Thu hút đầu tư từ Nhật Bản vào Quảng Ninh

Có thể thấy, hiệu ứng sau Hội nghị xúc tiến đầu tư được tổ chức vào tháng 2 và sau chuyến xúc tiến đầu tư tại Nhật Bản tháng 7-2012 của tỉnh, các nhà đầu tư Nhật Bản bắt đầu quan tâm nhiều đến Quảng Ninh.

Tính đến hết tháng 9 trên địa bàn tỉnh có 4 dự án FDI từ Nhật Bản còn hiệu lực với số vốn đầu tư đăng ký trên 7,2 triệu USD gồm: Dự án nuôi trai cấy ngọc; nhà máy chế biến dăm gỗ xuất khẩu; nhà máy gia công sản xuất sản phẩm nhựa gia cường sợi thuỷ tinh; dự án hợp tác kinh doanh sản xuất vật liệu lọc nước. Ngoài ra, các nhà đầu tư Nhật Bản đang tập trung nghiên cứu hồ sơ đề xuất dự án đường nối TP Hạ Long với đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Trong đó, gồm 2 tiểu dự án: Cầu Bạch Đằng với tổng mức đầu tư gần 7.000 tỷ đồng và dự án phần đường nối TP Hạ Long với cầu Bạch Đằng khoảng trên 5.800 tỷ đồng.

Cảng Cái Lân được đầu tư bằng nguồn vốn ODA của Chính phủ Nhật Bản. Trong ảnh: Bốc xếp hàng hoá tại cảng Cái Lân.

Bên cạnh nguồn vốn đầu tư FDI thì nguồn vốn ODA của Nhật Bản trên địa bàn tỉnh tương đối lớn với 13 dự án, vốn cam kết 200 triệu USD (gồm vốn vay ODA và vốn viện trợ). Các lĩnh vực đầu tư chủ yếu từ nguồn vốn này gồm: Xây dựng cơ sở hạ tầng, nâng cấp giao thông nông thôn, xây dựng công trình thuỷ lợi; cấp thoát nước, bảo vệ môi trường; trồng và chăm sóc rừng... Trong đó có những dự án lớn như: Dự án cảng Cái Lân, dự án nâng cấp Quốc lộ 18A, dự án xây dựng cầu Bãi Cháy. Đây là những dự án có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển bền vững của tỉnh. Bên cạnh đó, tổ chức Quốc tế Nhật Bản (JICA) tài trợ 2 dự án: Hỗ trợ kỹ thuật Bảo vệ môi trường Vịnh Hạ Long và dự án hệ thống tuần hoàn tài nguyên có sự tham gia của người dân địa phương trên Vịnh Hạ Long với tổng số vốn 4 triệu USD. Ngoài ra, Quảng Ninh đang tập trung phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư vận động nguồn vốn ODA của Chính phủ Nhật Bản qua tổ chức JICA đối với 2 dự án trong năm 2012 gồm dự án: Bảo vệ môi trường Vịnh Hạ Long và dự án xây dựng cầu Vân Tiên nối Quốc lộ 4B kéo dài qua Khu kinh tế Vân Đồn.

Tuy đã đạt được những kết quả bước đầu trong việc thu hút các nhà đầu tư từ Nhật Bản, nhưng thực tế cho thấy tỷ lệ các dự án FDI có vốn đầu tư thấp, thiếu những dự án có tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội chung của tỉnh. Mặc dù là tỉnh nằm trong vùng trọng điểm kinh tế Bắc Bộ (Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh) nhưng so với Hà Nội, Hải Phòng thì điều kiện cơ sở hạ tầng của Quảng Ninh chưa phát triển bằng. Thời gian qua, Quảng Ninh đã tập trung ưu tiên đầu tư vào hệ thống hạ tầng giao thông nhưng việc di chuyển từ Hà Nội đi Quảng Ninh vẫn còn gặp khó khăn, mất nhiều thời gian ảnh hưởng đến phát triển kinh tế nói chung và công tác thu hút đầu tư nước ngoài tại Quảng Ninh nói riêng. Bên cạnh đó, hạ tầng KCN của tỉnh chưa đáp ứng được yêu cầu của nhà đầu tư Nhật Bản. Các nhà đầu tư Nhật Bản thường yêu cầu hạ tầng KCN đã hoàn thiện, các dịch vụ phụ trợ như hải quan, logistics, có khu hạ tầng xã hội được chuẩn bị liền kề các KCN...

Nhưng hiện tại Quảng Ninh chưa có KCN nào đáp ứng được yêu cầu đó. Đặc biệt, hiện nay Quảng Ninh vẫn chưa có chiến lược cụ thể trong thu hút đầu tư để tranh thủ sự quan tâm của các nhà đầu tư Nhật Bản. Vì vậy, tỉnh đang xây dựng Đề án thúc đẩy hợp tác, thu hút đầu tư Nhật Bản vào Quảng Ninh nhằm tạo môi trường thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư tại tỉnh. Trong đó tập trung vào các giải pháp nhằm thu hút 2 nguồn vốn FDI và ODA như: xây dựng cơ chế, chính sách; giải pháp về quy hoạch; cải thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; đào tạo nguồn nhân lực; cải cách thủ tục hành chính; xây dựng danh mục kêu gọi vốn ODA; tạo nguồn vốn đối ứng cho các dự án ODA...

Hiểu Trân