lao động. Đội ngũ nhân lực của phòng này chưa đủ, cả phòng chỉ có một bác sĩ, còn lại đều có trình độ y tá, y sĩ.

Khó khăn trong việc xác định bệnh nghề nghiệp cho người lao động

Đặc biệt, việc triển khai khám bệnh nghề nghiệp cho lao động tại đây còn bất cập. Theo báo cáo của Công ty Vietmindo, cho đến thời điểm này toàn Công ty không có người lao động mắc bệnh nghề nghiệp. Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế năm 2012 vừa qua, đơn vị này không khám sức khoẻ và bệnh nghề nghiệp cho người lao động. Trong khi đó, theo quy định hàng năm đơn vị, doanh nghiệp phải triển khai hoạt động này tối thiểu 1 lần. Ngoài ra, mặc dù đã hoạt động từ lâu nay, song đến thời điểm này, Công ty Vietmindo mới tiến hành quan trắc môi trường mà chưa đo môi trường lao động. Do đó chưa có các thông số về tiếng ồn, độ rung, lượng bụi… trong môi trường làm việc. Trong khi đó, đây là một yêu cầu bắt buộc để xét bệnh nghề nghiệp cho người lao động, nhất là đối với doanh nghiệp có môi trường làm việc tiềm ẩn nhiều nguy cơ mắc bệnh nghề nghiệp như ngành Than. Đồng chí Nguyễn Mạnh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Y tế khẳng định: Các thông số đo môi trường lao động chính là cơ sở đầu tiên và quan trọng để xác định bệnh nghề nghiệp cho người lao động. Bởi vậy, nếu không có những thông số này chắc chắn người lao động sẽ không đủ điều kiện để xét mắc bệnh nghề nghiệp.

Bên cạnh đó, việc xây dựng và đăng ký thoả ước lao động tập thể được Công ty Vietmindo triển khai từ năm 2007, đến thời điểm này vẫn chưa xây dựng và đăng ký lại để phù hợp với tình hình hiện tại.

Có thể khẳng định, thời gian qua Công ty Vietmindo cũng đã có sự cố gắng trong chăm lo cho người lao động, tuy nhiên trong một số hoạt động, thực hiện chính sách vẫn còn những tồn tại, điều này ít nhiều ảnh hưởng tới quyền lợi của người lao động. Từ thực trạng trên, thiết nghĩa Công ty Vietmindo cần tiếp tục đầu tư các công trình cải thiện đời sống, môi trường lao động cho người lao động. Trong đó đặc biệt chú trọng công tác thực hiện một số chế độ chính sách lao động, như xác định bệnh nghề nghiệp, chi trả chế độ thai sản, nghỉ ốm... Có như vậy, quyền lợi của người lao động mới được đảm bảo và họ mới có thể gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.

Thanh Bình